Prentarinn - 01.01.1972, Qupperneq 34

félagsins og verkamannsins. I>að er vcrið að höggva
á innviðina. Þessi vinnubrögð eru hluti af slóru
pólitikinni, ekki bara hér á íslandi, heldur einnig
annars staðar. í nágrannalöndunum virðist þessi
stefna foringjanna í heildarsamtökunum vera að
ganga sér til liúðar og ntargir vona að hið sama
muni gerast hér, ef fólkið í félögunum la;tur vilja
sinn nógu eindregið í ljós. Það er svo önnur saga
en skyld hvílíkar auðmýkingar samninganefndir
verkalýðsfélaganna liafa lalið sér sæma að þola
í viðskiptum við atvinnurekendur og ríkisvald á
undanförnum árum. Það minnir á lierrann og
þrælinn.
HvaS er til bjargar í þessum efnum?
Undirstaða lýðræðisins í vcrkalýðshreyfingunni
er nógu almenn þátttaka félagsmanna í starfi og
ákvörðunum, og náið samstarf félagsmanna og
stjórnenda. Um langt skcið hefur víða verið brcst-
ur í þessu kerfi. Þótt einkennilegt megi virðast
hefur stækkun félaganna með nauðsynlegu skrif-
stofu- og starfsmannahaldi aukið á fjarlægðir milli
forustumanna og hins óbreytta félagsmanns. Það er
engu líkara en umsvifin og þjónustan geti ekki geng-
ið í takt. „Fjarlægðin" frá aðalstöðvunum til vinnu-
staðanna hefur svo oft liaft þær afleiðingar, að for-
ustan skilur |>að verr en áður, hvar skórinn kreppir.
Ég er kominn á þá skoðun að það væri forustu-
mönnum og starfsmönnum verkalýðshreyfingar
nauðsynleg heilsubót að fara á nokkurra ára fresti
út í atvinnulífið, til starfa með því fólki, sem þeir
eru fulltrúar og starfsmcnn fyrir. Þá mundu ]>eir
eiga auðveldara með að varðveita hæfileikann til
að horfa í hug félaga sinna og skilja þær tilfinn-
ingar, scm margvísleg blæbrigði starfs, aðbúnaðar
og kjara kalla þar fram. Það er enginn vafi á því
að með slfkum tengslum mundi forstöðumaðurinn
eða starfsmaðurinn bæta iniklu við þá þekkingu,
og reynslu, sem hann vissulega öðlast í starfi sínu.
Ég held, að það sé nokkuð öruggur mælikvarði á
hæfni þeirra manna, sem við veljum til forustu og
launaðra starfa fyrir verkalýðsfélögin, að þeir hætti
aldrei að geta hugsað sér að hverfa aftur til fyrri
starfa.
Mikið hefur verið rætt um hugsanlega sam-
einingu bókagerðarfélaganna. Hvernig lítur
þú ó það mól?
Við erum búin að fá nokkurra ára reynslu af
góðu samstarfi og samstöðu bókagerðarfélaganua.
Við höfum tekið óiðnlærða fólkið inn í prentara-
félagið með fullum réttindum og þar nteð sagt A.
Ég held að það ætti að vera sýnu auðveldara fyrir
okkur að segja B mcð því að sameina bókagerðar-
félögin. Það á að halda áfram að treysta samstarfið
milli bókagerðarfélaganna og efla svo skilninginn
á nauðsyn þess, að engin hætta sé á ferðum, þótt
atvinnurekendum þóknist að búa til svolítinn
öldugang. Samstarfið á ekki að vera vandamál
að öðru leyti en þv(, hvernig bezt sé að konia
því fyrir. Það er cnginn vafi, að í flestu tilliti
yrðu félögin sterkari sameinuð, með sameigin-
lega sjóði, samciginlega innheimtu, starfsmenn og
skrifstofu. Ef við berum okkur saman við stærð
og styrk erlendra stéttarfélaga í okkar greinum,
þá er það hrein fásinna að hafa ekki komið á
miklu mciri samvinnu í praktískum efnum; að
dreifa þeim í svo marga staði er einfaldlega að
dreifa afli félaganna. Og þegar hugsað er um iðn-
ina — bókagerðina sjálfa, þá er stóraukin samvinna
bókstaflega forsenda þess að við getum komið hér
upp svo vel menntuðu og æfðu starfsliði, að það
standist öðrum þjóðtttn snúning.
Þegar samstarf eins og ég hef nefnt hefur stað-
ið í nokkur ár, verðttr litið á sameiningu eins og
sjálfsagðan hlut. En þarna á ckki að þvinga, —
þarna þarf lag og tíma.
Hvað um Menningar- og fræðslusamband
aiþýðu og starf ykkar þar?
Ég held það yrði of langt m:íl að fara út í þá
sálma í þessu viðtali, enda þótt það sé nátengt
því, scm ég hcf verið að tala um. Ég vil aðeins
segja það, að óskirnar og áformin um fræðslustarf
í verkalýðshreyfingunni er jafngamalt samtökun-
um sjálfum. Þeir vissu það þeir gömlu, að mennl
er máttur og letruðu það skýrum stöfum í fána
sinn. En það er fyrst á allra síðustu árum — eða
nánar til tekið á næstsíðasta þingi ASÍ, að lagður er
grundvöllur að varanlegu ogskipulegu starfi fræðslu-
málanna með samþykktum cr þing'.ð gerði. Þess-
um samþykktum var fylgt eftir með samningtt
reglugerðar fyrir Menningar- og fræðslusamband
alþýðu, scm staðfcst var af sambandsstjórn ASÍ
haustið 1969. Ég held, að það sé nokkttð almennur
dómur þeirra sem fylgzt Itafa með fyrstu skref-
tinum, að það starf sem orðið er lofi góðu um
framhaldið. Óteljandi verkefni bíða og vandinn
er einkum sá, að velja það brýnasta með hliðsjón
af takmörkuðum fjárráðum og liðskosti til starfa.
Ég vil ekki fjölyrða hér um framttðina. Hitt er
vfst, að ör atvinnuþróun og síbreytilegt þjóðfélag
gera menningar- og fræðslustarf innan vcrkalýðs-
hreyfingarinnar brýnna en nokkru sinni fyrr. Og
menntun hins óbreytta alþýðumanns er og verður
megin undirstaða Iýðræðis í þjóðfélagi og verkalvðs-
hreyfingu. —hm.
•52 PRENTARIN N