Skólablaðið - 01.05.1993, Blaðsíða 35

faraldri. Dauðastríð hans er öllu átak-
anlegra en Lancelots, þar er hann
beinlínis brjóstumkennanlegur er
hann kallar eftir hjálp þeirra borgara
sem áður höfðu af hræsni sýnt honum
lotningu. í túlkun Herranætur virðist
þetta umkomuleysi enn frekar undir-
strikað
Önnur margbrotin persóna er borg-
arstjórinn. Hann birtist fyrst sem geð-
veikur fáráður, en þó veit áhorfandinn
aldrei að hvaða marki sú geggjun er
uppgerð ein, því endrum og eins bráir
af honum. Hann er sem vax í höndum
aðstoðarfólks síns, en verður engu að
síður fyrstur til að hagnýta sér kring-
umstæður þegar drekinn drepst. Þetta
gerist þrátt fyrir að hvergi skorti flærð
og fláttskap í kringum hann. í hinu
nýja hlutverki sínu virðist borgarstjór-
inn öllu heilli á sönsum en áður, þótt
enn bregði fyrir sálsýkisköstum. Sem
sönnum einræðisherra sæmir er hann
kenjóttur og óútreiknanlegur; kátur og
föðurlegur í aðra röndina en snakillur
og ógnandi þegar síst er von. Ekki síst
vakir hann yfir hverri þeirri hættu sem
steðjar að völdum hans svo að enginn
er óhultur. Raunar er hann öllu verri
harðstjóri en drekinn vegna þess að
hann er maður sem kúgar meðbræður
sína, meðan drekinn er -eðli sínu sam-
kvæmt - bara skepna.
Eins og í öllum einræðisríkjum
kemur ætthygli strax til sögunnar og
er samband hins nýja einræðisherra
við son sinn, Hinrik, athyglisvert.
Hinum alsjáandi föður er sama þótt
þeir Hinrik njósni af kappi hvor um
annan, svo fremi sem þeir haldi því
innan fjölskyldunnar! Þessi öfug-
snúna (og að því er virðist
fölskvalausa ) föðurást gefur verkinu
nýja vídd, því að hitt foreldrasam-
bandið í leikritinu (Karlamagnús/El-
ísabet - Elsa) einkennist af einsleitu
verndarhlutverki foreldra gagnvart af-
kvæmi.
„Drekinn“ er leikrit sem fjallar um
lygina og afhjúpun hennar. Nánast
allar helstu persónur verksins ljúga
einhvern tíma, ýmist að sjálfum sér
eða öðrum. I þessu andrúmslofti
blómstra sumir, aðrir kikna og geggj-
ast (borgarstjórinn, einkaritari hans)
og enn aðrir eflast þegar þeim verður
lygin ljós. Ævintýrið hlýtur góðan
endi, en eigi að síður lifir boðskapur
verksins, að menn þurfi að sýna heil-
indi og samkennd og halda vöku
sinni, ella nái hræsni og lygi að vaxa
og dafna á nýjan leik.
Sýningin
Uppfærsla Herranætur á „Drekan-
um“ var aðstandendum að flestu leyti
til sóma. Alkunna er að ekki er hægt
að gera sömu kröfur til áhugaleikhópa
sem atvinnumanna og gilda þau
margtuggðu sannindi hér. En að sama
skapi gætir oft meiri leikgleði hjá
áhugafólki og mátti glöggt sjá það á
„Drekanum“. Leikhópurinn var ótrú-
lega samhentur og fjörmikill. Að öðr-
um ólöstuðum báru þó tveir leikendur
höfuð og herðar yfir aðra.
Þar ber fyrst að geta frábærrar
frammistöðu Elínar Lilju Jónasdóttur,
en einstakt öryggi skein úr leik hennar
frá fyrsta atriði til hins síðasta. Gilti
einu hvort hún túlkaði hógværð og
barnslega trúgirni eða niðurlægingu
Orsokir einræðisins
eru sterklego
gefnor í skyn í
verkinu, en þær
virðisf höfundur
feljo vero
hverflyndi, doðleysi
og undirlægjuhoff
lýðsins.
og þóttafullt stolt. Hlutverk Elsu er
fjarri því að vera tilþrifamesta hlut-
verk verksins, þótt mikilvægt sé, en
Elín Lilja gæddi það lífi með sérlega
öguðum og þroskuðum leik. Stafaði
af henni svo mikil útgeislun að áhorf-
andinn var alltaf meðvitaður um ná-
vist hennar á sviðinu, jafnvel þótt
leikur hennar væri ekki í brennidepli.
Þá var framsögn hennar einstaklega
skýr, hvort sem hún hækkaði róminn
eða lækkaði. Er engum blöðum um
það að fletta að í Elínu Lilju búa mikl-
ir leikhæfileikar.
í hlutverki sínu sem borgarstjóri og
síðar einræðisherra var Olafur Darri
Ólafsson einnig afbragðsgóður. Ólaf-
ur Darri er sem skapaður í hlutverk
valdsmanns, mikill á velli, með djúpa
og hljómmikla rödd. Eigi að síður
sýndi hann mikla fjölhæfni, t.a.m.
þegar borgarstjórinn geggjaði brá sér í
kvenmannslíki. Sem hinn nýi harð-
stjóri fór þó Ólafur Darri fyrst á kost-
um. Þar túlkaði hann listilega vel hár-
fín blæbrigði í fasi hins óútreiknan-
lega einræðisherra. Helst mátti finna
að því í leik Ólafs Darra að framsögn
hans varð ógreinileg þegar hann æsti
sig. Frammistaða leikara í öðrum að-
alhlutverkum var misjöfn.
Sem Lancelot var Markús Þór
Andrésson frambærilegur, en átti þó
til að ýkja hlutverkið með ofleik. Galt
hann þar e.t.v. að einhverju leyti ein-
hlítrar persónusköpunar höfundar. í
lokaatriðinu, við endurkomu Lance-
lots, sýndi Markús samt mjög sterkan
leik (án orða), þegar hann stjórnaði
borgarbúun í veislunni með svip-
brigðum einum. I hlutverki hinnar
auðsveipu undirlægju var Egill Arnar-
son góður, en persónan varð þó ögn
einsleit í meðförum hans. Styrkur
Hrannars Más Sigurðssonar í hlut-
verki Hinriks fólst einkum í látæðinu,
smávægilegir og fínlegir taktar sem
undirstrikuðu hégómleika og henti-
stefnu. Hins vegar skorti yfirvegun í
framsögn Hrannars sem var á köflum
flaustursleg og ógreinileg. Um
frammistöðu einstakra dreka á ég
erfitt með að dæma, þar sem ég áttaði
mig ekki á hverjum leikara fyrir sig.
Sýndist mér drekanum vaxa ásmegin
með hverjum nýjum leikara en þó er
erfitt að meta að hvaða marki það
fólst í auknu gervi og afhjúpun „per-
sónu“ drekans.
I aukahlutverkum báru tveir leikar-
ar af. Kristjana Sigurbjörnsdóttir var
kostuleg í hlutverki kattarins. Allt lát-
bragð hennar var framúrskarandi en
jafnframt var framsögnin sérlega
greinileg. Þá er vert að geta frammi-
stöðu Bergdísar Bjartar Guðnadóttur,
sem lék hlutverk Elísabetar af miklu
öryggi. Hins vegar var Magnús Ragn-
arsson tilþrifalítill sem Karlamagnús.
Aðstoðarkonur borgarstjórans voru
góðar og þó Nanna Kristín Magnús-
dóttir sýnu betri sem hin stranga og
svipþunga hjúkrunarkona. Linda As-
geirsdóttir var fjörmikil í hlutverki
einkaritarans en þó samræmdist létt-
úðin og galsinn ekki fyllilega lýsingu
þeirri sem nýi harðstjórinn gefur á
henni sem svo iðinni og eljusamri að
hún hafi endað á hæli (eftir að hafa af-
hjúpað eigið samsæri gegn sjálfri sér
um að bola sér úr eigin stöðu!). Þó
skal ekki dæmt hér hvort það færist á
reikning leikkonunnar eða leikstjór-
ans að leggja áherslu á slíka túlkun.
í hópsenum borgaranna var leikur-
inn yfirleitt góður en textinn drukkn-
aði stundum í leikhljóðum (barda-
gagný/tónlist). Þó bar framsögn
Nönnu Bjarkar Ásgrímsdóttur af,
greinileg og barst gegnum hvaða óm
sem var, auk þess sem leikgleðin var
mikil.
Leikmynd Maríu Valsdóttur var í
senn haganleg og hugvitssamleg. í
grundvallaratriðum miðaðist hún við
hina miðaldalegu umgjörð verksins, wp
með síkisbrú, borgarráðsbyggingu og
SKÓLADLADIÐ