Tímarit Þjóðræknisfélags Íslendinga - 01.01.1934, Page 69

Björnstjerne Björnson og faðir minn
Eftir Stgr. Matthíasson.
Bgi minnist þess frá bernskuár-
um mínum, að faðir minn liafði
ýmisleg’t að atliuga við skáldbróð-
ur sinn Björnstjerne Björnson. Og
eg sé það nú, er -eg les bréf föður
míns, sem hann hefir skrifað Stgr.
Tborsteinsson fyrir og um 1870,
að þá þegar hefir farið að brydda
á nokkurri andúð hjá honum gegn
norska skáldinu.
1 einu bréfinu dags. 29. marz
1870 kastar hann fram nokkrum
stökum til að spyrja S'tgr. (sem þá
var í K.höfn) um útlendar fréttir.
Þar á meðal er þessi staka:
“Hvað er nýtt úr Noregi,
nötrar ‘det storpralende’
bjarnstdörnótta búrhveli,
bylur ekki’ í þess tröllhausi?”
Og í bréfi, dags. Móum 8. okt.
sama ár, segir hann: ‘ ‘ Mikill
gauragangur er í Norðmönnum og
því ‘bjarnstjörnótta.’ Hann vill að
við söfnum atkvæðum hér á landi,
hvort menn vilji koma undir
Noreg. Því vil eg ekki pæla í;
okkur er bezt, eins og vant er, að
fara hægt, ekki sízt í stórræðun-
um.”
Loks segir liann í bréfi þ. 25.
nóv. sama ár: “------------Jón Ól-
afsson strauk til Noregs. Það
‘bjarnstjörnótta’ vill að Islending-
ar subscriberi um alt land bænar-
skrá til Norðmanna um þeirra
hjálp til að losast við Danskinn.
Já — tali ihann nú við Jónsa litla.
En Kjalnesingar fást seint til að
syngja Marseillaisen. ’’
Þetta nægir til að sýna, að faðir
minn hefir framan af átt dálítið
erfitt með að fella. sig við Björn-
son, en margir voru farnir að lofa
hann mjög um þær mundir. Hon-
um fanst liann óþarflega hávaða-
samur og aðsópsmikill í pólitíkinni
og ýmsum blaÖadeilum; en “ skáld
er hann, ” segir liann í einu bréf-
inu, er liann minnist á leikrit hans
Sigurd Slembe og finnur því
margt til foráttu. Sjón varð þó
sögu ríkari þegar liann 1872 lieim-
sótti Björnson; en við þau kynni
fanst bonum Bj. vera allmikill
stórbokki en bæði þröngsýnn og
kreddubundinn.
Björnson var þá aðeins fertug-
ur, er þeir hittust (en faðir minn
var þremur árumyngri), og' Björn-
son losnaði með árunum .svo furðu
vel við kreddur og þröngsýni að
faðir minn mátti vel við una og gat
gleymt ókurteisinni í tilbót. Já,
yfirleitt var liann seinast orðinn
vel ánæg’ður með frammistööu
Björnsons. En lengi framan af
átti hann bágt með að gleyma því
hve Björnson hafði farið í skap
hans. HeyrÖi eg’ hann oft minnast
á þetta í vinahóp.
Mér þótti þetta hálf leiðinlegt
vegna B jörnsons, því það litla, sem
eg þekti hann þá, var af góðu einu,
t. d. af Kátum pilt og nokkrum
öðrum sögum er mér hafði Hkað
vel að lesa. Og svo var nú það,
að mér fanst eftir myndum að
dæma, sem þeir Björnson og pabbi
væru harla líkir í sjón svo sem
væru þeir bræður. Vangaskeggið
gerði mikið, og drættirnir kring-