Tímarit Þjóðræknisfélags Íslendinga - 01.01.1934, Síða 93

íslensk fornrit og enskar þókmentir
75
i'orna. Lýsingarnar á höfuðper-
sónunum, þeim Þórði og Vigdísi,
eru afbragðsgóðar. Eins og Lax-
dæla sýnir, var Þórður “ekki
garpmenni mikið,” og* eigi hefir
liann vaxið að garpmensku í með-
ferð Masefield’s. Vigdísi er svo
lýst í sögunni, að hún hafi verið
“meiri skörung*ur í skapi” en
bóndi hennar, enda var hún kona
stórættnð—sonardóttir Ólafs feil-
ans. Eigi sópar minna að henni í
leikritinu. Og þessar miklu and-
stæður í skapgerð þeirra hjónanna
auka stórum hinn dramatíska kraft
leiksins.
Masefield sótti einnig í Gunn-
laugs sögu ormstungu uppistöð-
una í eina af frægustu ljóðsögum
sínum, “The Daffodil Eields”
(Fíflaekrur). í formálanum að
einni Jieildarútgáfu kvæða og leik-
rita sinna (The Poems and Plays
of John Masefield, New York,
1918) getur hann þess, að liann
hafi fundið efnið í “The Daffodil
Fields” í neðanmálsgrein í hók
Sir G. S. Mackenzie’s, “Travels in
Iceland” (Edinburgh, 1812). En
neðanmálsgrein sú, sem um ræðir
er æði langur útdráttur (bls. 30-32,
með smáu letri) úr Gunnlaugssögu.
í ljóðsögu skáldsins er þó aðeins
að finna nokkra höfuðdrætti úr
frumsögunni íslenzku: — keppi-
nautana tvo, er unna sömu kon-
nnni og herjast út af henni, og*
svik Hrafns við Gunnlaug, er hann
sækir honum vatnið. Skáldið hefir
mjög lagað efnið í hendi sér, auk-
ið við það og fært það í nútíðar-
búning. Aðalpersónurnar heita
ait öðrum nöfnum en í sögunni, og
það sem enn meiru varðar, þær
aru alt öðruvísi skapi farnar. Mun
þó mega segja, að Michael og
Gunnlaugur eigi sammerkt í því,
að báðum svellur rík æfintýraþrá
í brjósti. Mary á það einnig sam-
eiginlegt með Helgu, að fyrsta ást
hennar slokknar eigi; þær eru
fastlyndar og stórlyndar.
En þó eigi sé um nánari líkingu
að ræða milli “The Daffodil
Fields” og Gunnlaugssögu, er það
engu að síður merkilegt, að eitt
lárviðarskáld Englendinga, og*
lang*t frá hinn sízti í þeim hóp,
fann þar efniviðinn í eitt höfuð-
kvæða sinna. Og sæmd er að mega
minnast þess, að hann er aðeins
einn margra merkisskálda, sem
gott hefir orðið til fanga í gróður-
lundum fornbókmenta vorra.
VI.
íslenzkar fornbókmentir liafa
því auðsjáanlega átt mikið frjó-
magn og áhrifamagii, lífgandi
straumar frá þeim hafa flætt víðs-
vegar um norður og vesturálfu
heims. Þó liafa hvorki íslenzk né
erlend skáld, enn sem komið er,
fært sér nema að litlu leyti í nyt
þann mikla auð f jölbreyttra yrkls-
efna, sem gullnáma íslenzkra
fornrita liefir að geyma. Ljóða-
leikrita- og sagnaskáld geta fund-
ið þar gnægð viðfangsefna, sæm-
andi livað mikilli snilligáfu sem er,
og má fyllilega ætla, að skáld fram-
tíðarinnar beini augum í norður-
átt, til íslenzkra fornbókmenta,
þar sem enn eru ónumin lieil land-
flæmi í ríki skáldlistarinnar, þar
sem lífræn og stórfeld viðfangs-
efnin bíða þess, að eitthvert af-
burðaskáldið snerti þau með töfra-
sprota sínum og gæði þau lit og lífi
ódauðlegrar listar.