Tímarit Þjóðræknisfélags Íslendinga - 01.01.1956, Page 40

22
TÍMARIT ÞJÓÐRÆKNISFÉLAGS ÍSLENDINGA
umsjón yfir fé, sem faðir hans lagði
hér á bankann, okkur Dohk til lífs-
viðurværis meðan við tórum; og við
getum til, að komur hans hingað séu
í sambandi við þennan eftirlauna-
sjóð okkar.“
Ég sagði Fóstrunni lygilega sögu
þessa. Þurfti Steinn Samson þriðji,
að taka á sig langferðalag fyrir smá-
vegis útborganir, sem bankinn sá
um? Vissi hún ekki að hver klukku-
stund í lífi milljónerans er upp á
þúsundir dollara?
„Ekki veit ég það,“ segir Fóstran.
„En hafi Steinn Samson þriðji
heitið föður sínum, að gera sér ferð
hingað einu sinni á ári, mun hann
enda það loforð. Orðheldni þeirra
feðga er viðbrugðið af öllum sem
til þekkja.“
í þessari andránni opnuðust
bankadyrnar og lýðurinn horfði á
hvernig Steinn Samson þriðji gekk
yfir strætið, steig upp í bíl sinn og
rendi af stað. En tveir karlar steyttu
hnefa í áttina á eftir honum. Svo
komust allir í eðlilegt laugardags-
kvölds-ástand. Fóstran þögnuð og
hraðprjónandi. Dohk, til að sjá, nær
dauða en lífi.
II.
Á seinni hluta nítjándu aldarinn-
ar streymdu innflyténdur austan
um haf til Vestur-Canada. Meðal
þeirra voru ung hjón, sem settust
að í Winnipeg og hétu þar Mr. og
Mrs. Steinn Samson. Hver nöfn þau
báru í föðurlandi þeirra varðar
engu. Þau áttu ungan son, Stein að
nafni. Fyrst var hann kallaður
Steini; svo Steinn yngri, eða Steinn
Samson yngri; þá Mr. Samson; og
loks Steinn Samson annar, eftir lát
hans, honum til sæmdar.
Steinn Samson hafði ofan af fyrir
fjölskyldunni með því að moka leir.
Hann gróf kjallara og saurræsi.
Þegar sú atvinna brást, fór hann
vestur á sléttu í járnbrautarvinnu
og mokaði þar. Og ekki gaf Mrs.
Samson manni sínum eftir hvað
dugnað snerti. Hún þvoði og skrobb-
aði hjá fínu fólki fyrir glerharða
peninga út í hönd. Bæði voru nýtin
og sparsöm og lögðu peninga á
banka og áttu dálítið í sparisjóð
þegar það uppgötvaðist, að Winni-
peg var ein mesta gullnáma heims-
ins. Enginn vissi þá, né veit enn
hvar sú fjárvizka á upptök sín. Hún
getur gert vart við sig hvar og hve-
nær sem er, í bæum og borgum
Ameríku og nefnist „búmm.“ En
búmmið hefir þá náttúru, að gera
efnalitla menn stórríka á skömmum
tíma. Þau undur gerast með þeim
hætti, að einn kaupir fasteign í dag,
með smávegis niðurborgun og selur
öðrum hana, með uppsprengdu
verði, á morgun. Og nemur ágóðinn
oft mörgum sinnum niðurborgun-
inni; og inn fátæki verður ríkur.
1 þessu botnaði Steinn Samson ekki
fremur en aðrir. En svo nota menn
sér altaris-sakramentið þó það se
óskiljanlegt, hugsaði hann með ser-
Hann sá hverju fram fór og vildi
ekki verða eftirbátur annara, en f01
hægt í sakirnar. Þó hann keypti °g
seldi bæarlóðir daglega, dró hann
ekki meira út úr bankanum en það,
sem hann hafði byrjað með. Hann
seldi með minni ágóða en aðrir
fékk lóðirnar oft útborgaðar. Þess
vegna gerði hann minna bissnes °n
nokkur annar og vann að mokstri