Tímarit Þjóðræknisfélags Íslendinga - 01.01.1956, Blaðsíða 98

80
TÍMARIT ÞJÓÐRÆKNISFÉLAGS ÍSLENDINGA
araöldinni . . . Það er annað atriði,
sem vér verðum að gefa gaum þegar
vér athugum Eddurnar og Sögurnar.
Frásögnin er ekki þröng eða bundin
við smáhéruð, og ekki heldur höf-
undarnir hvort sem þeir voru norsk-
ir eða íslenzkir. Á þeim tíma sem
fornbókmenntirnar voru ritaðar í
því formi, sem þær eru nú, á áttundu
til þrettándu aldar, var forn-norska
almennt töluð í miklum hluta
Evrópu. Hún var töluð með litlum
breytingum í öllum skandinavisku
löndunum, og stórum parti af Eng-
landi, Skotlandi og írlandi. Einnig
í Normandí á Frakklandi, að austan
og sunnan við Eystrasalt eins langt
suður og hið stóra ríki svenskra vík-
inga náði, sem hafði miðstöð í Kiev
(Kænugarði) móður rússneskra
borga.* Ennfremur var hún töluð af
lífverði keisarans í Miklagarði . . .
F'orn norsk fræði eru því frá þeim
tíma er gamla norska tungan
(íslenzkan) var útbreiddasta tungu-
mál í Evrópu.“
Dr. Halldór Hermannsson, fyrrum
bókavörður “The Icelandic Fiske
Collection” á Cornell háskólanum
»1 Vlkingasögu Jóns Jónssonar 1914,
sem grundvölluð er aSallega á Heims-
kringlu Snorra Sturlusonar, og Cronicles
of Nestor, er skráti aS vlkingar stofnuöu
GarSaríki 862, og smátt og smátt stækk-
uSu ríki sitt þar til þaS varS stærsta ríkiS
I Evrópu. Mongólar lögSu þaS allt undir
sig 1240 nema HólmgarÖ (Novgorod), sem
hafSi brotist undan GarSarlki 1150 og
stofnaS lýSveldi (Trade Principality) sem,
umkringdir af mörgum þjóSum, vörSu
frelsi sitt þar til 1480 aS Ivar mikli Rússa-
keisari braut þaS undir sig. NýskeS var
uppgötvaS aS annálar Nestors voru ekki
skrifaSir af honum, en máske ritaSir af
ábóta I KænugarSi, sem hét Silvester.
Nestor var rithöfundur á elleftu öld.
Annálar Nestors ná yfir tlmabiliS frá
850—1110. Höfundurinn var uppi slSustu
40 árin af þessu tlmabili. Á fyrrihluta
tímabilsins fer hann eftir ýmsum forn-
ritum. — Höf.
hefir skráð í XXIII bindi af Islandica
1934 langan lista af þýðingum úr
íslenzkum fornritum, sem sýnir að
Eldri-Edda og partur af Snorra-
Eddu var snúið á þrettán tungumál.
Ennfremur sýnir þessi listi að hinar
helztu af íslendingasögunum hafa
verið þýddar á frá sex til tíu tungu-
mál. Næstum allar þessar þýðingar
voru gerðar af útlendingum sem
lögðu sig eftir því að þaullæra ís-
lenzku. í XXIV. bindi af Islandica
1935 eru tuttugu og fjórar blaðsíður
af nöfnum rithöfunda, ásamt skra
yfir verk þeirra sem grundvallast a
fornbókmenntum Islendinga. — ^
tímabilinu frá 1908 til 1935 voru
sjötíu og fimm af hundraði af þess-
um höfundum erlendir menn.
Síðan á síðustu aldamótum hafa
margar þjóðir kennt íslenzku og
íslenzkar fornbókmenntir á háskól-
um sínum. Sumir af þessum skólum
í Bretaveldi eru: í Oxford, Cam-
bridge, London, Leeds og Wales-
Vitanlega er íslenzka kennd a
mörgum skólum í skandinavisku
löndunum, á Þýzkalandi, Svisslandi,
Hollandi, Belgíu og víðar, ennfrem-
ur á mörgum skólum í Bandaríkjum
Ameríku. Kennslustóll í íslenzku
íslenzkum bókmenntum var stofn
settur á Manitoba háskóla árið l9ó •
Þetta var gert mögulegt með a
mennum samskotum, sem afkom
endur íslendinga í Norður-Amerí u
tóku þátt í, ásamt þátttöku íslan s-
Sjóður var myndaður sem nemur
yfir 200,000 dollurum.
Nýskeð voru gerð samtök me a r
Breta, Dana og íslendinga með ÍW
áformi að þýða og gefa út mikm^
hluta af íslenzkum fornritum- u ,
útgáfufélagið Nelson and Sons