Árbók VFÍ/TFÍ - 01.06.2005, Page 74

aukinni byggingarstarfsemi á höfuðborgarsvæðinu sem viðbragð við þeirri auknu eftir-
spurn á fasteignamarkaði sem nú er fyrir hendi.
Hinn mikli vöxtur í byggingu íbúða á landsbyggðinni á sér fyrst og fremst stað á tveimur
landsvæðum, annars vegar á suðvesturhorni landsins, allt frá Borgarnesi suður um að
Selfossi en á því svæði hefur þegar orðið vart lóðaskorts og hins vegar í Fjarðabyggð en
mikið líf hefur færst í byggð á Reyðarfirði og nágrenni í kjölfar þess að álver er að verða
að veruleika.
Árið 2004 var þar 51 íbúð fokheld og gert ráð fyrir að sú tala tvöfaldist á árinu 2005. Árið
2004 voru 2.355 íbúðir fullgerðar á landinu og hafin var bygging 2.751 íbúðar.
Þegar litið er til nágrannalanda okkar eru þess greinileg merki að mikil hækkun
íbúðaverðs helst í hendur við góðan hagvöxt og atvinnusköpun. Þannig hefur íbúðaverð
hækkað mikið í Bretlandi og írlandi þar sem hagvöxtur og atvinnusköpun hafa verið með
betra móti en minna í löndum eins og Þýskalandi þar sem hagvöxtur og atvinnusköpun
hafa verið minni. Undanfarin ár hefur verð á langtímafjármagni lækkað alþjóðlega og
það hefur einnig haft áhrif til að auka húsnæðiseftirspurn og fasteignaverð.
Fjárfesting hins opinbera
Fjárfesting hins opinbera jókst um 27% árið 2004 en í fyrri spám hafði verið gert ráð fyrir
samdrætti. Þessi mikla aukning skýrist meðal annars af því að í áætlun Hagstofunnar
fyrir árið 2004 var gert ráð fyrir að sveitarfélögin hefðu á árinu 2004 aukið fjárfestingar
sínar um 6 milljarða króna eða sem nemur rúmum 40% að raungildi og að ríkið hefði
aukið fjárfestingaútgjöld sín um rúman milljarð króna eða sem nemur tæpum 5% að
raungildi. Að hluta til skýrist mikill vöxtur í fjárfestingum sveitarfélaga af því að tölur
fyrir 2003 benda til að fjárfesting hafi verið þremur milljörðum króna minni en áður var
talið, m.a. vegna sölu Reykjanesbæjar á eignum það ár.
Utanríkisviðskipti
Viðskiptajöfnuður
Viðskiptajöfnuður var neikvæður um 70 milljarða króna árið 2004 sem samsvarar 8% af
landsframleiðslu. Viðskiptajöfnuður var neikvæður um ríflega 5% af landsframleiðslu
eða 42 milljarða króna árið 2003.
Meginskýring vaxandi viðskiptahalla á árinu 2004 frá fyrra ári er meiri halli vöruskipta.
Þrátt fyrir að útflutningur ykist um 20 milljarða króna milli áranna jókst innflutningur
tvöfalt meira eða um 40 milljarða og hefur aldrei verið meiri að raunvirði. Verðmæti inn-
flutnings jókst í öllum flokkum og einnig magnið. Til dæmis jókst innflutningur matvara
um 12%. Mesta aukningin varð í innflutningi á fjárfestingarvörum sem jókst um ríflega
fjórðung að magni. Innflutningur á neysluvörum jókst að magni um 16% sem skýrist
einkum af 38% vexti á innflutningi bifreiða til einkanota. Verðmæti útflutnings jókst um
11% milli áranna en að magni var aukningin 9%. Sjávarafurðir vega enn langþyngst og
eru 60% alls vöruútflutnings, um fimmtungur kemur frá stóriðju og 15% er annar iðn-
varningur en sá liður vex langmest milli áranna. Mestur vöxtur er í hátæknigreinum
iðnaðar en verðmæti útfluttra lyfja jókst um 73% og í framleiðslu gervilima og
lækningatækja jókst útflutningsverðmætið um þriðjung í hvorum flokki fyrir sig.
7 2 | Á r b ó k VFl/TFl 2005