Árbók VFÍ/TFÍ - 01.06.2005, Qupperneq 298

WiMAX fyrir föst sambönd (IEEE 802.16-2004)
Margir telja að tilkoma vottaðs búnaðar sem byggist á IEEE 802.16-2004 marki upphafið
að alþjóðlegri WiMAX-væðingu. Undanfarið hafa fjarskiptafyrirtæki tryggt sér rétt á
tíðnum fyrir WiMAX og í langflestum tilvikum hafa þau borgað umtalsverðar upphæðir
fyrir nýtingarrétt á 3,5 GHz tíðnisviðinu. Helsti kostur WiMAX er að þegar vegalengdir
eru stuttar (0-3 km) er möguleiki að halda sambandi þótt ekki sé sjónlína milli sendis og
viðtækis. OFDM/OFDMA (Orthogonal Frequency Division Multiplexing) mótunar-
tæknin sem notuð er í WiMAX er hönnuð til að takast á við endurköst og speglanir bylgju,
sem geta jafnvel bætt sambandið en eru oftast til mikilla trafala í öðrum tegundum
fjarskipta. Aðrir athyglisverðir kostir WiMAX eru sjálfstillt (e. adaptive) mótun þar sem
gagnahraða er fórnað fyrir langdrægni, öflugar villuvarnir og gagnaöryggi.
Mynd 3. Færanleg WiMAX-stöð.
WiFi er tækni sem hönnuð er til notkunar í staðarnetum og byggist á staðlaröð sem nefnd
er IEEE 802.11. Þessari tækni er beitt í nærri öllum þráðlausum staðarnetum og hefur
sums staðar einnig verið beitt sem aðgangstækni. Áhugavert er að bera saman WiMAX
og WiFi. Miðað við sömu bandbreidd næst mun meiri fjarskiptahraði með WiMAX,
þ.e.a.s. WiMAX nýtir tíðnibandið betur en WiFi. Langdrægni er einnig mun meiri í
WiMAX sem er að þakka því að WiMAX lagar sig að aðstæðum og veitir notendum með
léleg fjarskiptaskilyrði minni bita-
hraða en öðrum. WiMAX nær lang-
drægni í tugum km en hún er í besta
falli nokkrir km með WiFi. í WiMAX-
stöðlunum er einnig gert ráð fyrir því
að hægt sé að tryggja þjónustugæði
upp að vissu marki (e. Quality of
Service, QoS). Þetta er m.a. gert með
því að geyma bandvídd fyrir einstaka
notendur og úthluta henni ekki til
annarra. Þetta er nauðsynlegt fyrir
sjónvarps- og talþjónustu (VoIP). Þá
hefur WiMAX betra gagnaöryggi en
WiFi og getur þjónað fleiri notendum
í einu. Þrátt fyrir þessa yfirburði
WiMAX yfir WiFi var niðurstaða
verkefnisins að þessir staðlar geti vel
lifað saman og stutt hvor annan. Þá
væri t.d. WiMAX notað til að brúa
langa vegalengd en WiFi notað til
dreifingar og holufyllingar á mót-
tökustað, sjá mynd 2.
Mynd 2. WiMAX og WiFi notað saman
Notkunarmöguleikar WiMAX eru
margir og verða þeir ekki allir tíund-
aðir hér. Þó má nefna fjölhæfni sem
felst m.a. í því að á sama tíma gæti
WiMAX-stöð fætt GSM-stöð og um
leið veitt internetþjónustu á svæðinu í
kring. Með færanlegri WiMAX-stöð
væri hægt að veita þjónustu þar sem
tímabundin þörf er á breiðbands-
tengingu, t.d. á mannamótum, svo
sem á tónleikum og íþróttamótum
eins og sjá má á mynd 3.
296i Árbók VFl/TFl 2005