Fjölnir - 30.10.1997, Qupperneq 12

Hannes Lárusson Snerting
1997
„Það sem vakir
fyrir méry hversu
marktœkt sem það
kann svo að reyn-
ast, er að nálgast
svo líkama mynd-
listarheimsins á
Islandi að hœgt
verði að snerta
hann alls staðar.
Vera með nefið á
réttum stað og
kveikja hugrenn-
ingar sem verði
martröð líkastar og
veki sem líklegustu
viðbrögð annað-
hvort þögn, öskur
eða aðgerðir. “
Pertulcarargr
Perlan í Öskjuhlíð, það sér yfir bæinn og sundin,
gólfið snýst. Gott skap má ráða af kliðnum í
kaffibollum, köku og áhöldum. Það er jafnvel
kominn grænn líkjör í glös sem enn eykur kæti.
Það hlýtur að vera sól. Allir eru í fínu formi,
hýrir með snert af uppljómun og fögnuði í svip,
þó dálítið örir því þeim er mikið niðri fýrir og
allir hafá þeir komist að sömu niðurstöðu. Það
var reyndar ekki boðað til fundarins, þeir mættu
hingað eins og í leiðslu allir á sama tíma. Þeir em
hérna komnir saman þeir Ólafur Kvaran, for-
stöðumaður Listasafns íslands, EirIkur ÞorlAks-
son, forstöðumaður Kjarvalsstaða, Gunnsteinn
GIslason, skólastjóri Myndlista- og handíðaskól-
ans og Pétur Örn formaður stjórnar Nýlistasafns-
ins. Vanti hér konur í hópinn má búast við að á
hverri stundu komi þær Ingibjörg Sólrún og Guo-
rúnarnar tvær úr borgarmenningunni, Guðbjörc,
Pétrún og Haraldur utan af landi og Þorgeir frá
kerfinu. Því er hvíslað hvort þá megi ekki eins
búast við Gunnari og Bem, jafnvel JOhannesi
sjálfúm, ef ekki Sigurði afa ásamt öðmm endur-
bornum öndum. Á Kjaftaklöpp hafði ffést að
Aðalsteinn, Gunnar og Halldór hefðu boðist til að
vera dyra-, lyftu- og gangaverðir. Óstaðfestar
fréttir herma að leynigestur eigi að flytja hug-
vekju undir heitinu: „Stökkið“. Flestir telja þetta
þó einhvern veginn „of‘ til að geta verið satt. „En
er það þá rétt að allir komi á eftir í græna kokteil-
inn á Stóra-steini?“ Mikill fómr er talinn vera
fyrir því.
flndaglas
Og nú æda þeir félagar að leggast allir á eitt,
smddir dyggilega af velvilja og hugmyndríki
ókomnu kvennanna og andanna að handan, um
að breyta íslensku myndlistarlífi, berja í brestina,
endurreisa það — lyfta öllu dæminu á hærra
plan. Nú skála þessir heiðursmenn, glösin mætast
yfir miðju borði. Einn stendur upp og segir:
„Breytingar!“ Þá standa allir hinir upp og segja
ákafir, því þeir vita sem er að tíminn bíður aldrei
eftir manni, einum rómi: „Stökkbreytingar!"
Og nú upphefst mikið skraf og glamur og
áhuginn neistar af hverju andliti: „Við ædum að
breyta andanum í íslenskri myndlist. Við ædum
að vinna saman, leggjum strax af það dýra spaug
sem barnaleg og óraunhæf samkeppni er. Nú
L, Onefiid eru nokkur gallirí
sern kalla má hina borgaralegu
útgáfu afiheimagalleríunmn,
Ingólfistmti 8, Gallerí Savars
Karls og Önnur hœð sem var. I
þessum galleríum má eftil vill
Fj
12
•• T *
olnir
timarit handa
islendingum
hnust *97
segja að helsti vaxtarbrodd-
urinn í myndlistarheiminum
hafi verið undanfarið, þvi í
þeim hefiúr verið gerð tilraun
tilþess að skapa borgaralegan
smekk og snobb fyrir nútíma-
myndlist. — Þó jafinan fáist
fiáir reyndar í snobbið nema
helst gamlir nýlómenn. “
^Þei 'r éru hérna komnir saman þeir Ólafiur Kvaran, fiorstöðu-
maður Listasafiis Islands, Eiríkur Þorláksson, forstöðumaður
Kjarvalsstaða, Gunnsteinn Gíslason, skólastjóri Myndlista- og
handíðaskólans og Pétur Örnformaður stjórnar Nýlistasafiisins.
Vanti hér konur í hópinn má búast við að á hverri stundu komi
leggjumst við allir á eitt um að sameina fjármagn,
krafta og þekkingu. Við ædum markvisst að
reyna að venja okkur af valdahroka, smákónga-
poti og snobbi. Við lyftum okkur yfir hræðslu-
bandalög, baktjaldamakk, þrælslund og gulróta-
pólitík og nýlendu- og miðaldamennsku. Við
ædum í einu orði sagt að rétta úr kútnum. Við
ædum að vinna að því að fúllnýta möguleika
Reykjavíkur og íslands sem kjörins vettvangs fyrir
alþjóðlegar sýningar í hassta gæðafiokki sem
dregur að þúsundir ferðamanna. Það verður einn
af gæðastimplum myndlistarheimsins að hafa
sýnt á íslandi. Ef við leggjum allir saman þá höf-
um við úr milljónum að spila og ígildi nokkurra
tuga í viðbót í aðstöðu og þekkingu." Nú er
gaman að gægjast um gáttir, svo mikill er móður-
inn — eins gott að vera ekki á staðnum þegar
kveikt verður í rakettunum.
Einn segist æda að afla fjármagns og tengsla
erlendis til mótfjármögnunar í ffamkvæmd al-
þjóðlegrar stórsýningar sem halda skuli ár hvert.
Annar ædar að ná sambandi og samvinnu við
erlenda gagnrýnendur, safnara og safnamenn.
Einn býðst til þess að heyra hljóðið í lista- og
andans mönnum hér og þar. Og annar að efla
umgjörð um umræðu og rannsóltnir þeirra sem
eru í fararbroddi í fáginu. Allir segjast æda að
vinna marlcvisst að upplýsingamiðlun og útslcýr-
ingum á mildlvægi myndlistar og myndmenning-
ar fyrir fólkið í landinu. Allir segjast þeir æda að
eyða tortryggni og úlfúð á vettvangi myndlistar-
innar, halda margar opnar veislur og mýkja liðið
með ljóðfórnum, harmonildculeik og gerninga-
ldúbbum. Fara reglulega í vísitasíur á Stóra-stein;
fara í sjóræningjaleik með körlunum og í frum-
skógarferðir með konunum. Alhr lofa að vinna
að því að gagnrýnin, skemmtileg og hugmynda-
rík umræða á opinberum vettvangi stóreflist að
umfangi og gæðum með þeim árangri að borgar-
ar og almenningur fái á ný sterkar taugar til
myndlistarinnar. „Við munum vinna saman eins
og einn maður, smddir öllum ötulum og velvilj-
uðum áhugamönnum um framgang málsins, að
því að lyfta myndlistínni á hærra plan, eldci bara
á íslandi heldur f alþjóðlegu samhengi.“ Hér lyfta
þeir aftur glösum, standa næstum á öndinni, en
halda síðan áfram: „Já, og við ædum að. . .“
Úr fjarlægð heyrast heitstrengingarnar hrann-
ast upp á meðan gólfið snýst hægt undir fótum.
Efdr þrusld að dæma í stiga og brald í lyftu má
álykta að enn muni fjölga mjög á fúndi. Fjárfest-
ingabanld myndlistarinnar verður væntanlega
stofúaður í lcvöld og hlutabréf gefin út verðtryggð
í fjöreggi þjóðarinnar. Ekki ónýtt að hafa nú
sanna landsfeður á fúndi.
Huriclshausqr
Hvernig er nú myndlistin á íslandi ræktuð? Þegar
hefúr verið dregin upp myndin af vettvangi fram-
lcvæmda og daðurs við sýndarveruleilcann. Jú, í
gegnum listlcynningar Morgunblaðsins og Út-
varpsins. Gagnrýni er eldd stunduð hér að neinu
marld, einstaka menn skrifa freelance í stuttan
tíma og fá sjaldan ráðrúm til þess að festast í
sessi. Ekld má blalca við Braga Ásgeirssyni á
Morgunblaðimiy eina fasta myndlistargagnrýnand-
anum um þessar mundir, af margbrotnum ástæð-
um. Sjónvarpið hefúr löngum verið andvígt allri
þær Ingibjörg Sólrún og Guð-
rúnamar tvœr úr borgarmenn-
ingunni, Guðbjörg Pétrún og
Haraldur utan aflandi og
Þorgeir úr kerfinu. Því er
hvíslað hvortþá megi ekki eins
búast við Gunnari og Beru,
jafnvelJóhannesi sjálfum, efi
ekki Sigurði afa ásamt óðrum
endurbomum óndum.
A Kjafitaklöpp hajði frést að
Aðalsteinn, Gunnar og
Halldór hefðu boðist til að
vera dyra-, lyfitu- ogganga-
verðir. Óstaðfestar firéttir
herma að leynigestur eigi að
flytja hugvekju undir heitinu:
„Stökkið“. Flestir telja þetta þó
einhvem veginn „of‘ til að
geta verið satt. „En er þaðþá
rétt að allir komi á efitir í
grœna kokteilinn á Stóra-
steini?“ Mikillfótur er talinn
verafyrir því. “
lcynningu og umfjöllun um myndlist. Hér má
talca sem handhægt dæmi sýninguna ON lceland
1997 þar sem meira en 40 listamenn af öllum
lcynslóðum vom meðal þátttakenda. í hópnum
vom um 25 údendingar, allt frá óþelcktum til
heimsfrægra. Hér var um að ræða stærsm sýningu
sinnar tegundar sem haldin hefúr verið á Islandi.
Þegar almennum lcynningum sleppir í fjölmiðl-
um hefúr eldd beint orðið vart við fögnuð hjá
vitundarvörðum. Hvernig stendur á þessum
hundshausum? Enginn myndi salca þau gæðablóð
sem hlut eiga að máli um þögla niðurrifsstarf-
semi.
Leið upplýsinga og umræðu út fyrir land-
steina þessa afskipta lands er hvað myndlist varð-
ar einkum í gegnum Siksi, hið samnorræna list-
tímarit. Þar er allt löngum með ólund og það
litla sem þar er slcrifað af íslandsmiðum virðist
fremur miðast við að ná hljómgmnni við l^auga-
veginn en í údöndum. Núverandi ritstjórar
íslandsdeildarinnar em um þessar mundir sagðir
vera í einhverju ósldlgreindu óstuði. Af hverju
slcyldi það nú vera, nema af því að á vettvang-
inum sem hér hefúr verið lýst virðist enginn geta