Læknablaðið - 15.12.1948, Blaðsíða 19

LÆKNABLAÐIÐ
125
einkum þarf að lialda á þeim
hita með því að hafa hitapoka
í rúminu og hlúa vel að þeim.
Ennfremur þarf að gefa sjúkl-
ingum klysma til þess að tæma
endaþarminn, en vegna upp-
þornunarinnar eru þar oft
harðar hægðir, sem safnast
hafa fyrir.
Til þess að ná í þvag til rann-
sóknar þarf stundum að taka
það með þvaglegg, einkum ef
sjúklingur hefir mikla oliguri,
einnig þarf þess ef blaðran
fyllist af þvagi í meðvitund-
arlausum sjúkling.
Aður en terapi hefst, skal
taka blóð til þess að ákvarða
bikarbonat, blóðsykur, klorid
og e. t. v. urea. Niðurstaða
þessara rannsókna sýnir hvern-
ig ástandið er og gefur upplýs-
ingar um hvernig haga skal
meðferð. Ef blóðsykur er undir
250 mg. % þarf að gefa í salt-
vatninu 5% glucosu, að minnsta
kosti fyrst, til þess að unnt sé
að gefa stóra skammta af in-
sulini. Eftir 4—5 klst. er aftur
ákveðið bikarbont og blóðsyk-
ur og síðan eftir þörfum.
Alkalosis: Þegar samtímis er
gefið insulin og bikarbonat eða
natriumlaktat, getur af því leitt
alkalosis, en þó er lítil hætta
á því, ef fylgst er vel með breyt-
ingum á bikarhonatmagni í
plasma með nægilega tíðum
rannsóknum.
Alkalosis hjá sjúklingum með
pvlorusspasma og pvlorussten-
osis kemur vegna uppsölu á
súrum magasafa.
Aðaleinkenni: Þreyta, slap}>-
leiki og ógleði. Ef bikarbonat-
magnið kemst upp fyrir ca. 90
vol.% kemur fram tetani og
við enn meiri hækkun alkalot-
iskt coma.
Meðferð: Mikið af fysilog-
iskri saltvatnsupplausn (0,9%)
intravenöst eða þynnt saltsýru-
upplausn, sem einkum er notuð
við hættulegar alkalosis sér í
lagi, þar sem um yfirdoseringu
á hikarbonati hefir verið að
ræða, og sjúklingurinn hefir
verið með nýrnainsufficiens.
Það saltsýrumagn, sem gefa
skal, er í’eiknað út eftir því,
hve alkalosis er á háu stigi
eftir þessari reglu:
Ml. conc. saltsýra sem gefa skal:
(vol.% bikarbonat -r- 30)
2,3”
X 0,063 X þyngd sjúkl. í kg.
Sýran er þynnt með 0,9% natr-
iumkloridupplausn, en ekki má
láta meira en 5 ml. af conc. salt-
sýru í hverja 100 ml. af salt-
upplausninni. Dælt hægt inn í
æð, og hætt að gefa, ef sjúkling-
ur fær dyspnoe.
Blóðtaka við bikarbonat-
ákvöðun.
Við rannsókn þarf að hafa
ca. 5 ml. af serum eða plasma.
Aðferð (teknik) við blóðtök-
una: Notuð er 10—20 ml. rek-
ordsprauta og kanyla nr. 12—
14, hvorttveggja þursteriliserað.