Læknablaðið - 15.12.1948, Blaðsíða 48

154
L Æ KNABLABIÐ'
*
Ur erlendum
Inseminatio artificialis (sáðgun).
Sáðgun dýra var framkvæmd á 14.
öld.
Englendingnum John Huntei
lieppnaðist fyrstum að frjóvga konu
á liennan liátt.
Homolog sáðgun (eiginmaðurinn
er donator, sáðgjafi) kemur til
greina við offitu á háu stigi á
manninum, kviðslit, hydrocele, sem
geta hindrað samfarir. Hyper- og
liypo-spadi, vanþroska membrum
virile eða penis alveg i burtu vegna
slyss. Sjaldgæfari er induratio penis
plastica, elepliantiasis. Lokun sáð-
ganga eftir bóigur má stundum lag-
færa með skurðaðgerð, að öðrum
kosti eru litlar likur til að geta not-
að sæði frá þessum mönmun til
sáðgunar. Við sálrænan impotens og
ejaculations-erfiðleika má stundum
fá sæði til sáðgunar. Hjá konunni:
Offita á háu stigi, hypoplasia va-
ginae, hymen fibrosum eða stift og
þröngt legop, ef sjúkl. neitar skurð-
aðgerð eða ör eftir skurð liindra
samfarir eða hindra sæðið í að kom-
ast á áfangastað. Retroflexio uteri á
háu stigi. Bólgur í uterus eða vagina
Hér verður heilbrigðisfulltrú-
inn gerður að yl'ir-heilbrigðis-
fulltrúa eða borgarlækni eða
heilbrigðislækni; hann kemur
til að stjórna sérdeild á væntan-
legri heilbrigðismálaskrifstofu
bæjarins, sem væntanlega verð-
ur rekin undir yfirumsjón
heilbrigðisnefndar og héraðs-
læknis.
A sumardaginn fyrsta 1949.
Baldur Johnsen.
læknaritum.
spilla oft slíminu svo það lamar sáð-
frunmrnar. Dyspareunia. Kynblossi
er að visu ekki nauðsynlegur til þess
að frjóvgun eigi sér stað, en þó eru
kynkaldar konur oft ófrjóar, án þess
nokkuð athugavert finnist við endo-
metrium- eða hormon-rannsókn.
Sáðgun heppnast þá stundum. Við
kynblossa koma samdrættir í leg-
vöðvana svo legið sogar til sín sáð-
cellurnar.
Heterolog sáðgun (sáðgjafi annar
en eiginmaður) kemur til greina þar
sem kynkirtlar eiginmanns mynda
ekki frjóar sáðcellur, eða ef ógift
stúlka óskar að eignast barn, án
þess að þurfa að liafa samfarir við
karlmann (sjaldgæf ástæða).
Hafi sök barnleysis í hjónabandí
verið sönntið á manninn, verður
hann að gera upp við sig, livort
iiann hefir rétt til að meina konunni
að verða móðir, eða hvort hann vill
leyfa lienni að eignast barn með
sáðgun, barn, sem a. m. k. útifrá
myndi lalið hjónabandsbarn.
Aðferð. Rannsaka hjónin gaum-
gæfilega. Velja sáðgjafa. Forðast
arfgenga sjúkdóma. Velja mann sem
likastan ciginmanninum. (Það
ntyndi valda slúðursögum ef t. d.
ijóshærð lijón eignuðust dökkhært
og brúneygt barn, o. s. frv.). Velja
dag til sáðgunar. Þarf að vera sem
næst egglosi. (Venjulega mitt á millí
tiða, en getur skeikað, „intermen-
strual pain“, liitamælingar, etc.).
Sæði tekið með masturbation eða
coitus interruptus, tekið i skál úr
lútarfríu gleri, sprautan einnig úr
lútarfríu gleri. Ekki taka sæði í
gúmmíverju. Cohabitationsherbergi
eru i mörgum spítölum, en menn-
irnir verða taugaóstyrkir af að vita
lækninn sitja og biða eftir sæðinu.
\