Læknablaðið - 15.12.1948, Page 37

L Æ K N A B L A Ð I Ð
143
mænusóttar „af en bulbær
type“, er hafi verið undanfari
faraldranna 1904—1905.
Um veikina í öræfum 1903
segir m. a. svo í ársskýrslu
héraðslæknis Hornafjarðarhér-
aðs:
„1 okt. mánuði kom
skyndilega illkynjuð barna-
veiki upp í Hofslirejjpi ....
var erfitt að átta sig á hvað-
an veiki þessi stafaði. En þar
cð mikil hræðsla greip menn
almennt, er þeir fréttu af
veiki þessari, áleit ég skyldu
mína að fara suður í Hofs-
hrepp og rannsaka sjúkdóm-
inn. Meðan ég dvaldist í
hreppnum bar því miður
ekkert á veikinni, en 2 börn
voru dáin og höfðu aðeins
verið veik 2—3 daga. Eftir
öllum þeim upplýsingum að
dæma, sem ég fékk um veik-
ina, var ég í engum efa um
að hér væri um illkynjaða
difteritis að ræða .... en í
ár dóu úr veikinni 5 börn, hið
elsta 9 ára og barst veikin
lítið út frá þeim bæjum, sem
liún fyrst gerði vart við
sig. . . . ekki vitjað til barn-
anna, sem dóu, því að þau
láu ekki lengur en 3—5
daga“.
Þarna kemur ekkert fram, er
gefi ástæðu til að ætla að um
aðra sótt hafi verið að ræða en
barnaveiki, enda hefur læknir-
inn fengið lýsingu á veikinni frá
fyrstu hendi, þar sem hann
kom sjálfur á staðinn. Er og á-
kaflega ósennilegt, að í mænu-
sóttarfaraldri, er hefði drep-
ið 5 manns (skv. öðrum heim-
ildum dóu raunar 7 börn, sbr.
síðar) á skömmum tíma, hefðu
ekki fleiri eða færri lamast svo
að athygli hefði vakið.
Héraðslæknirinn í Horna-
fjarðarhéraði fékk veitingu fyr-
ir öðru héraði 8. nóv. 1904, en
fluttist ekki strax þangað, og
var settur til að gegna Horna-
fjarðarhéraði til 30. apr. 1905,
en frá 1. maí var héraðslæknir
Berufjarðarhéraðs settur til að
þjóna því.
Snemma ó árinu 1905 kemur
nú upp veiki í öræfum og hefur
héraðslæknir talið það vera
barnaveiki, því að í copiubók
landlæknis (1905, nr. 38, 13.
apríl) er sagt frá móttöku bréfs
frá stjórnarráðinu og þ. á. m.
bréfs frá béraðslækninum í
Hornafjarðarhéraði, þar sem
skýrt sé frá hættulegri difteri,
er komin sé upp í Holtshreppi
og þegar bafi drepið 3 sjúkl-
inga. Er nú héraðslæknir Borg-
arfjarðarhéraðs kvaddur á vett-
vang, en þá er veikin um
garð gengin í öræfum, svo að
hann virðist ekki hafa farið
alla leið þangað. En skönmm
síðar kemur svo veiki upp í
Suðursveit og Mýrum og er af
fólki þar talin sama veikin,
enda fær hún nafnið „öræfa-
veikin“ og sannaðist nú brátt
að þetta var mænuveiki. Hér-