Læknablaðið - 01.12.1975, Blaðsíða 47

LÆKNABLAÐIÐ
113
Á formannaráðstefnu L.I. 23. mai 1971 var
fjallað um tillögur að nýrri heilbrigðislöggjöf,
sem nefndin hafði samið og var þá kosin nefnd
innan L.I. til þess að gera bráðabirgðaathugun
á tillögunum og skila greinargerð, þar sem ósk
um umsögn og greinargerð hafði borizt frá
ráðuneytinu. Skýrsla þessarar nefndar á veg-
um L.I. fylgir ársskýrslunni sem fylgiskjal.
Ávana- og fíknilyfjamál
Á síðasta ári barst stjórn L.I. skýrsla sam-
starfshóps, sem vann á vegum dómsmálaráðu-
neytisins að athugun á notkun fikni- og ávana-
lyfja í landinu. Kom þar fram sú skoðun, að
læknar hefðu ekki nægilega gát á ávisun á
þessi lyf. Þann 9. marz 1971 barst stjórn L.I.
bréf frá landlækni, þar sem rætt er um ávis-
anir lækna á deyfi- og fíknilyf.
Bréf landlæknis er á þessa leið:
„Ég vísa til bréfa minna til lækna dagsettra
17. febrúar 1968 og 10. febrúar 1970 varðandi
útgáfu lyfseðla á deyfilyf, hvers konar róandi
og örvandi ávanalyf og svefnlyf, þar með talin
barbitursýrusambönd. Tel ég sérstaklega mjög
ámælisvert og varasamt, að læknar ávísi slík-
um lyfjum án undangenginnar samvizkusam-
legrar rannsóknar eða án þess að þekkja
sjúklinginn vel.
Eins og kunnugt er var læknalögunum (1.
nr. 80/1969) breytt árið 1969. Voru þá sér-
ákvæði um ávísanir lækna á ávana- og fíknilyf
(gr. 22—gr. 26) sett inn í lögin. Tveir læknar
starfa nú í landinu með takmarkað lækninga-
leyfi að þessu leyti.
Fer ég hér með fram á, að stjórn Lækna-
félags Islands brýni enn á ný fyrir öllum með-
limum sínum að fylgja sem samvizkusamleg-
ast ákvæðum 6. gr. reglugerðar um gerð og
útgáfu lyfssðla og afgreiðslu lyfja nr. 30 frá
16. maí 1966. — Sigurður Sigurðsson" (sign.).
1. gr. læknalaga hljóðar svo:
„Rétt til að stunda lækningar og kalla sig
lækna hér á landi hafa þeir einir, sem til þess
hafa fengið leyfi ráðherra."
Við viljum taka fram, að á miðju sumri 1970
ritaði stiórn L.l. allitarlegt bréf til landlæknis
og óskaði eftir upplýsingum og athugun varð-
andi ávísanir lækna á afritunarskyld lyf. Þrátt
fvrir ítrekaðar munnlegar fyrirspurnir og einn
fund með landlækni, hefur eigi tekizt að fá
neitt svar við áðurnefndu bréfi L.í. til land-
læknisembættisins. I Morgunb'aðinu birtist
grein þ. 17. apríl sl. þar sem látið er að þvi
liggia, að læknar ávísi óeðlilega miklu af
deyfi- og fíknilyf.ium, og er þar vísað í opin-
berar skýrslur. Þessi grein Morgunblaðsins
gefur tilefni til þess, að enn sé leitast við að fá
þær upplýsingar, sem áður hefur verið beðið
um. hjá landlæknisskrifstofunni. Einnig er
líklegt, að stjórn Læknafélags Islands verði að
gera opinberlega grein fyrir afstöðu sinni
gagnvart þessum málum.
Þann 25. ágúst 1971 barst stjórn L.I. eftir-
farandi bréf frá Kvenfélagasambandi Islands,
dags. 19. ágúst:
Á 19. landsþingi Kvenfélagasambands Is-
lands, sem haldið var að Hallveigarstöðum
dagana 11.—13. þ.m., og á voru mættir fulltrú-
ar 20 héraðssambanda, sem í eru 233 kvenfélög
með rösklega 18 þúsund meðlimi, var eftirfar-
andi áskorun á læknastéttina samþykkt:
Landsþingið skorar á læknastéttina að gæta
varúðar í því, að gefa lyfseðla fyrir lyfjum,
sem flokkast geta undir ávana- og fíknilyf, og
vinna af alefli gegn ofnautn slíkra lyfja.
Virðingarfyllst,
Sigríður Thorlacius,
formaður.
I tilefni af þessu bréfi var landlækni skrifað
bréf og einnig var svarbréf sent til Kvenfélaga-
sambands Islands. Fara þau bréf hér á eftir.
7. sept. 1971.
Hr. landlæknir,
Sigurður Sigurðsson,
Arnarhvoli, R.
Læknafélagi Islands hefur borizt fundará-
lyktun frá Kvenfélagasambandi Islands, þar
sem því er slegið föstu, að þörf sé að áminna
lækna um meiri varúð varðandi ávísanir á
ávanalyf og fíknilyf. Kvenfélagasambandið
skorar á læknastéttina að gæta varúðar i því
að gefa lyfseðla fyrir lyfjum, sem flokkast
geta undir ávana- og fíknilyf.
Ekki hefur stjórn Læknafélags Islands áður
borizt skrifleg ábending eða kvörtun frá fé-
lagasamtökum varðandi gá'eysi lækna í ávísun
ávanalyfja og hefur eigi i höndum neinar sann-
anir fyrir því, að slíkt gáleysi viðgangist hér.
og ef svo er, hvaða læknar eiga þar hlut að
máli. Hins vegar ber þess að geta, að í blaða-
skrifum hefur þráfaldlega verið haldið fram,
að læknar ávísi um of fíkni- og ávanalvfjum.
Gefið er i skyn í skrifum þessum. að þeir eigi
meginsök á notkun fíkniefna hér á landi. I
því sambandi vilium við benda á grein í dag-
blaðinu Vísi 9. apríl 1970 undir fyrirsögninni
„Læknastéttin of laus á ávisun vanalyfja" og
grein í Morgunblaðinu 17. apríl 1971, en auk
þess hafa allmargar fleiri greinar birzt í blöð-
um, sem hníga í þá átt. að læknar eigi veru-
lega sök á ofnotkun ávana- og fíknilyfja.
Þessi órökstuddi fréttaflutningur getur óhjá-
kvæmilega haft óheppilegar og alvarlegar
þjóðfélaeslegar afleiðingar, og má í þvi sam-
bandi nefna, að sjúklingar, sem þarfnast þess-
ara lyfja, verða óeðlilega tortryggnir gagnvart
áhrifum og notkun þeirra. Ólöglegur innflutn-
ingur og ólögleg sala fíkniefna og fíknilyf.ja
getur þróast í landinu i skjóli þess, að hjá
læknum sé að leita orsaka ofnotkunar ávana-
lyfja og fikniefna. Órökstuddur fréttaflutn-
ingur sem þessi gerir því tvennt í senn, að tor-