Læknablaðið - 15.09.1994, Blaðsíða 12

288
LÆKNABLAÐIÐ 1994; 80
Table III. Post-operative deep vein thrombosis incidence in higt risk patients.
Low dose heparin Adjusted dose Enoxaparin Logiparin
Author* Placebo Aspirin Dextran 15.000 U/d heparin 40-60mg/d 50 U/kg
Hoek 89 eH (32) 57/99
Lassen 91 eH (33) Dechavenne 89 eH (34) Eriksson 89 eH (35) 44/97 25/59 4/40 29/93
Planes 86 eH (36) 27/112 15/124
Turpie 86 eH (37) 21/50 6/50
DESG 91 eH (38) 24/111 7/108
Levine 91 eH (39) Francis 83 eHeK (40) 19/37 61/263 50/258
Powers 89 fH (41) Francis 89 eH (42) 29/63 27/66 12/42
Pooled total DVT 151/309 27/66 55/190 113/434 4/40 78/540 29/93
DVT % 48.9 40.9 28.9 26.0 10.0 14.4 31.2
Comment:
All patients were screened with phlebography.
*eH = elective hip replacement, eK= elective knee replacement, fH= fractured hip operation.
Combined DVT (deep vein thrombosis) incidence with low molecular weight heparins was 129/636 screened patients = 20.2%.
stystu máli leiðir tafla II í ljós, að í næstum
öllum samanburðarrannsóknum á lágskammta
heparíni (5000 AE x 2-3 undir húð) og lág-
skammta smáheparínum, hefur tíðni bláæða-
sega verið hin sama eða minni við gjöf smá-
heparína.
I töflu III eru teknar saman niðurstöður
framskyggnra rannsókna á tíðni djúpra
bláæðasega í beinaskurðlækningum á neðri út-
limum, með öðrum orðum dæmigerðum hærri-
áhættu sjúklingum. I töflunni eru eingöngu
rannsóknir þar sem bláæðamynd var tekin af
öllum rannsóknahópnum á skilgreindum tíma-
punkti eftir aðgerð (venjulega sjö til 14 dög-
um), enda eina áreiðanlega greiningaraðferðin
eftir álys/aðgerðir á neðri útlimum (32-42).
Eins og sést af töflunni er tíðni bláæðasega nær
50% sé ekki beitt fyrirbyggjandi lyfjagjöf sam-
anber töflu I og acetýlsalicýlsýra virðist ekki
bæta útkomuna. Dextran 70 dregur hinsvegar
verulega úr segamyndun (28,9%) og lág-
skammta heparín sömuleiðis (26%). Sé árang-
ur af mismunandi smáheparínum lagður saman
virðist tíðni bláæðasega minnka í 20%, sem er
hin sama og þegar beitt er lágskammta warfar-
íni (two-step warfarin). Langbestur árangur
hefur hinsvegar náðst með gjöf antithrombín
III (AT III) samhliða gjöf lágskammta hepar-
íns (5%), en sú niðurstaða hefur ekki verið
staðfest með öðrum rannsóknum og meðferðin
er óhemju dýr.
Blæðingar
Enginn einhlítur hlutlægur mælikvarði er til
á magn blæðinga eftir skurðaðgerðir og er því
erfiðara að átta sig á blæðingartíðni eftir skurð-
aðgerðir heldur en á segatíðni. Segja má þó, að
mælanleg blæðingarhætta og tíðni dauðsfalla
vegna blæðinga og annarra alvarlegra blæðinga
virðist ekki vera aukin við gjöf blóðþynningar-
lyfja í fyrirbyggjandi skömmtum (43—46). í lyf-
leysu eða dextran 70 samanburðarrannsóknum
hefur mælanleg tíðni alvarlegra blæðinga að
jafnaði verið svipuð og hjá sjúklingum með-
höndluðum með lágskammta heparíni, smá-
heparínum, lágskammta warfaríni og AT III/
lágskammta heparíni, þótt lítilsháttar aukning
virðist vera á minniháttar blæðingum eins og
skurðsárablæðingum (12,45). Sé beitt lág-
skammta warfaríni er nauðsynlegt að mæla
prothrombín tíma til að tryggja verkun og ör-
yggi með tilliti til blæðinga (40).
Ekki hefur sannast að þörf sé neinna sér-
stakra mælinga þegar beitt er lágskammta hep-
aríni eða lágskammta smáheparínum, en nauð-
synlegt er að fara eftir ráðlögðum skömmtum
fyrir hvert lyf fyrir sig til að tryggja segavörn
eftir áhættuhópi (44). Ljóst er að ávinningur af
segavörnum vegur mun þyngra en óveruleg
aukning minniháttar blæðinga.
Niðurstaða
Hætta á segamyndun er breytileg eftir aldri
sjúklings, almennu ástandi og eðli skurðað-