Læknablaðið - 15.09.1994, Blaðsíða 59

LÆKNABLAÐIÐ 1994; 80
327
margt ábótavant. svo vægt sé til
orða tekið. Hjúkrunarfólkið er
fremur illa menntað og býr við
mjög erfiðar félagslegar aðstæð-
ur. Laun eru þar að auki svo lág
að engum dettur í hug að nokk-
ur manneskja geti lifað af þeim.
Þar að auki koma launin stopult
og seint. Vinnuaðstaðan á
heilsugæslustöðvunum er einn-
ig mjög erfið, og sumar hafa
ekki rennandi vatn. Verður þá
að ganga langa leið til næsta
brunns til að fá vatn til daglegra
starfa. Rafmagnsleysi er algjört
nema þar sem komið hefur
verið upp svokölluðum sólar-
panelum sem gefa 12V rafmagn.
Isskápar eru keyrðir ýmist á
steinolíu eða á 12V sólarorku og
gengur oft misjafnlega að halda
bóluefnunum við rétt hitastig
áður en til bólusetningar kem-
ur. Oft er skortur á nauðsynleg-
um lyfjum, sérstaklega sýkla-
lyfjum.
Meirihluti þeirra sem sækja
sér þjónustu á heilsugæslu-
stöðvarnar eru mæður með
börn sín. Flestar sjúkdóms-
greiningarnar eru malaría
(70%), niðurgangur og lungna-
bólga. Erfitt er að fá nákvæmari
sjúkdómsgreiningar og í flestum
tilfellum er eingöngu stuðst við
klíník og sjúkrasögu. Vannær-
ing er einnig algeng meðal
barna þó engin hungursneyð
ríki. Berklar eru mikið vanda-
mál og vaxandi samhliða út-
breiðslu eyðniveirunnar. Með-
ferð berklasjúklinganna er erfið
fyrir sjúklinginn og vandasöm
fyrir hjúkrunarfræðinginn. Því
gerist það því miður of oft að
sjúklingarnir gefist upp áður en
fullri meðferð lýkur. Aukinn
viðnámsþróttur berklabakter-
íunnar gegn venjulegum (og
ódýrari) berklalyfjum er því
verulegt áhyggjuefni og gerir
alla berklameðferð erfiðari en
ella þyrfti að vera.
í Gíneu-Bissá er eyðniveiran
HIV-2 algengari en HIV-1 veir-
an og eru um það bil 8-10% full-
orðinna sýktir. HIV-2 sýkingin
er hæggengari en leiðir að lok-
um til klínískrar eyðni. Kemur
fyrir að við greinum slíka sjúkl-
inga í Biombo. Meðferð þeirra
er þó því miður mjög ábótavant.
Beinist starf okkar því að
fræðslu um sjúkdóminn og leið-
ir til varnar sýkingu. Sérstak-
lega er mikilvægt að sinna þess-
ari fræðslu meðal hjúkrunar-
fólksins sjálfs enda mikið urn
innstungur á heilsugæslustöðv-
unum með endurnota sprautum
í daglegu starfi.
Eitt er það mál sem rætt er æ
meir á seinni árum, hér sem
heima á íslandi, en það er
hvernig heilsugæslukerfið geti
fjárhagslega staðið undir sér.
Heilsugæslan hefur hingað til
verið ókeypis fyrir þungaðar
konur og veik börn, bæði sú rík-
isrekna sem sú einkarekna. Síð-
ustu ár hafa verið gerðar til-
Vinnufundur með forstöðufólki heilsugœslustöðvanna í Biombo. Fremst stendur gíneanski héraðslcekn-
irinn Paulo Djatá.