Læknablaðið - 15.01.1998, Blaðsíða 14

14
LÆKNABLAÐIÐ 1998; 84
tilvikum (í einu tilvikanna var leiðslurofið
greint áður en dígitalis kom til sögunnar) og
beta blokkar í þremur.
Einkenni þriðja stigs gátta-slegla leiðslurofs
ráðast að mestu af afskautunarhraða sleglanna
og orsök rofsins. Raftruflunin getur byrjað
brátt og valdið miklum einkennum eða verið
langvinnt fyrirbæri og fundist fyrir tilviljun.
Hjartadrep í neðri vegg og dígitaliseitrun valda
oftast bráðu leiðslurofi en tímabundnu þar sem
skemmdin á gátta-slegla hluta leiðslukerfisins
er tímabundin. Á hinn bóginn er þriðja stigs
leiðslurof ásamt hjartadrepi í framvegg oft til
frambúðar með óafturkræfri skemmd á leiðslu-
kerfinu neðan gátta-slegla hnúts.
Þegar leiðslurofið var fyrst greint lýsti ein-
ungis einn einstaklingur einkennum sem rekja
mátti til leiðslurofsins. Þetta kemur ef til vill
ekki á óvart þar sem hér er um hópskoðun að
ræða og ekki að vænta bráðra skemmda á
leiðslukerfinu. Fimm einstaklingar eða 45%
hópsins lýstu hins vegar einkennum hraða-
takts, þeirra á meðal tveir sem reyndust vera
með langvinnt leiðslurof og þrír sem síðar
fengu gáttatif.
Sjúklingar með þriðju gráðu leiðslurof sem
fá gangráð hafa betri horfur en hinir sem ekki
fá gangráð. Jafnframt hafa þeir sömu lífslíkur
og samsvarandi aldurshópur úr almennu þýði
ef fyrsta árið eftir ísetningu gangráðs er undan-
skilið (11). Aldursstaðlaðar rannsóknir hafa að
vísu sýnt fram á að sjúklingar undir sextugu
sem fengið hafa gangráð vegna þriðju gráðu
leiðslurofs hafa verri lífshorfur en samanburð-
arhópur en þetta á ekki við um eldri sjúklinga.
Líkleg skýring er að orsök leiðslurofsins í yngri
hópnum er oftast hjartasjúkdómur en í þeim
eldri bandvefsmyndun í leiðslukerfinu án ann-
arra hjartasjúkdóma (12).
Ekki mátti ljóslega rekja dauðsföllin fjögur í
rannsókn okkar til leiðslurofsins. Afdrif 10 ein-
staklinga eru kunn. Af þeim hafa tveir aðra
raftruflun en leiðslurof og fjórir eru með
gangráð og einkennalausir. Einungis fjórir ein-
staklingar af heildarhópnum voru með viðvar-
andi þriðja stigs gátta-slegla leiðslurof við síð-
ari skoðanir. Svo virðist því sem þriðju gráðu
leiðslurof sem greinist við hópskoðun í al-
mennu þýði sé oft tímabundið fyrirbæri og hafi
litla þýðingu fyrir horfur einstaklingsins.
Athygli vekur að allir sem við hópskoðunina
greindust með þriðja stigs leiðslurof höfðu ein-
hver merki takttruflana á ritum sem tekin voru
síðar auk þess að hafa aðra hjartasjúkdóma.
Eins og áður er getið voru fjórir með viðvar-
andi þriðja stigs leiðslurof, tveir greindust síðar
með annars stigs leiðslurof, einn fyrsta stigs
leiðslurof og fjórir með gáttatif. Hjartasjúk-
dómarnir sem tengdust leiðslurofinu benda til
þess að tímabundið leiðslurof sé hluti af al-
mennu hjartasjúkdómsferli frekar en afmark-
að vandamál.
Árleg tíðni gangráðsísetninga í Bandaríkj-
unum og Evrópu árið 1988 var 232-350 á millj-
ón íbúa. Heildarfjöldi gangráðsísetninga á ís-
landi 1988 var 60. Gróft reiknað var því árleg
ígræðslutíðni ársins 1988 um 240 á milljón íbúa
sem er sambærilegt við ofangreind lönd (16).
í rannsókn okkar þurftu sex einstaklingar
gangráð eða 55% heildarhópsins. Einungis
fjórir af hópnum þurftu gangráð vegna þriðju
gráðu leiðslurofs, einn vegna hægatakts frá sin-
ushnút og annars stigs leiðslurofs og einn
vegna gáttaflökts með hægri sleglasvörun.
Tveir þeirra eru látnir vegna lungnabólgu og
hjartabilunar en hinir voru einkennalausir í ný-
legu gangráðseftirliti.
Á þeim árum þegar hópskoðunin var gerð,
1967-1991, voru 499 nýjar gangráðsísetningar
gerðar á Islandi, þar af 196 vegna þriðju gráðu
leiðslurofs. Við hópskoðunina sem tekur til um
8% þjóðarinnar, fundust hins vegar einungis
sex einstaklingar sem þurftu gangráð vegna
leiðslurofsins. Það er því ljóst að færri einstak-
lingar en vænta mætti, sem hafa þriðju gráðu
leiðslurof og þurfa gangráð, koma í leitirnar
við hópskoðun. Orsök þessa liggur ekki Ijós
fyrir en skýrist hugsanlega af því að hér er oft
um veika sjúklinga að ræða sem vistast sumir
innan sjúkrastofnana eða eru í reglulegu lækn-
iseftirliti og telja sig því ekki þurfa að mæta til
almennrar hópskoðunar.
Hópskoðun Hjartaverndar hefur reynst
árangursrík til að upplýsa algengi og þýðingu
ýmissa afbrigða í hjartariti (17-19). Áður hafa
til dæmis birst greinar sem varða hægra og
vinstra greinrof og gáttatif. Með þessari grein
er í bili lokið þeirri umfjöllun urn truflun á
gátta-slegla leiðslukerfinu sem byggja má á
gögnum hóprannsóknarinnar.
Aðalniðurstöður okkar eru þær að við hóp-
skoðun á almennu þýði finnast fáir með varan-
legt leiðslurof. Tímabundið leiðslurof er hluti
af almennu hjartasjúkdómsferli einstakling-
anna og hefur ekki mikil áhrif á afdrif sjúk-
linga. Einungis um helmingur þeirra sem við