Læknablaðið - 15.05.1998, Blaðsíða 23

LÆKNABLAÐIÐ 1998; 84
385
bærilegar og ýmislegt bendir til þess að þar sem
ósamræmi er milli aðferða, þá sé það IHC aðferð-
inni í hag. Við mælum því með að ónæmisvefjalit-
unin leysi af hólmi DCC aðferðina við ákvörðun
hormónaviðtaka í brjóstakrabbameinum.
E-07. Getur tjáning á vefjaflokkum haft
áhrif á framvindu og horfur brjósta-
krabbameins.
Ingibjörg Guðmundsdóttir, Jón Gunnlaugur Jónas-
son, Helgi Sigurðsson, Kristrún Olafsdóttii; Helga
M. Ögmundsdóttir
Frá Rannsóknastofu Krabbameinsfélags Islands í
sameinda- og frumulíffræði, Rannsóknastofu Há-
skólans í meinafrœði, krabbameinslœkningadeild
Landspítalans
Iferð eitilfrumna er algeng í brjóstakrabbameins-
æxlum. Margt er þó enn á huldu um samskipti
ónæmiskerfisins við brjóstakrabbamein. I þeim
samskiptum hljóta vefjaflokkasameindir að skipta
meginmáli en vitað er að ræsing sértækra T dráps-
frumna krefst þess að æxlisfrumurnar tjái vefja-
flokkasameindir. Aftur á móti eru viðbrögð NK
frumna vakin af frumum sem skortir ákveðnar
vefjaflokkasameindir. i fyrri rannsóknum höfðum
við sýnt fram á að eitilfrumur gætu örvað vöxt
brjóstakrabbameinsfrumna í prímer ræktum og
þessi örvun tengdist því að æxlisfrumurnar tjáðu
vefjaflokkasameindir af flokki I (MHC-class I).
í þessari rannsókn var könnuð tjáning á þessum
vefjaflokkasameindum í 195 brjóstakrabbameins-
æxlum með mótefnalitun á þ2 míkróglóbúlín sam-
eindinni (þ2m) sem er fastur fylgifiskur MHC-
class I. Litunin var metin sem jákvæð (þ2m +),
blönduð (þ2m +/-) eða neikvæð (þ2m -) og reynd-
ust 15,4% æxlanna vera jákvæð, 36,4% sýndu
blandaða tjáningu og 48,2% voru neikvæð. Ekki
virtust vera tengsl milli vefjaflokkatjáningar og
æxlisstærðar, eitlameinvarpa eða hormónaviðtaka.
Þessum sjúklingahópi hefur verið fylgt eftir í 14 ár.
Ekki komu fram tengsl milli vefjaflokkatjáningar
og lifunar fyrir hópinn í heild, en meðal þeirra sjúk-
linga sem höfðu engin eitlameinvörp við greiningu
(85 sjúklingar) voru fjarmeinvörp algengari og lif-
un verst hjá þeim sem höfðu þ2m +/- æxli, en þann-
ig sjúklingar höfðu einmitt skorið sig úr í lítilli for-
rannsókn. Þessar niðurstöður benda til þess að með
blandaðri tjáningu á vefjaflokkasameindum geti
æxlin komist undan árásum bæði T eitilfrumna og
NK frumna og jafnframt hugsanlega notið vaxtar-
örvandi áhrifa frá afurðum eitilfrumna.
E-08. Rannsókn á breytingum á erfða-
efni í stungusýnum úr brjóstaæxlum
Sigfríður Guðlaugsdóttir, Rut Valgarðsdóttii; Sól-
veig Grétarsdóttir, Valgerður Sigurðardóttir, Mar-
grét Snorradóttir, Jórunn E. Eyfjörð
Frá Rannsóknastofu Krabbameinsfélags Islands í
sameinda-og frumulíffrœði, Leitarstöð KI
Inngangur: Stökkbreytingar í æxlisbæligeninu
p53 eru algengustu breytingar sem finnast í
brjóstakrabbameinsæxlum. Ekki er ljóst hvenær í
æxlismyndunarferlinu stökkbreytingar verða en
talið er líklegt að þær eigi þátt í myndun æxlisins.
Efniviður og aðferðir: Á Leitarstöð Krabba-
meinsfélags Islands eru tekin stungusýni úr brjóst-
um kvenna sem grunur leikur á að í sé æxlisvöxtur.
Stungusýnin eru úr öllum gerðum brjóstameina, frá
góðkynja frumuvexti upp í krabbameinsvef. Þau
eru því lýsandi fyrir mismunandi stig krabbameins-
þróunarinnar og hægt að skoða hvenær mikilvægar
genabreytingar verða í þeirri þróun.
Búið er að leita að p53 stökkbreytingum í 120
stungusýnum með rafdrætti í bræðsluhlaupi
(CDGE og DDGE) og með raðgreiningu.
Niðurstöður: Niðurstöður rannsóknarinnar
benda til þess að breytingar í p53 geninu geti orðið
snemma í krabbameinsþróuninni þar sem þrjár
stökkbreytingar fundust í stungusýnum sem reynd-
ust ekki illkynja. Aðferðin sem er notuð er rnjög ná-
kvæm og nægilega hraðvirk til að greina stökk-
breytingar á einni viku.
Ályktanir: Fyrri rannsóknir KÍ og annarra á
stökkbreytingum í p53 geninu í brjóstakrabba-
meinsæxlum benda til að slíkar breytingar tengist
illvígari æxlisgerð og slæmum horfum sjúklinga.
Stungusýnin, sem eru tekin um það bil viku áður en
sjúklingur fer í aðgerð, gætu nýst sem efniviður til
að athuga ýmsar genabreytingar og þær upplýsing-
ar eru þá til staðar áður en meðferð hefst.
E-09. BRCA2 og brjóstakrabbamein á
íslandi
Steinunn Thorlacius, Guðríður H. Olafsdóttir, Jón
Gunnlaugur Jónasson, Laufey Tryggvadóttir, Hrafn
Tulinius, Jórunn E. Eyfjörð
Frá Rannsóknastofu Krabbameinsfélags Islands í
sameinda- og frumulíffræði, Krabbameinsskrá Kl,
Rannsóknastofu Háskólans í meinafrœði
Talið er að um 10% brjóstakrabbameina séu ætt-
læg, það er einhver arfgengur þáttur auki líkur á að
sjúkdómurinn myndist. Tvö gen hafa fundist á síð-
ustu árum, sem tengjast ættlægum brjóstakrabba-
meinunt, BRCAl og BRCA2.
BRCA2 genið er það gen sem skiptir meginmáli
í ættlægum brjóstakrabbameinum á Islandi. Það er
heljarstórt með 27 táknraðir og tjáir prótín sem er