Læknablaðið - 15.01.1999, Síða 82

70
LÆKNABLAÐIÐ 1999; 85
Utlit fyrir vaxandi læknaskort á Islandi á
næstu árum. Islenskum læknum erlendis
fjölgar um 14 á ári!
Tafla I. Lœknar á íslandi 1. janúar 1998.
Aldur Karlar Konur Alls (%)konur
65-69 60 5 65 (8)
60-64 62 2 64 (3)
55-59 60 9 69 (13)
50-54 110 9 119 (8)
45-49 162 23 185 (12)
40-44 106 31 137 (23)
35-39 83 38 121 (31)
30-34 24 31 55 (56)
-29 61 36 97 (37)
Alls 728 184 912 (20)
Tafla II. Forsendur spár um framboð.
1) 1991-92 36 stúdentar ljúka numerus clausus
1993 - 95 34
1996 - 38
2) Nám hefst við 21 árs aldur
3) Námslengd 6,5 ár
Eftirlaun við 70 ára aldur = rúmlega 40 ára starfsævi
4) l%hættanámi
5) Konur verða 50% nýnema
6) Erlendis eru nú 459 læknar
Eru þeir ekki innifaldir í spánni
Fimm læknar flytja ekki til baka
7) 97% munu starfa sem læknar á Islandi, það er 3% verða í öðrum störfum
8) Norrænar dánartölur spá að fimm íslenskir læknar deyi fyrir 70 ára aldur
Tafla III. Framboð aflœknum á lslandi.
Ár Karlar Konur AIIs (%) konur
1997 720 180 900 (20)
2000 720 220 940 (23)
2005 700 290 990 (29)
2010 700 370 1.070 (35)
2015 680 430 1.110 (39)
2020 580 500 1.080 (46)
Læknafélag íslands hefur í
samstarfi við norrænu lækna-
félögin unnið mannaflaspár
fyrir atvinnumarkað lækna á
Norðurlöndunum um margra
ára skeið. Vinnuhópur með
því virðulega heiti SNAPS-
hópurinn (Samnordisk arbets-
grupp för prognos og special-
istutbildningsfrágor) annast
þessa vinnu og gaf hann ný-
lega út tíundu spá sína og nær
hún til ársins 2020.
Fyrir hönd LÍ hefur Sveinn
Magnússon setið í vinnuhópn-
um. Ein aðalástæða þess að
þessi vinna var sett af stað í
upphafi var að hafa sem ljós-
asta mynd af atvinnumarkaðn-
um með það fyrir augum að
stuðla að sem bestu jafnvægi á
markaðnum. Norðurlöndin
juku mjög aðgang að lækna-
deildum á sjötta og sjöunda
áratugnum. Menntunartími
lækna er langur, oftast 12-15
ár, því var Ijóst, að heilbrigð-
iskerfin þurftu áratugalanga
og mikla aukningu til að taka
við þessum fjölda. Mikil þörf
hefur því sýnt sig vera fyrir ein-
hvers konar spá eða framreikn-
ing til að hafa sem gleggsta
mynd af líklegu ástandi at-
vinnumarkaðar lækna á kom-
andi árum.
Við útreikning á framboði á
læknum á Islandi er unnið út
frá félagatali LÍ I. janúar 1998
og á töflu I má sjá dreifingu
lækna eftir aldri og kyni. Ein-
ungis eru teknir með læknar
70 ára og yngri. Alls voru um
912 læknar starfandi á landinu
um síðustu áramót og má í því
sambandi minna á að þeir
voru aðeins um 200 árið
1960! Við útreikning á vænt-
anlegu framboði er gert ráð
fyrir þeim forsendum sem
koma fram í töflu II, en þær
byggjast ýmist á þekktri
reynslu eða bestu mögulegri
nálgun. Vert er að benda á að
ekki er gert ráð fyrir ýmsum
líklegum þáttum, svo sem
hugsanlegri styttingu vinnu-
tíma, minnkuðu vaktaálagi,
lækkun starfslokaaldurs og
fleiru en allt getur þetta haft
áhrif á niðurstöður spárinnar.
Eftirspurn
Vöxtur vinnumarkaðarins
er háður mikilli óvissu. Marg-
ir þættir hafa áhrif á þenslu í
þjóðarbúinu og ekki síst á
heilbrigðiskerfið. I þessari spá