Læknablaðið - 15.01.1999, Blaðsíða 84

72
LÆKNABLAÐIÐ 1999; 85
Fimmtán ár með alnæmi
Lyfin hafa breytt miklu en
lækning er ekki í augsýn
- segir Sigurður B. Þorsteinsson smitsjúkdómalæknir um
framfarir í meðferð alnæmissjúklinga
Sigurður B. Þorsteinsson smitsjúkdómalœknir á Landspítalanum.
Á nýliðnu ári voru 15 ár
frá því alnæmisveiran HIV
greindist í fyrsta sinn hér á
landi. Á þessuni tíma hafa
120 manns greinst með HIV-
veiruna en af þeim hafa 45
fengið alnæmi og 32 látist úr
sjúkdómnum. Læknavísind-
in eru enn ekki búin að ná
tökum á þessum skæða sjúk-
dómi en samt hafa unnist
ýmsir áfangasigrar í barátt-
unni gegn honum. Ný lyf
hafa komið til sögunnar sem
reynst hafa nothæf til þess
að halda veirunni í skefjum,
í það minnsta tímabundið,
en bólusetning er enn ekki í
sjónmáli.
Einn þeirra lækna sem helg-
að hafa starfskrafta sína með-
höndlun alnæmissjúklinga er
Sigurður B. Þorsteinsson
smitsjúkdómalæknir á Land-
spítalanum. Læknablaðið tók
hann tali um þróun alnæmis,
bæði hér á landi og erlendis.
„Það hefur hægt á útbreiðslu
alnæmis hér á landi en þó hafa
verið að smitast einstaklingar á
eins til tveggja mánaða fresti
síðustu tvö árin. Það hefur
orðið sú breyting á að nýsmit-
un hjá hommum er orðin mjög
lítil en þeir sem smitast eru
fyrst og fremst gagnkynhneigt
fólk. Þessi þróun helst í hendur
við það sem gerst hefur á
Vesturlöndum. Hins vegar
höfum við sloppið við smit
meðal sprautufíkla hér á landi
en það hefur verið töluvert al-
gengt erlendis.“
- Hvað veldur?
„Ég held að það sé fyrst og
fremst heppni því að aðrar
veirur sem smitast með spraut-
um, svo sem lifrarbólga C, eru
mjög útbreiddar hér. Það er því
ljóst að sá siður er útbreiddur
hjá íslenskum sprautufíklum
að skiptast á sprautum og
smita þannig hver annan. Sem
betur fer virðist HlV-veiran
ekki hafa náð neinni fótfestu
hjá þessu fólki. En þetta gæti
verið tímasprengja því um leið
og einhver sprautufíkill fær
HlV-veiruna gæti hún borist
mjög hratt út í hópnum.“
Að fyrirbyggja
stökkbreytingar
- En hvað um dauðsföll af
völdum alnæmis?
„Þeim hefur fækkað víðast
hvar á Vesturlöndum. Til
dæmis má nefna að í Banda-
ríkjunum hefur dauðsföllum
fækkað um meira en helming
frá því sem var fyrir nokkrum
árum og í sumum löndum hef-
ur þeim fækkað allt upp í 70 af
hundraði. Ástæðan er aðallega
sú að ný lyf hafa komið til
sögunnar sem haldið geta
sjúkdómnum niðri,“ segir Sig-
urður og sýnir blaðamanni
línurit frá Bandaríkjunum sem
staðfestir það að eftir að lyfin
komu til sögunnar árið 1996
hefur dauðsföllum snarfækk-
að. En það kemur fleira til.
„Við þetta bætist að tíðni
tækifærissýkinga sem fylgt
hafa lokastigi sjúkdómsins
hefur minnkað verulega. Þar á
ég við pneumocystis-lungna-
bólgu, ódæmigerða (atypical)