Læknablaðið : fylgirit - 01.08.1978, Qupperneq 9

7
Þegar systrum fækkaði var erfitt að fá
hjúkrunarfólk. Hjúkrunarskólinn var of lítill,
en orsakir þess skulu ekki raktar hér.
Systurnar skiluðu tvöföldum vinnudegi við
það, sem hjúkrunarfræðingum er nú ætlað
og sumar meiru. Þær voru vinnufúsar og
kvörtuðu aldrei, en mannlegum mætti eru
sett takmörk. Hér varð að finna ráð. Hug-
myndir höfðu komið fram um sjúkraliða og
var Ragnheiður læknir Guðmundsdóttir upp-
hafsmaður að þeim. Reim var fálega tekið
af mörgum.
En 1. október 1965 var hafin kennsla sjúkra-
liða hér í spítalanum, bæði verkleg og bók-
leg. Fljótlega urðu fleiri til þess að ganga
í sporin og nú leikur ekki á tveim tungum,
að ekki væri hægt að reka spítala landsins
án þeirra. Það er ýmislegt fleira, sem þessi
spítali hefur átt frumkvæði að og forgöngu
um á þeim þremur aldarfjórðungum, sem liðn-
ir eru síðan timburhúsið reis hér á hjáleigu
frá Reykjavík, en ekki skal ég þreyta áheyr-
endur með þeirri upptalningu.
-----— • ---------
Fyrsta priorinna St. Jósefssystra hér var
systir Louise des Anges, franskrar ættar;
hún hvarf héðan 1907. Þá tók við systir
Victoria, hún var af þýsku bergi brotin, eins
og flestar þær systur, sem hér hafa starfað.
Hún var priorinna til 1919 og aftur frá 1924
og til dauðadags 1938.
1919—1924 var systir Gudula priorinna
systranna.
1938 tók við systir Flaviana og gegndi
þeim störfum þar til 1958. Þá tók við systir
MiIdegard, sem enn er priorinna. Það hefur
fallið í hennar hlut að veita forstöðu spítal-
anum á þeim tíma, sem hann hefur tekið
út mestan þroska, en jafnframt átt við
mesta erfiðleika að etja og harðast í vök að
verjast.
Skurðstofur spítalans hafa lengst af verið
burðarás hans. Þrjár systur hafa ráðið þar
ríkjum í 75 ár: Systir Elisabeth, sem kom
hingað 1897, veitti forstöðu skurðstofu til
1907. Þá tók við systir Matthildur og gegndi
því starfi til 1942. Systir Gabrielle kom hing-
að til lands 1937 og tók við skurðstofustjórn
1942. Hún hefur gegnt því starfi óslitið þar
til á þessu ári. I hennar tíð hefur orðið bylt-
ing í skurðstofuvinnu og aðgerðatækni, frá
vinnu á einni stofu og upp í heila hæð. í
upphafi hafði hún eina aðstoðarkonu en nú
starfa 23 á skurðstofum spítalans, auk lækna
og nema. Hún hefur vaxið með starfinu og
aldrei var svo mikið lagt á grannar herðar
hennar að hún ekki lyfti því. Ég skal ekki
nefna fleiri nöfn, en allar eru mér systurnar
minnisstæðar og þess verðugar að þeim
væru gerð skil. En því verður auðna að ráða.
Þegar minnst er afmælis spítalans má ekki
láta lækna hans og þeirra starfs með öllu
ógetið.
Við spítalann hafa starfað frá upphafi til
þessa dags alls 76 læknar auk kandidata og
ungra manna í námsstöðum. I upphafi var
öllum læknum opið að stunda hér sjúklinga
og notuðu flestir læknar bæjarins sér af því,
að einhverju leyti, en brátt urðu það fáir ein-
ir, sem báru hitann og þungann af spítala-
starfinu. Þar kom og að nýir tímar kröfðust
þess, að læknar sérhæfðu sig til spítala-
starfa og eftir 1932 hefur enginn læknir kom-
ið að spííalanum, nema hann væri sérfróður
í einhverri grein læknisfræðinnar. Voru þá
rærri ícsknar við spítalann að tiltölu við sjúk-
linga en voru framan af, en unnu þá um leið
meira af starfi sínu innan veggja hússins og
nú er svo komið, að allir læknar spítalans
hafa spítalavinnu að aðalstarfi og raunar
eina, því önnur vinna þeirra er svo nátengd
spítalastarfinu, að ekki verður á milli greint.
Er sú þróun góð og hefði mátt koma fyrr en
raun varð á, en að það drógst var fyrir orsak-
ir, som læknar réðu ekki við.
í upphafi lagði hver læknir stund á allar
greinar læknisfræðinnar. Hann gerði skurð-
aðgerðir á sjúklingum sínum, fékkst við lyf-
læknismeðferð, kvensjúkdóma og slys jöfn-
um höndum, svo nokkuð sé nefnt. Smám
saman komst á verkaskipting, sumir fengust
við handlækningar, aðrir lyflækningar, meiri
var skiptingin ekki framan af.
Þetta hefur tekið miklum breytingum. Nú
eru í spítalanum:
Augndeild,
Barnadeild,
Handlæknisdeild og
Lyflæknisdeild.
Innan þessara deilda eru svo læknar með
þrengri sérsvið, en samvinna milli allra
lækna spítalans er mjög náin. Munu fáir
sjúklingar vistaðir hér, svo að ekki skoði þá