Læknablaðið : fylgirit - 01.08.1978, Síða 53

Stefán Ólafsson, Aðalsteinn Ásgeirsson, Björn Guðbrandsson
GREINING OG MEÐFERÐ
ÓVANALEGS ÓTILA HJÁ 13 MÁNAÐA DRENG.¥
51
Á þeim 17 árum, sem Barnadeild Landa-
kotsspítala hefir starfað, hafa mjög fá börn
verið vistuð á deildinni vegna ótila (corpus
alienum) í koki eða vélinda. Slíkir ótilar
eru þó ekki óalgengir hjá börnum, en fæst
þeirra eru lögð inn á sjúkrahús.
Algengustu ótilarnir, (nálar, fiskbein,
hlutar úr kjúklingabeinum), sem standa
fastir í koki, eru fjarlægðir af læknum og
börnin síðan aftur send heim.
Hlutir sem fara niður í vélinda, ganga
venjulega ad vias naturales. Oft er þar um
peninga að ræða og jafnvel nokkuð stór-
ar myntir ganga allt í gegn og skila sér
með hægðum.
Hér verður sagt frá fyrirbæri, sem kom
til kasta deildarinnar á s.l. sumri, sem er
all óvenjulegt, bæði vegna þess, hve ein-
staklingurinn var ungur og eins vegna
þess, hve gangur sjúkdómsins var sérkenni-
legur.
SJÚKRASAGA.
Drengur, sem fæddur er í júní 1976, var lagð-
ur inn á barnadeildina í júlí 1977. Foreldrar
hans leituðu til eins okkar, B.G., á stofu um
miðjan júli og voru aðaleinkennin frá barka.
Var hann með hrjúfan hósta, einstaka sinnum
sogkenndan. Hóstinn kom á kvöldin, begar
hann var lagður niður. Hann hafði ekki haft
hita og ekki er vitað um meðferð fyrri en B.G.
sá hann. Hann hafði ekki haft önnur einkenni,
en lýst hefir verið, sérlega ekki kyngingar-
örðugleika.
Drengurinn var fremur grannur, ekki veik-
indalegur. Ekkert athugavert var að sjá í
munnholi eða koki, en hann var með eyrna-
bólgu beggja megin. Lungu voru hrein beggja
megin og engin mismunur á hlustun.
Grunur lék á, að hann væri með kíghósta
og var hann settur á Erythromyein 200 mg x 2.
Hann kom viku seinna í eftirlit, eins og um
hafði verið talað og hafði ástand þá ekkert
breyst: Foreldrar sögðu að ennþá kæmi þessi
sogkenndi, leiðinlegi hósti.
Ákveðið var að taka mynd af öndunarfær-
um. Kom þá í ljós kringlóttur, röntgenfastur
* Frá Barnadeild Landakotsspitala.
hlutur, sem staðsettur var í hálsinum, að því
er virtist, ofarlega í vélinda.
Var drengurinn því vistaður á deildinni og
ákveðið að fjarlægja ótilann í svæfingu daginn
eftir komu (21.7.1977).
Gerð var oesophagos copia (St. Ól.):
Mjög erfitt var að koma rörinu niður, vegna
bjúgs efst í vélindanu og við minnstu snert-
ingu blæddi mikið úr slímhúðinni. Hluturinn,
sem fram hafði komið á Rtg-myndum, sást
ekki í scopinu og var þá ákveðið að staðsetja
hann i sjánvarpsskyggningu. Tókst þá að stað-
setja ótilann, sem grafinn var í framvegg
vélindans ofarlega. Erfiðlega gekk að ná taki
á honurn, vegna þess hve þunnur hann var,
en þegar hann hafði verið dreginn fram, kom
í ljós málmþynna með skörpum brúnum, 2,2
cm i þvermál og 0,5 mm á þykkt.
Ástand sjúklings eftir aðgerðina var gott.
Lögð var niður magasonda og auk næringar
í æð, var drengurinn nærður um slönguna í
viku eftir aðgerðina. Þá var slangan tekin
upp, enda var hann þá farinn að kyngja eðli-
lega.
Engir fylgikvillar komu fram eftir aðgerðina,
en þeir eru mjög algengir eftir slíkar aðgerðir,
enda þarf veggur í vélinda, sem þegar er
sollinn eða særður, mjög lítið til þess að
rofna og myndast þá loftbrjóst og/eða bólga
í miðmæti. 1 öryggisskyni voru drengnum því
gefin fúkalyf.
Hann fór heim á níunda degi og var þá
hress.
Móður hans var ráðlagt að gefa honum
mjúka fæðu næstu vikurnar og mikið fljót-