Læknablaðið : fylgirit - 01.08.1978, Síða 82

80
um með nýrnabilun (10) er Tr undir neðra
normalgildi. Breytingar á hlutfallinu milli
Ti og T:i geta orðið verulegar, án þess að
ástand sjúklingsins sé óeðlilegt m.t.t.
skjaldkirtilsins. Þannig getur Ti mælzt
lækkað án þess að T:j lækki (15). Af þessu
má ráða að Ts-styrkurinn sveiflast ekki
eins mikið í takt við TBG og Ti og ekki
er alltaf hægt að greina sjúkdóm í skjald-
kirtli, eingöngu út frá niðurstöðu á Tr. í
töflu II er yfirlit yfir helztu atriði, sem
hafa áhrif á myndun eða bindigetu TBG
(6).
TAFLA II
MINNKUN Á HEILDARSTYRK TBG AUKNING Á HEILDARSTYRK TBG BREYTINGAR Á BINDIGETU TBG
NEPHROSIS ÞUNGUN RENAL FAILURE
ACROMEGALY ESTROGENAR (PILLAN) LYF BUNDIN TBG:
CORTICOSTERAR "CLOFIBRATE" SALICYLÖT
VANNÆRING PERPHENAZINE PHENYTOIN
ANDROGENAR OG ANABOLISKIR STERAR PHENYLBUTAZON
prófi eða með því að finna Normalized
Thyroxin Ratio (NTR).
Um fyrrnefnda prófið er það að segja,
að T:j-upptaka er óbein mæling á bindi-
proteini, en ekki mæling á trijodothyronin
(T:j). Þann hormón er nú hægt að mæla
með Radio Immuno Assay. Þessum tveim-
ur mælingum hefur verið ruglað svo mik-
ið saman, að ameríska nefndin, sem áður
er sagt frá segir:
„So devasting lias been the confvsion occasi-
oned by the iise of the term Ta, tliat some
laboraitories are eliminating the T;.U test from
their orderslips“ (14).
T.-i-upptaka er enn víða notuð, en íslenzk-
ir læknar ættu að geta sloppið við þann
rugling, sem hér er hætta á, með því að
iáta mæla NTR, sem er hins vegar ákaflega
einfalt próf og hægt er að gera í beinu
framhaldi af Ti-mælingu, þegar mælt er
með CPB aðferð (sjá siðar).
Þá sjaldan þess er þörf, er hægt að
senda sýni utan til mælinga á fríu thyr-
oxini.
Orsakir misræmis milli Tt styrks og á-
stand skjaldkirtils er tekið saman í töflu
III (6).
MÆLINGAR Á HORMÓNI í BLÓÐI.
Nákvæmar mælingar á hormónum í
blóði eru nú oftast gerðar með aðferð, sem
TAFLA III
1 BREYTINGAR Á MAGNI AF TBG
2 LYF BUNDIN TBG
3 SJÚKDÓMAR, SEM VALDA BREYTINGUM Á BINDIGETU TBG
4 ÁSTAND. SEM HEFUR ÁHRIF Á HLUTFALLIÐ T3 / TA
a. JOÐSKORTUR
b. NOTKUN Ta SEM LYFS
c. MEÐFERO. ÞAR SEM NOTAÐ ER 1311
d. KRÓNISKUR THYROIDITIS
e T3-THYROTOXICOSA
í framhaldi af þessu vaknar sú spurn-
ing, hvort ekki sé hægt að fara einhverja
aðra leið og fá fram gleggri upplýsingar
við ofannefndar aðstæður.
Hægt er að mæla TBG í serum með sér-
stökum aðferðum (Rocket Immuno Electro-
foresis) og auk þess er hægt að mæla hið
óbundna Ti (frítt thyroxin, F Ti).
Þessar mælingar eru tímafrekar og krefj-
ast sérstaks útbúnaðar, sem óvíða er til.
Hægt er að mæla bindigetuna óbeint með
2 mismunandi aðferðum, þ.e. T3-upptöku-
AgiTJ.T3-.TSHT
BB | « 1
BB UB' 4- 1 1
B UBK 4 &
Ag it4.t3.tshi Ab
■ GEISLAVIRKT
m 'Bi E' R
m m + i
'æ m B ^
Ab-Ag Ag Ag'
MYND 2 RADIOIMMUNOASSAY (RAI)