Læknablaðið : fylgirit - 01.08.1978, Blaðsíða 89

87
ar fullkomnari aðgerðarsmásjá fyrir ný og
fjölbreyttari verkefni.
HELSTU AÐGERÐIR.
Smásjáraðgerðir við augnlækningar
tryggja betri árangur og fækka fylgikvill-
um aðgerða.
Einn af frumkvöðlunum, prófessor H.
Harms í Tiibingen, hefur haldið því fram,
að í náinni framtíð verði allar augnaðgerð-
ir gerðar við smásjá. Kostir smásjárinnar
koma vel í ljós við eftirtaldar aðgerðir:
1. Slysasár, einkum slysagöt á glæru.
2. Glákuaðgerðir.
3. Dreraðgerðir.
4. Lituaðgerðir.
5. Glæruígræðslur.
6. Glerhlaupsaðgerðir.
7. Sjónskekkjuaðgerðir.
Slysasár á glæru.
Slysasár, sem ná í gegnum glæru, eru
mjög mismunandi í eðli sínu og er því
mikill kostur að skoða þau í mikilli stækk-
un, til þess að geta gert sem best við þau,
þannig að þau grói vel, skilji eftir sig sem
minnst ör og sjónskekkja (astigmatismus)
verði sem minnst.
Ef sárið nær yfir miðja glæru verður að
gæta þess vandlega að setja sauma þannig,
að þeir valdi ekki öri framan við miðju
ljósopsins.
Við slæm tætt sár og stjörnulaga sár,
þarf fyrst að byrja á því að setja staka
sauma, sem lagfæra glæru þannig að sárið
falli sem eðlilegast saman og er mjög mik-
ilvægt að þessir saumar séu nákvæmlega
rétt settir, síðan er lokið við að sauma
sárið með stökum saumum eða með sam-
felldum saum, ef það þykir henta betur
(mynd 3).
3. MYND STJÖRNULAGA SÁR. ÞAR SEM BUID ER
AD SETJA TVO STAKA SAUMA ÞANNIG
AÐ SÁRIÐ FALU SEM BEZT SAMAN.
Best þykir mér að nota 10/0 perlon þráð,
þar sem hann veldur svo til engri ertingu,
þekjuvefur vex fljótlega yfir hann, og þar
sem hann er grannur, er hægt að draga
hnútinn inn í stunguopið. Ef sár nær þvert
yfir glæru og út á hvítu, finnst mér best
að nota perlonþráð í glæru, en 8/0 silki-
þráð í hvitu (mynd 4).
4. MYND. SÁR, SEM NÆR ÞVERT YFIR GLÆRU OG
ÚT Á HVÍTU, OG GENGUR LITA ÚT í
SÁRIÐ.
Glákuaðgerðir.
Með tilkomu smásjáraðgerða hafa nýjar
glákuaðgerðir litið dagsins ljós og skipað
sér fastan sess í glákumeðferð. Verður
þeim gerð frekari skil í greinarlok.
Dreraðgerðir.
Við venjulegar dreraðgerðir er aðgerð-
arsárið stórt og er því smásjáin mikilvæg
til að loka því nákvæmlega og koma þar
með í veg fyrir sjónskekkju og aðra fylgi-
kvilla.
Við dreraðgerðir hjá fullorðnum hefur
um langt árabil verið algengast að fjar-
lægja augasteininn í hýðinu (intracap-
sular). Áður fyrr var augasteinninn hins
vegar tekinn án hýðis (extracapsular) og
þótt sú aðferð hafi að mestu lagst niður,
hefur hún þó haldið sínu gildi í vissum til-
vikum. Á síðustu árum hefur aftur aukist
að fjarlægja augasteininn án hýðis með
nýjum aðferðum, þar sem smásjá er nauð-
synlegur þáttur, svo sem aðgerð með auga-
steinsbrjóti, þar sem augasteinninn er hrist-
ur í sundur með hátíðnibylgjum (ultra-
sonic) og sogaður út.
Við meðfætt drer á börnum er áhættu-
minnst að beita rofi (discission) og sogi
(aspiration), þar sem venjulegar drer-
aðgerðir eru í þessum tilvikum of hættu-
legar.