Læknablaðið : fylgirit - 01.06.1994, Blaðsíða 64

58
LÆKNABLAÐIÐ/FYLGIRIT 25
c QO 10 ÁRUM SEINNA; AFDRIF
t OO EINSTAKLINGA ER FENGU BRATT
HJARTADREP FERTUGIR EÐA YNGRI.
Hjálmar Bjartmarz,11 A\cl F. Sigurðsson,1*
Gcslur Þorgcirsson,2* GuAmundur Þorgeirsson.11
Lyllæknisdcild 11 Landsspítala og 2)Borgarspítala.
Gcrð var últckt á bráðu hjartadrcpi í íslcndingum,
lcrtugum og yngri, árin 1980-1984. Mcgtn
niðurstaða var, að brátt hjartadrcp tnnan lcrtugs sc
l'yrst og Ircmst sjúkdómur karlmanna. Nýgcngi var
0,16/1000 karla á ári og 6,1% dauðslalla í þcim
aldurshópt stalaði al þcssum sjúkdómi. Hclstu
áhæltuþætlir voru rey kingar og ættarsaga. Ol tast \ ar
um cinnar æðar sjúkdóm að ræða.
Alls lundust 38 tilfclli cr upplylltu skilj rðin. Þar af
voru 29 á lífi við komu á spítala. Tvcir lctust í
sjúkrahúslegunni innan mánaðar og sá þriðji stuttu
cftir útskrift. Tuttugu og sex manna hópi hcfur nú
vcrið fylgt cftir í minnst 10 ár. Þar af cru tuttugu og
tveir á lííi. Þrír lctust um 3 1/2 ári cftir hið bráða
hjartadrcp og cinn 6 1/2 ári cftir áfallið. Allir dóu af
völdum kransæðasjúkdóms.
Aldril þcira 22ja scm cnn cru á líli var ath m.t.t.
lífshátlabrcytinga og líkamlcgs ástands. Náðisl lil 21
þcirra Al þcim þurltu 6 að skipta um starl og 1 að
hælta tómstundum. Um brjóslvcrk kvöituðu 11 og 6
höfðu hjartabilunarcinkcnm Tvcir höfðu lcngið
hjartadrcp í annað sinn og þrír höfðu
blóðþurrðarhclti. Níu voru á hjartalyljamcðterð.
Alls fóru nítján í hjartaþræðingu, þar al lóru átta oftar
cn cinu sinni. í kransæðavíkun fór cinn cn scx í
kransæðaaðgerð, þar al þrír á fyrsla árinu. Einn fór í
enduruppskurð cftir 10 ár
Áhrif hjartaálallsins lciddi lil lífsháttabrcytinga hjá
litlum hluta hópsins. Flcsúr héldu óbrcytlu starfi og
tómstundum, cn aðcins tvcir cru öryrkjar. Fáir
brcyttu mataræði cða tóku upp reglulegar ælingar.
Hclsta brcytingin er, að tæplega hclmingurinn hætli
að rcykja og þeir scm áttu við áfengisvanda að stríða
hættu llestir að drckka. Yfir hclmingur hópsins hcfur
cinkcnni um hjartasjúkdóm, cn flcstir væg einkenni
Tæplcga hclmingur þarf á lytjagjof að halda. Þcir
sem voru cndurþræddir höfðu flcstir va.xandi
æðaþrengsli. Þótt helmingur hópsinns linni fyrir
einkennum sjúkdómsins, hafa fáir brcytt fyrri
lífsháttum.
c Q. Bráð lijartaaðgerð í kjölfar kransæða-
*- útvíkkunar.
Sigríður Þ. Valtýsdóttir, Kristinn Jóhannsson,
Kristján Eyjólfsson, Einar Jónmundsson, Jónas
Magnússon.
Landspítala, Læknadeild Háskóla íslands.
Inngangur: 690 PTCA eða kransæðaútvíkkanir hafa verið
gerðar á Landspítalanum tímabilið maí '87 til loka árs '93.
Alvarlegasti fylgikvilli þessarar aðgerðar er lokun á
kransæð með hjarlaaðgerð í kjölfarið. Tilgangur
rannsóknarinnar var að athuga fjölda bráðra hjartaaðgerða
(CABG) cftir kransæðaútvíkkun og afdrif þessara
sjúklinga.
Efniviður: Kransæð lokaðist hjá 23 sjúklingum sem er
3,3% af heildinni og þurftu þeir að gangast undir bráða
CABG.
Aðferð: Úr sjúkraskýrslum fékkst aldur, kyn, NYHA
stig fyrir og.eftir aðgerð. Skráð var; sjúk æð og fjöldi
þrengsla, tími frá lokun æðar til aðgerðar, legutími, fjöldi
græðlinga og notkun mamm. int., aðgerðar-, svæfingar-
og vélartími, hvatagildi og hvort sjúklingar höfðu fengið
kransæðaslíflu fyrir aðgerð eða eftir, fylgikvilli aðgerðar
og skurðdauði. Haft var samband við sjúklinga sem
útskrifuðust, líðan þeirra og vinnufærni skráð.
Niðurstöður: Karlar voru 20 og konur 3, meðalaldur var
59 ár. Allir höfðu þeir einn eða fleiri áhættuþátt fyrir
kransæðasjúkdóm. Fyrir PTCA höfðu 8/23 sj. hvikula
hjartaöng. Fyrri sögu um MI höfðu 7/23, og 7 sjúklingar
einnar æðar sjúkdóm. LAD var oftast þrengd( 15/23).
Meðal blóðþurrðartími var 74 mín (std 29 mín).
"Repcrfusions catheter" var notaður hjá 8 sjúklingum.
Notaðir voru 52 græðlingar (2,5 per einstakling). Hjá 8 sj.
var mamm. int. notuð. Skurðdauði var 2/23. Fjórir
sjúklingar fengu hjartalost við þræðingu og voru hnoðaðir
fyrir aðgerð og iétust 2 af þeim. 8 sj. höfðu merki um
nýjan MI (Q-bylgju). Haft var samband við þá sjúklinga
sem útskrifuðust (náðist í 18) og reyndist einn (1/18) hafa
hjartaöng í dag. Af vinnufærum fyrir aðgerð fóru 14 af 17
til vinnu aftur. 11 sj. höfðu aukin lífsgæði, 6 sj. svipuð og
I sj. verri.
]
Umrœða:
-Tíðni bráðra CABG eftir PTCA er 3,3% og er það
sambærilegt við erlend uppgjör.
-Heildardánartala er lág hér ntiðað við erlendar
niðurstöður.
-Hjartalost við þessar aðstæður virðist hafa slæmar
afleiðingar í för með sér, og er sterkasti áhættuþátturinn
fyrir dauðsfalli.
-Það vekur athygii að hááhættu sjúklingum sem eru
óstabílir fyrir aðgerð gengur vel, samanber að aðeins einn
sjúklingur í NYHA flokki 4 af 8 lést.
-Enginn sjúklinganna sem fengu "perfusions catheter" lést.
Með tilkomu þessara cathetera og stenta hefur orðið
breyting á meðferð á lokun kransæða og núna þurfa ekki
allir aðgerðar við.
Ályktun:
-Þrált fyrir bráða hjartaaðgerð eftir PTCA er hófleg áhætta
á dauða, minnkandi með tilkomu betri tækni, aukinnar
reynslu og nýrra úrræða, svo sem perfusions cathetera og
stenta. Þess vegna mun líklega tíðni bráðra hjartaaðgerða
eftir PTCA lækka.
-Horfur góðar og flestir vinnufærir sjúklingar hverfa til
fyrra lífs.