Læknablaðið : fylgirit - 01.06.1994, Blaðsíða 36

32
LÆKNABLAÐIÐ/FYLGIRIT 25
p oo ÁKJÓSANLEG SAMSETNING ENALAPRÍLS OG
t OO hÝDRÓKLÓRTÍASÉBS VIÐ HÁÞRÝSTINGI.
Þórður Harðarson, Ámi Kristinsson, Jóhann Ragnarsson.
Lyflækningadeildir Landspítala og Borgarspítala.
Þvagræsilyf, einkum tíasíð, eru ásamt angíotensín
ummyndunar ensímblokkum (AUB) mikið notuð i
meðferð háþrýstings. Ekki liggur íyrir traust vitneskja um
heppilegustu blönduna af AUB og tíasíðum gegn
háþrýstingi. Verkunarkúríiir beggja lyfjaflokkanna verða
hvor um sig flatar með hækkandi skömmtum, en
hugsanlegt er að þær breytist við gjöf samtímis. Tilgangur
þessarar rannsóknar var að prófa 4 samsetningar AUB og
tíasíða til að finna lægstu skammtana sem höfðu tilætluð
áhrif.
Tuttugu og fjórir þátttakendur luku rannsókninni.
Þeim var skipt í hóp A (13 sjúklingar) og hóp B (11
sjúklingar). Meðalaldur beggja hópa var 63 ár. Hópur A
fékk lyfin í eftirfarandi röð: enalapril (E) 10 mg +
hýdróklórtíasíð (H) 12,5 mg (meðferð 1), E 10 mg + H 25
mg (meðferð 2), E 20 mg + H 12,5 mg (meðferð 3) og E
20 mg + H 25 mg (meðferð 4). í hópi B var víxlað
meðferð 1 og 2, einnig 3 og 4. Skammtastærðum var
breytt á 6 vikna fresti. Tólf blóðmælingar voru gerðar og
spurt var um 31 hugsanlega aukaverkun.
Fyrir meðferð var blóðþrýstingur li^gjandi 163/104 mm
Hg og standandi 156/105 mm Hg. A lægstu skömmtum
beggja lyfja lækkaði blóðþrýstingur í 137/85 Uggjandi
og 13 5/90 standandi. Engin umtalsverð ffekari lækkun
varð á blóðþrýstingi þótt skammtamir væru auknir.
Algengustu umkvartanir voru svimi, sinadráttur, nefstífla,
þreyta, andvaka og liðverkir og var tíðni verulegra
óþæginda langhæst við meðferð 4, en næsthæst við
meðferð 2. Við háþrýstingsmeðferðina jukust marktækt
meðalgildi glúkósa, kreatinins og þvagsýru. Engar
marktækar breytingar komu ffarn á kalíum í sermi.
Lítið gagn er að því að auka skammta E og H í vægum
eða meðalsvæsnum háþrýstingi umffam 10 mg + 12,5 mg
á dag. Stærri skömmtum fýlgja vaxandi hjáverkanir og
aukinn kostnaður.
_ 0. IRKITABLE BOWEL SYNDROME.
E 34 FARALDSFRÆÐILEG KÖNNUN Á UNGU
FÖLKI Á ÍSLANDI.
Linda Björk ólaf'sdóttir (1), Hallgrímur
Guðjónsson (1,2).
Lyljalræði lylsala Hí (I), Lyflækningadcild
Landspítala (2).
Irritable bowcl syndromc (IBS) eða "ristilkrampar" cr
langvarandi slarlrænn sjúkdómur í mcllingarvcgi
IBS cr valalítið cinn algcngasti mcltingarfærasjúk-
dómurinn. Þrátt lyrir þcssa staðrej nd cr ckki \ itað til
þcss að nokkur rannsókn á IBS hali tcrið
i'ramkvæmd hcrlcndts. Það þótti þvf tímabært og
áhugavcrt að kanna útbreiðslu IBS hcr á landi.
Tilgangur: Kanna algcngi IBS hjá annars
hcilbrtgðu ungu lólki á íslandi. Kanna scrstaklcga
cinstök ÍBS cinkcnni, kjnjamismun og tcngsl IBS
við strcitu og önnur cinkcnni frá meltingarvcgi.
Aðferdir: Spurningalisti var lagður fyrir fólk. Það
var spurt um tilvisl svokallaðra Mannings skilmcrkja
scm cru: (i) þcnsla á kvið, (ii) verkir í kvið scm
lagast við hægðalosun, (iii) linar hægðir samfara
kviðverkjum, (iv) tíðar hægðtr samfara kviðvcrkjum,
(v) slím mcð hægðum og (vi) ófullkomin
hægðalosun. Talið var að IBS væri til staðar cf 2 cða
llciri skilmcrki voru jákvæð. Spurt var um tcngsl IBS
cinkenna við strcitu og hvort lyf væru tckin við
slíkum einkcnnum. Þá var cinnig lcitað upplýsinga
um 13 önnur cinkcnni tcngd meltingarvcgi.
Niðurstöður: Könnunin var lögð lyrir 411 manna
úrtak, en svör 400 cinslaklinga voru nolhæf; 253
kvcnna (63.3'L) og 147 karla (36.8'L). Langflestir
(93.5%) voru á aldrinum 19-29 ára. Rúmlega 40.8%.
höfðu ckkcrt ÍBS cinkcnni, cn 37.9% höfðu tvö cða
flciri cinkcnni og uppfylltu því inntökuskilyrði fyrir
IBS. Marktækt llciri konur (466%) greindust mcð
IBS cn karlar (22.5%). Oftar cn ekkí cru cinkcnni
tcngd andlcgu álagi. Mjög fáir (4.2%) nota lyf við
cinkcnnum Önnur einkcnni frá meltingarvegi þ nt t
Irá cfri hluta (dyspcpsia) cru marktækt algcngan hjá
ÍBS cinstaklingum en hinum.
Álvktanir:
1) IBS cr afar algcngl mcðal ungs lólks á íslandt
2) Algcngi hcr virðist hærra cn crlendis.
3) Konur með IBS cru hclmingi flcin cn karlar.
4) Slrcita er stórt þáttur í IBS.
5) Hlulfallslegall fáir mcð IBS virðast lcita scr
lækninga.
6) Einslaklingar scm hafa IBS hafa auknar Ifkur á
öðrum cinkcnnum frá mcltingarvegi sem cinnig
\ irðast starfræn.