Læknablaðið : fylgirit - 01.06.1994, Blaðsíða 46

42
LÆKNABLAÐIÐ/FYLGIRIT 25
EFTIRVIRKNI LYFJA GEGN BACTEROIDES
FRAGILIS
Margrét Valdimarsdóttir. Helga Erlendsdóttir, Sigurður
Guðmundsson, Læknadeild Háskóla íslands, Sýkla- og
Lyflækningadeild Borgarspítalans.
Inngangur. Loftfælnar bakteríur eru eðlileg flóra víða í
líkamanum, t.d. meltingarvegi og munni. Þær mynda
gjarnan ígerðir og koma einnig fyrir í blönduðum
sýkingum með loftháðum sýklum. Metronidazol er það lyf
sem mest er notað gegn loftfælnum sýklum en lýst hefur
verið vaxandi ónæmi gegn því. I þessari rannsókn var
könnuð eftirvirkni (EV) nokkurra sýklalyfja á loftfælnar
bakteríur, en þetta hefur lítið verið rannsakað. Jafnframt
var kannað hvort unnt væri að nota BACTEC®
blóðræktunartæki í stað líftalningar við ákvörðun EV hjá
loftfælnum bakteríum. Þekking á EV lyfja gæti fækkað
lyfjaskömmtum og þar með minnkað aukaverkanir og
lyfjakosmað.
Efniviður. Könnuð voru 5 lyf: cefoxitin (C),
chloramphenicol (CH), clindamycin (CL), imipenem (I)
og metronidazol (M). Notuð var lyfjaþéttni frá lx upp í
lóxMIC, en þess gætt að hún færi ekki upp fyrir þá
sermiþéttni sem fæst við lækningaskammta. Notaðir voru
4 stofnar Bacteroides fragilis; 3 klíniskir, frá sýkladeild
Bsp. og staðalstofn nr. 25285. Til tilraunanna voru
notaðar BACTEC 7A®blóðræktunarkolbur og BACTEC
NR-750® blóðræktunartæki, en aðferðin byggir á því að
við vöxt baktería myndast C02 sem tækið nemur.
Tilraunirnar voru gerðar í sérstöku boxi við
súrefnissnauðar aðstæður (Shel-Lab, Cornelius,
Oregano). Æti var brain-heart infusion broð og blóðagar
auk innihalds blóðræktunarkolbna.
AOferöir. Stofninn sem prófa átti var látinn vaxa í
blóðræktunarkolbu yfir nótt, þá var bakteríulausn, lyfi og
broði blandað í tilraunaglas. Lyfið var látið verka í 1, 2
eða 4 tíma. Að þeim tíma loknum var lyfið fjarlægt með
þynningu, þ.e. blandan færð í forhitaða kolbu og þynntist
hún við það 100-falt. Strax var tekið sýni úr kolbunum til
sáningar. Til samanburðar var bakteríublanda án lyfs
meðhöndluð á sama hátt. Vöxturinn var svo metinn í
blóðræktunartækinu á u.þ.b. 3 tíma fresti þar til ákveðnu
gildi var náð. Að lokinni talningu var EV reiknuð og tekið
tillit til dráps bakteríanna. I fyrri hluta rannsóknarinnar var
líftalningu beitt samhliða BACTEC® mælingum.
Niðurstööur. Aðferðirnar tvær, líftalning og notkun
BACTEC® kerfisins reyndust sambærilegar fyrir stofnana
í heild, r=0,916 (p<0,005). EV lyfjanna var mjög
breytileg eftir stofnunum fjórum. Meðal EV(í klst,±SE)
allra stofnanna eftir verkun í eina klst. við 4 x MIC var:
C: -0,2+0,2, CH: 0,3+0,2, CL: -0,6+0,6, I: 0,9±0,1 og
M: 3,4±o.8. Lengsta mælda EV(klst) var C: 2,38, CH:
1,7, CL: 3,7,1: 6,5 og M: 12,4. Ekki var góð samsvörun
milli lengdar EV og flatarmáls undir lyfferli(AUC), nema
fyrir I, þar sem r=0,971 (p<0,001).
Alyktun. BACTEC® aðferðin við að meta EV lyfja á
loftfælnar bakteríur er bæði fljótlegri og þægilegri en hin
hefðbundna líftalning. Umtalsverð EV við venjulega
lyfjaþéttni fékkst eingöngu með M og I. Niðurstöður
þessar gætu haft áhrif á notkun lyfjanna en frekari
athuganir á öðrum tegundum loftfælinna baktería og á
fleiri lyfjum eru þarfar.
SKIMUN FYRIR HEPATITIS C.
Agnes Smáradóttir. Sigurður B. Þorsteinsson.Arthur
Löve, Soili I Erlingsson, Jón Gunnlaugur Jónasson,
Olafur Jensson, Lyflækningadeild Landspítalans og
Blóðbankinn Reykjavík.
Inngangur: Talið er að 90 % nonA-nonB
lifrarbólgutilfellaeftir blóðgjöf sé af völdum hepatitis-
C veirunnar (HCV). HCV getur leitt til þrálátrar
lifrarbólgu í allt að 50% tilvika og í 20 % tilvika leiðir
það til cirrhosis. Arið 1992 hóf Blóðbankinn að skima
fyrir mótefnum gegn HCV hjá öllum blóðgjöfum.
Tilgangur rannsóknarinnar var að kanna árangur
þessarar skimunar, og um leið athuga afdrif þeirra
blóðþega sem fengið höfðu blóð úr þeim einstaklingum
sem nú greindust með mótefni gegn HCV.
AðferAir og efniviður: Rannsóknin náði yfir 12
mánaða tímabil. Fengnar voru upplýsingar hjá
Blóðbankanum um HCV- jákvæða blóðgjafa og hve
oft þeir höfðu gefið blóð áður. Tekin voru lifrarpróf og
lifrarsýni hjá þeim. Könnuð voru afdrif blóðþeganna
og mæld hjá þeim mótefni og lifrarpróf.
Niðurstöður: Alls komu 12069 blóðgjafar í
Blóðbankanum. Af þeim greindust níu með mótefni
gegn HCV (0,07%). Þeir reyndust allir hafa sprautað
sig með fíkniefnum. Sjö blóðgjafar komu til frekari
rannsókna. Þeir voru allir með hækkun á lifrarprófum.
Lifrarsýni sýndi hepatitis chronica persistens hjá sex
einstaklingum en einn reyndist með óverulegar
bólgubreytinar. Fyrri blóðþegarþessarablóðgjafa voru
63 talsins. Við upphaf rannsóknarinnar vom 29 látnir,
þar af hafði einn fengið hepatitis C. Fjórar blóðeiningar
sem sendar voru á FSA reyndist ekki unnt að rekja.
Einn neitaði að taka þátt í rannsókninni. Tekin voru
lifrarpróf og gerð mótefnamæling hjá 29 blóðþegum.
Alls reyndust 25 vera með hækkun á lifrarensímum.
Fjórir mældust með eðlileg lifrarpróf. Þá voru 22
blóðþegar með mótefni gegn HCV en sjö rey ndust ekki
með mótefni. Það þýðir að 77 % þeirra blóðþega sem
mældir voru reyndust hafa sýkst af HCV með blóð-
gjöf. Tveir einstaklingar sem höfðu eðlileg lifrarpróf
reyndust með mótefni gegn HCV. Þrír einstaklingar
fengu einkenni lifrarbólgu.
Alyktun: Þessi rannsókn sýnir svo óyggjandi sé að
nauðsynlegt er að skima fyrir HCV hjá blóðgjöfum.
Þá kemur í ljós að þrátt fyrir að sumir blóðgjafanna
hafi smitast fyrir allt að 10 ámm virðast þeir enn ganga
með veiruna og vera bráðsmitandi. Langflestir sýktra
reyndust einkennalausir. Þó ber að hafa í huga að
sumir eiga eftir að bera veiruna í langan tíma og því í
meiri hættu á að fá alvarlega afleiðingar sýkingarinnar.