Læknablaðið : fylgirit - 01.06.1994, Blaðsíða 28

26
LÆKNABLAÐIÐ/FYLGIRIT 25
E 21
E 22
CLOSTRIDIUM DIFFICILE SÝKINGAR Á
LANDSPÍTALANUM ÁRIÐ 1993.
Ema Milunka Kojic, Siguröur B. Þorsteinsson, Hjördís
Harðardóttir. Lyflækningadeild og Sýklafræðideild
Landspítalans.
Clostridium difficile (C.d.) er Gram jákvæður,
loflfælinn stafur sem á undanfömum ámm er orðinn æ
algengari sýkingarvaldur á sjúkrastofiiunum. C.d.
myndar stundum toxin sem veldur bólgu í ristli. Klínísk
einkenni geta verið kviðverkir, niðurgangur og allt upp í
lífshættulega ristilbólgu, pseudomembraneous cobtis.
Nær allir sj. hafa verið meðhöndlaðir með sýklalyfjum
sem breytt hafa eðlilegri þarmaflóru. Greining byggist
nú á að sýna fram á toxín C.d. í saursýnum.
Tilgangur þessarar rannsóknar var að kanna C.d.
sýkingar á Landspitalanum. Athuguð var tíðni nýrra
sýkinga og endursýkinga, aldurs- og kyndreifing svo og
greiningaraðferðir, sýklalyfjanotkun meða! sýktra og
árangur meðferðar.
Öll jákvæð sýni ffá Lsp. á árinu 1993 vom fúndin
á Sýkladeild Lsp. og sjúkraskrár sjúklinganna kannaðar.
Um er að ræða aftursýna rannsókn ársins 1993.
AIls fúndust 36 jákvæð saursýni frá 28
einstaklingum og 208 neikvæð sýni. Ónógar upplýsingar
lágu fyrir um 4 einstaklmga og vom því 24 einstaklingar
í rannsókninni. Að meðaltah liðu 5 dagar ( 1-12 ) frá
upphafi einkenna og þar til sýni var sent til greinmgar.
Sextán lágu á lyflækningadeild, 6 á handlækningadeild
og 2 á öðmm deildum. Meðalaldur sj. var 59,9 ár (22-
89 ár). Konur vom 16 talsins og karlmenn 8. Af 24 sj
höföu 23 verið meðhöndlaðir með sýklalyfjum á
undangengnum vikum, 19 þeirra með fleiri en einu lyfi
og 8 með fleiri en fjómm lyfjum. Cefúroxime var notað í
15 tilf., gentamicin í 8, quinolone í 7, þriðju kynsl.
cephalosporín. í 7. Einn sj. haföi verið meðh. með
methotrexati. Sex einstaklingar fengu endursýkingu, 3
eina og 3 tvær. Einungis hjá fjórum var gerð
ristilspeglun en pseudomembraneous cohtis greining var
staðfest hjá einum. Átta sj. vom meðhöndlaðir með
metronidazoli í upphafi og af þeim þurftu 2 aðra meðferð
með vancomycini (25%) vegna ónógrar svörunar.
Vancomycm sem fýrsta meðferð var valin hjá 21 sj. en af
þeim þurftu 4 (20 %) aðra meðferð með metronidazoli
eða lactobacillus og cholestyramini.
Ályktanir: C.d. niðurgangur er umtalsvert
vandamál á Lsp. og líklega vaxandi. Stytta þarf
greiningartöf með aukinni árvekni. Meðferð
sýkingarinnar er ofiast árangursrík en getur gengið
erfiðlega. Gæta þarf þess að halda sýklalyfjanotkun í
lágmarki. Hvað C.d. sýkingar varðar er margt óljóst
enn. Þörf er ffamsærrar rannsóknar til að meta
faraldsffæði hennar hér á landi og árangur nýrra
meðferðar- og greiningaraðferða.
LISTERÍOSIS í MÖNNUM Á ÍSLANDl
Á ÁRUNUM 1978 TIL 1993. 1
Yr Sigurðardóttir, Ólafur Steingrímsson,
Karl G. Kristinsson, Kristín E. Jónsdóttir,
Sigurður B Þorsteinsson. Sýklafræðideild
og lyflækningadeild Landspítalans.
Listeriosis hefur þekkst sem sjúkdómur í
sauðkindum á íslandi síðan snemma á
þessari öld. Fyrstu sýkingu í mönnum hér
á landi var lýst 1961, en síðan 1978 hafa
mörg tilfelli greinst.
Markmið þessarar rannsóknar var að
meta tíðni sjúkdómsins á íslandi og
kanna afdrif sjúklinganna. Á þeim 16
árum sem rannsóknin náði til, var
Listería monocytogenes einangruð frá 26
einstaklingum, sem teljast 24 tilfelli ef
nýfædd börn og mæður eru talin sem eitt.
Samkvæmt því telst nýgengi vera um 6.1
á hverja milljón íbúa á ári. Karlar voru 8
en konur 18. Átta sýkingar voru í nýbur-
um (5 fyrirburar), sex á meðgöngu og
átta í ónæmisbældum einstaklingum.
Fjórir sjúklinganna voru hraustir fyrir.
Árangur meðferðar var góður. Dánartíðni
var lægri en annars staðar og aðeins einn
nýburanna dó. Einnig lést aldraður ein-
staklingur með heilahimnubólgu af völd-
um listeriosis.
Allir L. monocytogenes stofnar sem
ræktuðust á íslandi árin 1978 - 1993
voru frystir jafnharðan við -70°C. Stofn-
arnir voru sendir til Sviss til stofngrein-
ingar. þeir voru af þeim 3 stofngerðum
sem algengastar eru: 4b, l/2a og l/2b.
Athyglisvert er hve mikil breyting varð á
stofngerðum á tímabilinu sem rannsóknin
náði til. Á árunum 1985-1993 voru að-
eins 2 stofnar af 9 af stofngerð 4b en
hinir ýmist l/2a eða l/2b. Á fyrri hluta
tímabilsins eða fram til ársins 1985 var
aðeins einn af 13 stofnum af stofngerð
l/2a en allir hinir 4b.
Tíðni sjúkdómsins telst nokkuð há á
Islandi á því tímabili sem rannsóknin
náði til. Brýnt er að kanna faraldsfræði
sjúkdómsins nánar hér á landi.