Læknablaðið : fylgirit - 15.12.1994, Page 56

Læknablaðið : fylgirit - 15.12.1994, Page 56
50 LÆKNABLAÐIÐ/FYLGIRIT 27 Bakveiki borin saman við samfallsbrot i hrygg hjá E 71 konum 71-84 ára. Björn Einarsson 1)3), Asbjorn Jónsson 2), Gunnar Sigurðsson 3), Nikulás Sigfusson 1) Rannsóknarstöð Hjartavemdar 1), Röntgendeild 2) og Lyflækningadeild Borgarspitalans. Tileaneur rannsóknarinnar var að kanna samband bakveiki og samfallsbrota hjá eldri konum, og skoða líkur á samfallsbrotum eftir því hvemig bakveikin hegðaði sér Aðferð: í Öldrunarrannsókn Hjartavemdar vora ffá mars 1993 til ágúst 1994 skoðaðar 514 konur á aldrinum 71-84 ára, sem bjuggu utan stofhana Bakveiki var til staðar hjá 242 (47 %) kvennanna. í Röntgenmyndatöku af hrygg fóra 128 (53 %) konur, þar sem þær vora með sögu um samfallsbrot eða úrkólkun úr baki (55 konur), höfðu lækkað meira en 4,0 cm í líkamshæð á 25 áram (36 konur), höfðu daglega bakverki eða minnkaða færni til daglegra athafna (36 konur). Niðurstöður: Fjöldi kvenna með samfallsbrot vora 69, sem era 53 % af þeim sem í röntgenmyndatöku fóra, 28 % af þeim sem bakveikar vora, en 13 % af heildar hópnum. Marktækt samband var á milli eigin hugmynda kvennanna um tilvist samfallsbrota eða úrkölkunar og Álvktun: Ekki er hægt að að leiða líkur á tilvist samfallsbrota eða úrkölkunar í hrygg, hjá konum á aldrinum 71-84 ára, út ffá hegðun bakverkja, minnkunar í líkamshæð eða eigin hugmyndum þeirra um orsakir bakveikinnar Þvi verður ekki komist hjá röntgenmynd af hrygg vilji maður vita hvort um samfallsbrot sé að ræða Algengi samfallsbrota er varasamt að fiillyrða um í þessari rannsókn, þar sem skilmörk fyrir röntgenmyndatöku reyndust ekki vera í sterku sambandi við tíðni samfallsbrota. röntgenmynda, þótt samband væri ffekar veikt (sensitivity 63%, specificity 26 %) Hinsvegar var ekki samband milli tilvistar samfallsbrota og aldurs, alvarleika bakverkja, minnkaðrar fæmi til "atferlis daglegs lífs"( ADL), staðsetningu eða útbreyðslu bakverkja, hvað linaði bakverkina, eða verkjalyfjanotkunar Vægt samband var á milli tilvistar samfallsbrota og minnkaðrar iikamshæóar (r=0,65) Úrkölkun úr hrygg var til staðar við öll samfallsbrot > E 72 Þróun öldrunarþjónustu á Íslandi, fimm daga öldrunarlækningadeild. Magna F. Birnir, Halldór Halldórsson, Antonía Lýðsdóttir. Öldrunarsvið FSA. Til þess að mæta þörfum vaxandi hóps aldraðra hafa óskir um nýbreytni og fjölbreytni í öldrunarþjónustu aukist. Þess vegna var ráðist í rannsókn á gildi 5 daga öldrunarlækningadeildar. Rannsóknin hlaut styrk úr Framkvæmdasjóði aldraðra. Rannsókninni var ætlaö að prófa hvort 5 daga öldrunarlækningadeild væri fýsilegur kostur fýrir ákveðinn hóp aldraðra og aðstandendur þeirra. Einnig hvort tveggja eða þriggja vikna meðferð gæti aukið lífsgæði og líkamlega fæmi þeirra einstaklinga sem þátt tóku í rannsókninni Tilgátur rannsakenda voru að lífsgæði og dagleg hæfni öldrunarsjúklinga ykjust eftir meðferð á virkri 5 daga öldrunarlækningadeild. Einnig aö lífsgæði og dagleg hæfiii sjúklinganna verði 14 dögum eftir útskrift og 3 mánuðum eftir útskrift í réttu hlutfalli við þau meðferðarmarkmið sem náðust meðan á meðferð stóð. Hér er um að ræða atferlisrannsókn (Action research). Magn- og gæðaaðferðaffæði voru notaðar við gagnasöfhun og úrvinnslu. Tuttugu og tveir einstaklingar fengu meðferð sem fólst í því að farið var nákvæmlega í gegn um líkamleg, andleg og félagsleg vandamál á sólarhringsgrundvelli. Leitaði fagfólk lausna og meðferðarmarkmið voru sett í samráði við sjúkling og aðstandendur. Stuðst var við hugmyndafræði Callista Roy innan hiúkrunar. Nottingham Health Profile (NHP) spumingalistinn var notaður við eigið iifsgæðamat sjúklingsins, en listi yfir athafnir daglegs lífs (ADL) var notaður til að meta likamlega fæmi. Hjúkrunarffæðingur heimsótti hvem einstakling tveim vikum eftir útskrift og einnig þrem mánuðum effir útskrift. Lífsgæða- og ADLmat fór fiam bæði skiptin. Fimm daga deild virðist vera fysilegt meðferðarform fýrir ákveðinn hóp aldraðra. Lífsgæði jukust hjá um það bil þriðjungi sjúklinga, en breytingin var ekki varanleg. Mikilvægasti þátturinn til að ná meðferðarmarkmiðum var andlegt ástand, studdi það hugmyndaffæði Roys varðandi áreiti, örvun og aðlögun. Lifsgæði og dagleg hæfiú einstaklinganna voru eflir að meðferð lauk í réttu hhitfalli við þau meðferðarmarkmið sem heilbrigðisfagfólk taldi að náðst hefðu meðan á meðferðinni stóð. ADL listinn þjónar vel þeim tilgangi að meta sjálfsbjargarhæfni og útskriftarmöguleika. NHP sannaði ekki aðeins gildi sitt sem mælitæki til að meta lífsgæði í rannsókninni heldur einnig sem hjálpartæki við meðferð. Þeir einstaklingar sem þátt tóku í rannsókninni 'voru áhugasamir um þjálfun og fiæöslu, en hlutfallslega margir voru félagslega einangraðir og einmana. Um það bil þriðjungur sjúklinganna náðu ekki settum meðferðarmarkmiðum og fundu meira fýrir félagslegri einangrun eflir útskrift. Þjónusta við aldraða einstaklinga sem búa utan stofhanna á Akureyri virðist ekki vera nægjanlega fjölbreytt eða markviss Sjúklingar, aðstandendur og fagfólk, sem þátt tóku i rannsókninni. voru ánægð með rekstrarformið.
Page 1
Page 2
Page 3
Page 4
Page 5
Page 6
Page 7
Page 8
Page 9
Page 10
Page 11
Page 12
Page 13
Page 14
Page 15
Page 16
Page 17
Page 18
Page 19
Page 20
Page 21
Page 22
Page 23
Page 24
Page 25
Page 26
Page 27
Page 28
Page 29
Page 30
Page 31
Page 32
Page 33
Page 34
Page 35
Page 36
Page 37
Page 38
Page 39
Page 40
Page 41
Page 42
Page 43
Page 44
Page 45
Page 46
Page 47
Page 48
Page 49
Page 50
Page 51
Page 52
Page 53
Page 54
Page 55
Page 56
Page 57
Page 58
Page 59
Page 60
Page 61
Page 62
Page 63
Page 64
Page 65
Page 66
Page 67
Page 68
Page 69
Page 70
Page 71
Page 72
Page 73
Page 74
Page 75
Page 76
Page 77
Page 78
Page 79
Page 80
Page 81
Page 82
Page 83
Page 84
Page 85
Page 86
Page 87
Page 88
Page 89
Page 90
Page 91
Page 92
Page 93
Page 94
Page 95
Page 96
Page 97
Page 98
Page 99
Page 100
Page 101
Page 102
Page 103
Page 104
Page 105
Page 106
Page 107
Page 108
Page 109
Page 110
Page 111
Page 112
Page 113
Page 114
Page 115
Page 116
Page 117
Page 118
Page 119
Page 120
Page 121
Page 122
Page 123
Page 124
Page 125
Page 126
Page 127
Page 128

x

Læknablaðið : fylgirit

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Læknablaðið : fylgirit
https://timarit.is/publication/991

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.