Stefnir: tímarit um þjóðmál og fleira. - 01.01.1929, Page 18

MILLI
FÁTÆKTAR OG
BJARGÁLNA.
[Aðalefni ritgerðar þessarar er fyrir-
lestur, sem fluttur var i félaginu »Heim-
dalli« í Reykjavik, snemma ár's 1929.
Nokkur atriði voru endurtekin i ræðu á
landsfundi íhaldsmanna í apríl s. á.]
Undir lok 18. aldar var svo
mikil örbirgð ríkjandi á íslandi,
að þess eru líklega naumast
dæmi, að hvítur þjóðflokkur hafi
sokkið svo djúpt í fátækt og lík-
amlegan vesaldóm, og lifað þó
af. Nú eru miklar breytingar
orðnar á þessu. Þó eru íslending-
ar ennþá meðal fátækustu þjóða,
en efnaaukningin er talsvert mik-
il í góðum árum, og skilyrði til
vaxandi velmegunar eru því fyr-
ir hendi. Hinsvegar hafa komið
upp í landinu ýmsar skoðanir og
kenningar á þjóðmálasviðinu hin
síðari árin, sem eru beinlínis
hættulegar fyrir velmegun þjóð-
arinnar. Skoðanir þessar eru
bygðar jöfnum höndum á van-
iw Jón Þorlákssón.
þekkingu eða misskilningi um hin
ríkjandi lögmál efnahagsstarf-
seminnar, og á löngun til þess
að „slá sér upp“ með því að boða
eitthvað nýtt, sem auðveldlega
fær nokkra fylgismenn meðan
reynslan er ófengin og gallarnir
því ekki komnir í ljós.
Löggjöf og þjóðmálastarfsemi
grípur nú á tímum svo mjög inn
í alla efnahagsstarfsemi þjóð-
anna, að það er öldungis nauð-
synlegt hverjum manni, sem á