Stefnir: tímarit um þjóðmál og fleira. - 01.04.1931, Blaðsíða 51

KJORDÆMASKIPUN OG
KOSNINGAR.
Eftir Hallgr. Jónsson (frá Bakka).
II.
Kosningar.
Grundvöllur þingræðis og alls
^ýðrseðis, er hinn sálbundni, nátt-
Urlegi réttur einstaklingsins til að
ra^a sjálfur málum sínum. En
með því, að þessi réttur olli á-
rekstri, er kom fram við gagn-
^ða hagsmuni margra einstak-
lnSa, eins og altaf verður, er
Sami réttur, er skilyrðislaust veitt-
m mörg-um, þá sáu menn brátt,
a benna rétt varð að takmax-ka,
a minsta kosti við tillitið til
n®stu blóðtengdarmanna. Og
eun sáu, að því, sem einn ork-
a 1 ekki að gera sér til lífsins
®8'inda, orkuðu margir. Því
^ ofnuðu menn félög, í fyrstu að-
ráð æ^arfélög, Þar sem sjálf-
b, are^Ur einstaklingsins var
rétt^^nn "tillitið til sjálfráða-
ar séi'hvers annars ættarfé-
laga, og þar sem ættmennirnir
lögðu fram fé og krafta til vernd-
ar og aukningar sameiginlegum
hagsmunum ættarinnar. Við vax-
andi menningu uxu þessi félög
úr ættarfélögum upp í heila
þjóðflokka, er voru að meira eða
minna leyti blóðtengdir innbyrð-
is, töluðu sama mál, og réðu yf-
ir afmörkuðu landsvæði, er þeir
m. a. bundust samtökum um að
vernda gegn ásælni annara þjóð-
flokka — upp í þjóðfélag nú-
tímans. Og hámarki sínu nær
þetta félagslega tillit í Þjóða-
bandalaginu.
Líklega eiga allar stjórnmála-
stefnur sína fyrstu frummynd í
skipulagi frumþjóða. Að minnsta
kosti eiga lýðræði og þjóðhöfð-
ingjavald sína fyrix*mynd þar, í
hinu einfaldasta formi.
Sumir ættflokkar kusu sér
höfðingja, hjá öðrum gekk vald
10