Stefnir: tímarit um þjóðmál og fleira. - 01.04.1931, Blaðsíða 64

158
Kjördæmaskipun og kosningar.
[Stefnir
ar kæmist þá í algleyming. En með
þessu fyrirkomulagi, er hverjum
kjósanda gefinn kostur á, að láta
1 ljós, hverjum hann vill fela um-
boð sitt í þjóðfélagsmálum. En
komi hann ekki sínum vilja fram,
vegna samfélagsins við aðra menn
um umboðsmennina, þá gefst hon-
um þó enn kostur á, að fela um-
boðið þeim manni, er flestir af
stefnubræðrum hans hafa orðið
sammála um. Og flokkurinn er
tryggður gegn dreifiatkvæðum og
sundrung. Virðast þá báðir mega
vel við una, eftir atvikum, ein-
staklingurinn og flokkurinn —.
heildin.
Þó virðist ekki ástæða til, og
jafnvel hættulegt, að fleiri en einn
maður fái að bjóða sig fram utan-
flokka til Alþingis. Það mundi oft-
ast vonlaust fyrir aðra, en þann
atkvæðahæsta, að ná kosningu, en
hins vegar mundu flestir, þó á-
kveðnir flokksmenn væri, bjóða
sig fram utan flokka til köllunar,
ef þeim þá væri heimilt framboð
til Alþingis, þar sem þeir ætti
það annars óvíst, að komast í úr-
slitabardagann. En þetta væri
mjög óheppilegt vegna dreifiat-
kvæða við þingmannskjörið, og
þarf ekki rökum að því að eyða.
Þó gæti það komið fyrir, að tveir
frambjóðendur utan flokka, hefði
hver um sig hærri atkvæðatölu vió
köllun, en nokkur flokkur, og væri
þó lítill munur þeirra. Væri þá
náttúrlega harðneskjulegt, að
neita þeim atkvæðalægri, er ef til
vill hefði jafn miklar líkur hin-
um til, að ná kosningu, um fram-
boð við þingmannskjör. En mjög
er ólíklegt, að þetta komi fyrir,
því til þess yrðu flokkarnir allir
að hafa sáralítið fylgi í kjördæm-
inu.
Það virðist ekki rétt, að fram-
bjóðanda sé heimilt að gabba
kjósendur með því, að bjóða sig
fram, en vilja ekki taka þing-
setu. Ef ekki þætti samt tiltæki-
iegt að þröngva manni' þannig'
til þingsetu, mætti láta slíkt
framboð varða vítum.
Þegar framboðin til þing-
mennsku hafa þannig verið end-
anlega ákveðin, geri eg ráð fyr'
ir, að hin eiginlega kosningahríð
byrji, á líkan hátt og nú. Að
ætla sér að koma í veg fyr*r
sálnaveiðar flokkanna í hinni
eiginlegu og endanlegu kosn-
ingabaráttu, álít eg með ölln
þýðingarlaust, vegna margra toí'
veldleika. Enda myndi það ekki
hægt, nema skera þá niður unt
leið hið nauðsynlega í kosning3'
baráttunni: umræðurnar
þjóðfélagsmálin, sem fela í ser