Sagnir - 01.06.2004, Blaðsíða 52

Sagnir - 01.06.2004, Blaðsíða 52
Morgunblaðið og Víetnam 1967-1973 Undanhald SAMKVÆM dœtlun „Á kommúnistum aö takast aö leggja undir sig eitt landið enn? Svarið hlýtur að vera nei, og sem betur fer standa Bandaríkjamenn ó verði í Suður-Víetnam."1 Þetta voru niðurlagsorð forystugreinar Morgunblaðsins 15. nóvember 1964. Þá var hafin íVíetnam ein afdrifaríkasta og umtalaðasta styrjöld sem háð var á síðari hluta 20. aldar og henni lauk ekki fyrr en vorið 1975. Víetnamstríðið varð eðlilega f brennidepli átakanna milli Bandaríkjanna og Sovétríkjanna um völd og áhrif í alþjóðastjórnmálum. SIGFÚS ÓLAFSSON Fæddur árið 1974. Hann útskrifaðist með BA próf í sagnfræði vorið 2001 og stundar nú MA nám í viöskiptafræöi. Hér verður fjallað um þær breytingar sem smám saman urðu á afstöðu Morgun- blaðsins til Víetnamstríðsins frá vordögum 1967 þar til Bandaríkin drógu sig að mestu út úr átökunum í kjölfar vopnahléssamninga við Norður-Víetnam í janúar 1973. Rakið verður hvernig Morgunblaðið fikraði sig frá skilyrðislausum stuðn- ingi við allar hernaðaraðgerðir Bandaríkjamanna í Víetnam, vegna þeirrar hættu sem heimsbyggðinni stafaði af útbreiðslu kommúnismans, til þess að gagnrýna ýmislegt í framferði Bandaríkjahers og hefja endurmat á stríðinu strax í ársbyrjun 1973. í svo stuttri grein er ekki annarra kosta völ en að staldra við helstu þættina í málflutningi Morgunblaðsins, sem þá var stærsta dagblað íslands og jafnframt það áhrifamesta þar sem það var opinbert málgagn Sjálfstæðisflokksins. Einnig þarf gera ráð fyrir nokkurri þekkingu lesenda á Víetnamstríðinu sjálfu. Samhengisins vegna er þó nauðsynlegt að fara nokkrum orðum um afstöðu blaðsins til átakanna í Víetnam fram á mitt ár 19673 HLUTLEYSI ER VONLAUST Allt frá vorinu 1964 byggði Morgunblaðið vörn sína fyrir íhlutun Bandaríkjanna í Ví- etnam á því að „kommúnistar“ hefðu brotið það samkomulag sem gert var í Genf árið 1954 við lok fyrra Víetnamstríðsins þar sem Frakkar urðu að láta í minni pokann fyrir heimamönnuni. Þetta var þungamiðjan í málflutningi blaðsins fyrstu árin. Gengið var út frá því að skæruliðahreyfingin Viet Minh og kommúnistastjórnirnar í Norður-Ví- etnam og Kína bæru alla ábyrgð á því að stríð braust út á nýjan leik í Víetnam og Bandaríkin hefðu verið nauðbeygð að koma Suður-Víetnam til hjálpar.’ Morgunblaðið taldi þessi sömu kommúnísku öfl hafa áframhald stríðsins á samvisk- unni þar sem þau vildu ekki semja um endalok þess og höfnuðu ítrekað friðartilboðum Bandaríkjastjórnar. Blaðið fór ekki leynt með þá skoðun sína að ef Suður-Víetnam félli í hendur kommúnista myndu sömu örlög bíða margra annarra ríkja í Suðaustur- Asíu eins og dómínó-kenningin gerði ráð fyrir. Blaðið hvatti því Bandaríkjamenn til að sýna hörku og minnti á það hvernig Jósef Stalín hefði hrifsað til sín ríki Austur-Evr- ópu. Boðorð þess framan af Víetnamstríðinu var eitt, stutt og laggott: Eigi víkja. Eins og nærri má geta lenti Morgunblaðinu og Þjóðviljanum harkalega saman vegna atburðanna í Víetnam. Ásakanir um rangfærslur, þöggun og þjónkun við erlenda póli- tíska yfirboðara gengu á víxl.4 Þegar Tíminn tók undir með Þjóðviljanum vegna þess að Morgunblaðið birti ekki sláandi fréttaskeyti Associated Press af voðaverkum Banda- ríkjahers í Víetnam' sagði Morgunblaðið þau skrif Tímans vera „kommúnískari ... en flest af því sem málgagn kommúnista [hefði] skrifað að undanförnu.“6 Stuðningsmenn Washington-stjórnar voru oft og tíðum harðorðir og harðskeyttir gagnvart þeim sem gagnrýndu framferði Bandaríkjanna í Víetnam. Gott dæmi um það eru viðbrögðin við fyrirlestri sænsku skáldkonunnar Söru Lidman um Víetnamstríðið en hún kom hingað til lands haustið 1966 á vegum Menningar- og friðarsamtaka ís- lenskra kvenna. Lidman hélt blaðamannafund við sama tækifæri og fékk þá einkunn í leiðara Morgunblaðsins að hún flytti fólki „órökstuddan og þvældan áróður.“’ Um við- brögð íslenskra blaðamanna við komu Lidman segir Sigurður A. Magnússon í sjálfsævi- sögu sinni: 50 SAGNIR 24 ÁRGANGUR 04 M O G U N B L A Ð Ð O G V E T N A M 9 6 7 - 1
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108

x

Sagnir

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Sagnir
https://timarit.is/publication/1025

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.