Nýtt Helgafell - 01.12.1956, Page 43

Nýtt Helgafell - 01.12.1956, Page 43
HVAÐ ER FRAMUNDAN? 187 undanfarin ár hefur eðlileg fólksfjölgun hér á landi verið meiri en í nokkru öðru landi heims með sambærileg lífskjör. Með vax- andi mannfjölda léttist sá mikli kostnaður, sem því fylgir fyrir fámenna þjóð að halda uppi sjálfstæðu ríki í víðáttumiklu landi. Allt bendir þetta til sæmilegrar framtíðar, ef ekki kemur annað til. Hér hefur þó einu verið sleppt, sem miklu máli skiptir, ekki sízt fyrir smáþjóð sem Islendinga: áhrifun- um af samskiptum okkar við aðrar þjóðir. Aldrei hefur það verið Ijósara en á þessu ári, að það er þarna, sem skórinn kreppir. Við höfum enn ekki lært sem skyldi að leysa úr þeim vandamálum, sem þátttaka okkar sem fullvalda þjóðar í samfélagi heimsins hefur lagt okkur á herðar. Við höfum hvorki gert okkur ljósar þær skyldur, sem við verðum að takast á hendur gagn- vart öðrum, né skilið þær kröfur, sem við verðum að gera til sjálfra okkar til að geta haldið virðingu okkar og sjálfstæði. Ég mun aðeins gera eina hlið þessara mála að umræðuefni, en það er mikilvægi efnahagslegs heilbrigðis fyrir stöðu Islend- inga í heiminum. III. Islendingar eru ein smæsta þjóð veraldar og búa í landi, sem hefur fremur fábreytta landskosti. Þeir eiga því hagsæld sína og velmegun að miklu leyti undir hagkvæmum viðskiptum við aðrar þjóðir. Án þeirra væru þeir ekki langt komnir úr þeim sporum, sem þeir voru í á átjándu öld. Engu að síður virðist mikill hluti þjóðarinnar hafa einsett sér að loka augunum fyrir þessari stað- reynd og að haga stjóm efnahagsmálanna án tillits til þess, að við eigum afkomu okk- ar undir útflutningsverzliminni. Hvað eftir annað hefur framleiðslan fyrir erlendan markað strandað vegna þess, að á hana var lagður meiri framleiðslukostnaður hér innan lands en hún fékk undir risið. Útflutn- ingsstyrkir hafa aldrei ráðið fullkomlega bót á þessum vanda, en jafnframt hefur orðið að draga úr innflutningi með þungum álögum og innflutningshöftum. Með slíkum aðgerð- um hefur allt verðmyndunarkerfið verið fært úr skorðum, en hversu dýrkeypt það hefur orðið þjóðinni í óhagkvæmari framleiðslu og minni raunverulegum þjóðartekjum verð- ur því miður aldrei hægt að reikna til fjár. Til málsbóta má færa það, að undanfamir tveir áratugir hafa verið tímabil umróts í heiminum, sem valdið hafa gífurlegum sveifl- um í gjaldeyristekjum þjóðarinnar, og hefur fleiri þjóðum orðið fótaskortur á því svelli. Atburðarásin getur oft orðið mönnum óvið- ráðanleg, og svo hlaut að fara á stríðsár- unum. Hitl er verra, að við skulum ekki enn hafa hrist af okkur fjötra þeirra tíma til fulls. Reynslan ætti að hafa fært okkur heim sanninn um, að lítið þjóðfélag getur ekki byggt um sig múr, sem að haldi komi gegn utanaðkomandi efnahagsáhrifum, nema að kosta miklu til í velmegun og frjálsræði. Slíkt getur því aðeins komið til greina, að einhver óvenjuleg tímabundin öfl séu að verki, og á það varla við um atburði síð- astliðinna tíu ára. Sannleikurinn er sá, að þjóð, sem á jafn- mikið undir utanríkisviðskiptum og íslend- ingar, verður að gera sér grein fyrir því, að þeim mun alltaf fylgja áhætta. Mismunandi aflabrögð og verðsveiflur á erlendum mörk- uðum eru staðreyndir, sem menn verða að sætta sig við og læra að taka afleiðingunum af. Breytist hlutfallið á milli verðlags út- flutnings og innflutnings Islendingum í óhag, þýðir það í rauninni lægri þjóðartekjur, t. d. getur hækkun olíufarmgjalda einna vegna Súez-deilurmar lækkað þjóðartekjur okkar um 2—3%. Margoft á liðnum árum hafa orðið geysilegar breytingai' á viðskiptakjör- um þjóðarinnar út á við, sem haft hafa djúp- tæk áhrif á afkomu þjóðarbúsins og getu þess til að fullnægja kröfum manna um lífs- kjör og framkvæmdir. Það er frumskilyrði heilbrigðrar stefnu í þessum efnum, að al- menningur geti gert sér grein fyrir samhengi þessara hluta, svo að tekið verði tillit til utan- ríkisviðskiptanna við ákvörðun kaupgjalds og verðlagningar landbúnaðarafurða. Ef við

x

Nýtt Helgafell

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Nýtt Helgafell
https://timarit.is/publication/1049

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.