Sveitarstjórnarmál - 01.12.1996, Page 14

FRÆÐSLUMAL
Vel heppnuðum sumarskóla nýbúa í Reykjavík lauk meö helmsókn hjá borgarstjóra í Ráðhúsl Reykjavikur 9. ágúst sl. Á miörl mynd
eru Ingibjörg Sólrún Gísladóttir borgarstjóri og Ingibjörg Hafstaö, námsstjóri í nýbúafræðslu og greinarhöfundur, og meö þeim hluti
nemenda. Sumarskólann sóttu 47 börn og um 40 fullorönir. Ljósmyndina tók Gunnar G. Vigfússon fyrir Sveitarstjórnarmál.
íslenskukennsla fyrir nemendur
með annað móðurmál en íslensku
Ingibjörg Hafstað, námsstjóri í nýbúafrœðslu
Nýyrðin „nýbúi“ og „nýbúafræðsla" hafa undanfarið
fest sig í sessi í íslensku máli en ef til vill þróast öðruvísi
en til var ætlast þegar farið var að nota þau. Þegar átak í
kennslu nemenda með annað móðurmál en íslensku
hófst árið 1992 vantaði tilfinnanlega hugtak yfir þann
hóp manna sem hafa annað móðurmál en íslensku og til-
heyra að einhverju leyti öðrum menningarheimi en þeim
íslenska. Ekki fannst heldur golt orð yfir þá fræðslu sem
nauðsynleg er þessum hópi. (Sambærileg hugtök á
norsku t.d. eru: tospráklige elever, annetsprákundervis-
ning og interkulturell undervisning.)
Hugtakið „nýbúi" var í byrjun notað yfir alla þá íbúa
landsins sem höfðu annað móðurmál en íslensku. Merk-
ing orðsins hefur þróast og nær nú í munni margra ein-
göngu til fólks sem ber með sér að vera upprunnið í
annarri heimsálfu. Einnig hefur orðið verið gagnrýnt af
mörgum vegna þess að hérlendis er allnokkur hópur
barna sem fædd eru á íslandi og þekkja ekki annað þjóð-
félag en það íslenska en hafa annað móðurmál en ís-
lensku. Mörgum finnst það hljóma ankannalega að kalla
innfædd börn nýbúa. Hér á eftir verður því reynt að
komast hjá því að nota þessi nýyrði en í staðinn notuð
hugtök á borð við tvítyngd börn eða nemendur sem hafa
annað móðurmál en íslensku. Islenskukennslan sem
bömin fá er hér kölluð íslenska sem seinna mál.
1 gildandi grunnskólalögum er tekið fram að nemend-
ur með annað móðurmál en íslensku eigi rétt á sérstakri
kennslu í íslensku, og í nýútkominni reglugerð er talað
um að börn með annað móðurmál en íslensku eigi rétt á
lágmarkskennslu í sérstakri íslensku.
í grunnskólum landsins eru rúmlega 300 börn sem
hafa annað móðurmál en íslensku en vitað er um 50
204