Hermes - 01.12.1988, Page 72

70
VI
Eins og nærri má geta hefur aftur og aftur verið um það rætt
hvort skynsamlegt og framkvæmanlegt sé að halda starfi Sam-
vinnuskólans áfram á skólasetrinu að Bifröst í Norðurárdal.
Sannleikurinn er sá að málið er umdeilt og mörgum nrikið til-
finningamál. Margir aðrir álíta að ekki sé hægt yfirleitt að reka
skóla „uppi í fjöllum" og heyrst hefur að það sé „bara brjálæði
að ætla að reka háskóla uppi í hrauni".
Á hitt er að líta að samgöngur hafa tekið fullkomnum og
ótrúlegum stakkaskiptum á síðustu árum. Segja má að Bifröst
sé nú í úthverfi höfuðborgarsvæðisins. Þar er betra að lifa,
starfa og læra í næði heldur en í hringiðu borgarinnar og það er
miklu ódýrara að lifa þar en í höfuðborginni.
I þeirri samþykkt skólanefndar sem áður er nefnd og gerð
var í desember 1987 er sérstaklega tekið fram að „reglulegt
nám við Samvinnuskólann fer franr á Bifröst og hafa nemendur
þar skólaheimili, aðstöðn til félagslífs o.fl.“ Þessi ákvörðun var
tekin eftir miklar umræður þar sem mjög ólík sjónarmið voru
kynnt.
lóhannes Helgi. Útskr. 1946. Var lengi þing-
fréttamaður útvarps en hefur um langt skeið
eingöngu helgað sig ritstörfum. Eftir hann
hafa komið út fjöldi bóka, skáldsögur, viðtals-
bækur og leikrit. Einnig skáldsögur og leikrit í
þýðingum. Smásagan Blóð í morgunsárinu er
úr bókinni Allra veðra von sem út kom 1957.
Jóhannes Helgi
Blóð í
morgunsárinu
Nótt á Grænlandshafi. Þögnin er alger, ekki svo mikið
sem garg í fugli. í myrkrinu grillir í mastursljós
skips, og þarna mótar fyrir þúst; það er skipið,
hreyfingarlaust og friðsamt að sjá. En þetta er blekking.
Ekkert rándýr merkurinnar né hafdjúpanna er árvakara,
grimmara né miskunnarlausara en þetta skuggalega
járnskip, það er tilbúið til fyrirvaralausrar árásar við fyrstu
skímu morgunsins, hraðskreitt skip, stutt, háreist, og á klof-
ið stefnið boltuð kubbsleg byssa með skutli.
Þetta er hvalfangari.
Uppi í brúnni í daufri skímunni frá kompásnum mótar
fyrir þremur mönnum með loðskinnshúfur á höfði, hold-
grannir, harðlegir menn, starandi þögulir út í kalda nótt
heimskautsins. Uppi í tunnunni í mastrinu grillir í höfuð
þess fjórða, og djúpt í iðrum skipsins, bak við ryðbrunnar
járnplötur undir yfirborði sjávarins, standa tveir menn, bíð-
andi eftir hringingu ofan úr brúnni, vélstjórinn aftur í véla-
rúminu virðandi fyrir sér þöglar vélarnar, og kyndarinn
frammi á fírplássinu, nakinn að ofan, laugaður bjarmanum
frá eldholunum, og hefur ekki augun af flöktandi nálum sót-
ugra mæla.
Þeir bíða, sex menn, þögulir, tilbúnir.
Svo snögglega. í órafjarlægð, bregður fyrir daufri skímu;
brot af sjóndeildarhringnum verður sýnilegt. og upp yfir
það gægist fyrsta skíma hins rísandi dags, flöktandi fyrst,
hikandi, brýzt svo fram í himinhvolfið voldug og sterk,
þenst út, hækkar; feiknlegir geislastafir ljósta myrkur him-
insins, hækka, breikka - unz norðurhvelið er skyndilega al-
bjart orðið og nýr dagur runninn.
Mennirnir í brúnni bera sjónaukana að harðlegum aug-
unum. Á næsta andartaki lýstur kraftaleg hönd vélsímann,
tvisvar sinnum, leiftursnöggt.
Kyrrðin er rofin. Tvær hvellar hringingar glymja hátt í
vélarúminu. - Bráð eygð. - Góann! öskrar vélstjórinn fram
á fírplássið og hverfur í gufustrók. Þúsundir hestafla eru
leystar úr læðingi. Stálhófarnir taka að hamast á öxlunum
með ofsahraða og túrbínan hefur uppi dunandi hátíðnisöng
sinn, söng um stál, kraft og dauða, og þessi tröllaukna
hljómkviða, slungin hvæsi í ventlum, hásum bassa skor-
steinsins og hröðum taktföstum slætti stálhólfanna, læsist í
dautt og kvikt. fer sem bylgja um mennina og skipið allt
stafnanna á milli.
Frammi á fírplássinu stekkur kyndarinn álútur með log-
andi blys frá einu eldholinu til annars. Stálgólfið glamrar
undir fótum hans og það brakar og brestur hátt í ryðguðum
styrktarböndunum á síðunni. Hann vindur sér fimlega und-
an eldi og sóti sem spýtist út um öryggisgötin á dunandi eld-
holunum og snöggir glampar leika um járnsúðir og hratt
knúðar dælur.
Mennirnir í brúnni teygja þegjandi fram hökuna; varirnar
herptar saman í mjótt strik, augun útstæð. Andlitsgríma
þeirra speglar aðeins eina hugsun: hraðar - hraðar! Og
áfram geysist hvalfangarinn í freyðandi röst, knúinn til hins
ítrasta, skrúfar sig niður að aftan, rís hátt að framan, breið-
ur á bóginn, svartur, gammi líkur, þenur sig með þungum