Hermes - 01.12.1988, Side 106

104
Skúli Gubjónsson. Útskr. 1928. Bóndi á Ljót-
unnarstöðum í Strandasýslu og jafnan kennd-
ur við þann bæ. Tók mikinn þátt í félagsstörf-
um. Missti sjónina á miðjum aldri en tók eftir
sem áður þátt í öllum störfum og skrifaði
bækur, greinar í blöð og samdi fjölda útvarps-
erinda. Lindarpenninn er úr bókinni Svo
hleypur æskan unga sem út kom 1975.
Mynd eftir Ingiberg Magnússon.
Skúli Gudjónsson
Lindarpenninn
að var einu sinni ungur maður, sem ímyndaði sér að
hann gæti orðið skáld, rithöfundur, eða eitthvað
þessháttar.
Hann fór að gera tilraunir með að setja saman ljóð og
segja sögur í lausu máli. Þetta gekk þó ekki eins vel og hann
myndi hafa kosið, einkum vildi það við brenna, að þegar
hann deyf pennanum ofan í blekbyttuna, þá slitnaði hugs-
unarþráðurinn og andagiftin rann út í sandinn. Hann komst
að þeirri niðurstöðu, að honum hlyti að ganga betur, ef
I hann skrifaði með lindarpenna. Pá myndi hann ekki truflast
við að dýfa pennanum í blekið.
Eitt haustkvöld í hellirigningu átti hann þrjátíu og tvær
krónur í vasanum. Pá gekk hann inn í ritfangaverzlun til
þess að kaupa sér lindarpenna.
Búðarstúlkan kom með ýmsar gerðir lindarpenna, og
í fékk honum blað til þess að reyna þá. Þegar hann beygði sig
niður til þess að skrifa á blaðið, helltist vatnið af hattinum
niður á það. Stúlkan brosti og hann brosti líka vandræða-
lega og beygði sig lengra niður yfir blaðið og hellti meira
| vatni niður af hattinum. Stúlkan kom með annað blað, og
það var ekki meira vatn á hattinum til þess að hella niður.
Svo skrifaði hann, reyndi hvern pennann af öðrum. Loks
fann hann einn, sem honum líkaði. Hann rann mjúkt og
hljóðlaust yfir pappírinn. Hann kostaði einmitt aðeins
þrjátíu og tvær krónur, nákvæmlega það, sem hann hafði í
vasanum. En hvaða ungur maður myndi ekki vilja gefa
aleigu sína fyrir það, að verða skáld, rithöfundur, eða
eitthvað þessháttar.
Síðan hélt hann heim. Og í hrifningu sinni yfir því, að
hafa eignast lindarpenna, sem rann mjúkt og hljóðlaust yfir
pappírinn, skrifaði hann svo góða sögu, að hjartagóður
tímaritsútgefandi tók hana til birtingar. Upp frá því dvaldi
ungi maðurinn samvistum við pennann alltaf, þegar hann
mátti því við koma. Venjulega skrifaði hann með pennan-
um. Eitthvað af því komst á prent, meira lenti þó í borð-
skúffunni, en mest fór þó í pappírskörfuna eða beint í
ofninn.
En stundum sat hann þó aðgerðalaus, mundaði pennann
og horfði á hann, líkt og ástfangnir menn horfa til heit-
kvenna sinna. Svo kom að því, er stundir liðu, að unga
manninum nægði ekki lengur að eiga félag við pennann ein-
an. Hann tók þá skynsamlegu ákvörðun, að giftast stúlk-
unni, sem hafði selt honum pennann áður fyrr. En þá tók
hann að afrækja pennann og notaði hann ekki til annars, en
fylla út skattaskýrslu sína og annarra álíka skrifta, er hver
heiðarlegur borgari verður að inna af hendi.
Árin liðu og ungi maðurinn, sem einu sinni var ungur, var
nú orðinn fulltíða, ágætur verkmaður og óaðfinnanlegur
þjóðfélagsþegn. Allir voru fyrir löngu búnir að gleyma því,
að hann hafði einu sinni fengist við skriftir og varla nennt að
vinna fyrir mat sínum. Hitt vissu aftur á móti margir, að
hann átti ágætan lindarpenna. Hann hafði svo oft sézt nota
þennan penna, þegar hann skrifaði upp á víxla fyrir kunn-
ingjana, en það kom ósjaldan fyrir því maðurinn var bón-
góður og vildi allra vandræði leysa.
En svo kom ógæfan yfir hann.
Eitt janúarkvöld sat hann frammi í stofunni og gerði
skattaskýrslu sína, en konan og börnin voru sofnuð inni í
herberginu. Eftir að skýrslugerðinni var lokið, sat hann enn
og hélt á pennanum, svo sem vandi hans var áður fyrr. Að
langri stundu liðinni brá hann hart við, náði sér í pappír og
hóf að rita. Mestan hluta næturinnar sat hann og skrifaði
stanzlaust. Það var þvílíkt sem losnað hefði um stíflu, ein-
hversstaðar innst inni í sálarfylgsnum hans. Að lokum
stöðvaði hann þó pennann, las yfir blöðin og leiðrétti þar
sem með þurfti. Að því loknu sat hann lengi með pennann
í hendinni og starði á hann sem í ljúfri leiðslu.
Hefirðu setið svona alla nóttina og gónt á pennann
maður? Það var hin árrisula kona hans, sem birtist í dyrun-
um. Hún var löngu búin að gleyma því, að senda bros yfir
búðarborð.
Maðurinn hrökk við eins og hann hefði verið staðinn að