Uppeldi og menntun - 01.01.2014, Side 95

Uppeldi og menntUn/icelandic JoUrnal of edUcation 23(1) 2014 95
vanDa sigUrgeirsDÓTTir
lOKaOrÐ
Frítímanum fylgir frjálst val (Torkildsen, 2005) og því getur fólk valið á milli tóm-
stunda og annarra athafna. Þegar tómstundir eru valdar fylgja þeim yfirleitt jákvæð-
ar afleiðingar því ótal rannsóknir sýna að tómstundir hafa jákvæð áhrif á líkamlega
og andlega heilsu (Leitner og Leitner, 2012; Mannell, 2006; Ponde og Santana, 2000).
Flestir sem brjóta af sér, verða áfengi eða fíkniefnum að bráð eða kljást við spilafíkn
gera þetta í frítíma sínum. Sama má segja um hreyfingarleysi og ofát; allt tengist þetta
neikvæðri notkun á frítíma. Einnig eru hópar í samfélaginu sem taka síður þátt í tóm-
stundastarfi en aðrir, m.a. vegna hindrana ýmiss konar, og getur frítími þeirra ein-
kennst af einmanaleika og óvirkni. Í frítímanum getum við því gert hluti sem gera
okkur gott en einnig er þetta tími þar sem ýmislegt getur farið úrskeiðis. Eins og
Csikszentmihalyi (1997) bendir á ætti það ekki að vera tilviljunum háð hvernig hverj-
um og einum tekst upp. Til er verkfæri sem rannsóknir sýna að veitir fólki þekkingu
og færni til að nota frítíma sinn á jákvæðan og uppbyggjandi hátt. Þetta verkfæri heitir
tómstundamenntun.
HEiMilDir
AAPAR (American Association for Physical Activity and Recreation). (2011). Leisure
education in the schools: Promoting healthy lifestyles for all children and youth: A position
paper: Taskforce on leisure education in the schools. San Diego: Höfundur.
Bedini, L. A., Bullock, C. C. og Driscoll, L. B. (1993). The effects of leisure education on
factors contributing to the successful transition of students with mental retardation
from school to adult life. Therapeutic Recreation Journal, 27(2), 70–82.
Blackshaw, T. (2010). Leisure. London: Routledge.
Brightbill, C. K. (1960). The challenge of leisure. Englewood Cliffs: Prentice-Hall.
Brightbill, C. K. (1961). Man and leisure: A philosophy of recreation. Westport: Greenwood
Press.
Brightbill, C. K. (1966). Educating for leisure-centered living. Harrisburg: Stackpole
Books.
Caldwell, L. L. og Smith, E. A. (1995). Health behaviors of leisure alienated youth.
Loisir et Société / Society and Leisure, 18(1), 143–156. doi:10.1080/07053436.1995.107
15494
Caldwell, L. L., Baldwin, C. K., Walls, T. og Smith, E. (2004). Preliminary effects of
a leisure education program to promote healthy use of free time among middle
school adolescents. Journal of Leisure Research, 36(3), 310–335.
Caldwell, L. L., Bradley, S. og Coffman, D. (2009). A person-centered approach to indi-
vidualizing a school-based universal preventive intervention. American Journal of
Drug and Alchohol Abuse, 35(4), 214–219. doi:10.1080/00952990903005932
Csikszentmihalyi, M. (1997). Finding flow: The psychology of engagement with everyday
life. New York: Harper Collins.