Helgafell - 01.12.1953, Síða 14

12
HELGAFELL
hennar, því að fólkinu þarna finnst auðmýkjandi að taka greiðslu fyrir
gestrisni sína. En vera má, að breyting hafi orðið á siðum og háttum á
fslandi á því 41 ári, sem liðið er frá því þessi saga gerðist. Frá Haukadal
héldum við til hins mikla Geysis og tjölduðum þar. Hversu iengi við' stæðum
hér við, var undir duttlungum hversins komið, þar eð við höfð'um ákveðið
að sjá hann gjósa. En í umhverfinu var fátt, sem freistaði til lengri dvalar
en þörf gerðist, því að það var næsta gróðurlítið og ömurlegt.
I nánd við Geysi og aðra hveri þama var ekki stingandi strá. Gosið
kemur upp um víða holu í miðju skálar, sem er tóm milli gosa, en um-
hverfis eru útfellingar úr hveravatninu.
Tulkurinn fyllti tepottinn okkar í sjóðheitum smaragðsgrænum polli
með því að leggjast á grúfu og seilast niður fyrir bakkann, sem búast mátti
við að væri ótraustur. Þetta reyndist eitt allra bezta te, sem við höfðum
bragðað. Eg gat ekki varizt brosi, þegar félagi minn drakk svo marga bolla,
að ég minntist ósjálfrátt Wellers gamla í „Pickwick Papers“ eftir Dickens.
Um klukkan ellefu fór að húma, og gengum við þá til hvílu í tjaldinu
og vorum steinsofnaðir, þegar túlkurinn hrópaði, að nú færi Geysir að gjósa.
Ilann hafði heyrt hávaða niðri í jörðinni, eins og verið væri að berja gólf-
dúka, og þegar við vöknuðum, heyrðum við hann líka. Eftir andartak vor-
um við komnir út; veðrið var milt og nú gerðist æ heitara hjá okkur því
ineira sem upp vall af sjóðandi vatninu, og ekki blakti hár á höfði. Hæst
hefur vatnið líklega komizt um 60 fet í loft upp, og gosið varaði í tíu mínút-
ur. Hefðum við þurft að bíða þessarar sýningar í marga daga, geri ég ráð
fyrir, að við hefðum orðið fyrir vonbrigðum. Nú var klukkan fimm, svo
við lögðumst ekki fyrir aftur, heldur fengum okkur heitt bað í vatninu,
sem rann í lækjum út frá skálinni og gátum ráðið baðhitanum sjálfir, því
að vatnið varð þeim mun kaldara sem fjær dró skálinni.
Síðar um morguninn tókst okkur að reita Strokk til reiði með því að
troða hnausum í gin hans. Þetta var vandi ferðamanna, og brást þá ekki,
að hann ældi sjóðheitri forargusu með miklum gauragangi.
Við höfðum svo nauman tíma, að engin leið var til þess að kynnast
jafnvel suðurhluta landsins einum nema mjög svo lauslega. Oræfin inni í
miðju landinu gátum við ekki séð, en þar eru hundruð fermílna þakin
hrauni og eldfjallaösku. Aftur á móti sáum við hinn mikla foss, Gullfoss.
Allar ár eru þarna straumharðar, ekki sízt Hvítá, sem um þetta leyti
árs er mjög vatnsmikil, sökum þess að snjórinn er þó að bráðna í Amar-
fellsjökli. Skammt fyrir ofan Gullfoss brunar hún niður 40 feta. háa kletta-
brekku og snarbeygir síðan að brúninni, þaðan sem fossinn steypist 150 fet
niður í úðahulið djúpið. Félagi minn, sem var verkfræðingur, gizkaði á, að
breidd fossins væri 300 fet. Að stærð virðist honum svipa til smærri hlutans
af Niagarafossunum, en árfarvegurinn og lögun fossins minnir á Zambezi-
fossana.
Blágrýtisfleygur klýfur fossinn í tvennt, en sú klofning nær aðeins
skammt upp fyrir brúnina. Það er mikilfengleg sjón að horfa á þann vatns-