Helgafell - 01.12.1953, Síða 82

80
HELGAFELL
fra>m á þennan dag verið jafn eðli-
legt að láta hrífast af ý.r.sum fyrirbær-
um í lífinu og náttúrunni eins og það
að le;ta til pensilsins og litanna, er þeim
hefur legið eitthvað á hjarta, sem ekki
reyndist unnt að birgja inni. En fyrir-
myndin hefur þó oft aðeins verið um-
gerð og efniviður. Listaverkið sjálft var
eftir sem áður þeirra eigið verk, gætt
lífi þeirra og blóði, eða dautt og einsk-
isvert að öðrum kosti. Góðir og lélegir
málarar hafa oft báðir sci.r.u sýnilegu
fyrirmyndina.
Þið ungu listarr.enn, sem finnið þörf-
ina fyrir ný fonm, er geri ykkur fært
að úthella hjartablóði ykkar og lyfta
fólkinu til flugs yfir flatneskju bragð-
daufs leirburðarstagls, skellið ekki
skuldinni á okkur. Um allar aldir hafa
manneskjurnar trúað á þá einföldu
staðreynd, að listaverk sé andlegt af-
kvæmi manns, sem stendur ofar og
framar öllum fjöldanum, sé skyggn-
ari honum á dýrð lífsins og næmari
fyrir þjáningum þess, og að það, sem
honum liggur á hjarta, leiti uppi ýxs
tímabundin ráð til þess að koma sér
á framfæri við íólkið.
Meðan formið er hemill á sköpunar-
ástríðunni, hefur listamaðurinn í raun
og veru ekki fundið sjálfan sig, og á
meðan er ekki von að aðrir finni hann.
Því fon.mið er listin sjálf. Og meðan
listamaðurinn er að leita sjálfan sig
uppi, finna sitt foim, er hann í raun
og veru ekki til.
Nýja myndlistarfélagið
Sex málarar af eldri skólanum, þeir
Ásgrímur Jónsson, Jón Stefánsson, Jón
Þorleifsson, Jóhann Briem og Agnete
og Sveinn Þórarinsson, sýndu í Lista-
mannaskálanum í október. Þó þessir
málarar séu allir af æskuskeiði, kom
á þessari sýningu flest mjög á óvart.
Um sýninguna sem heild má alveg
hiklaust fullyrða, að myndirnar báru á
m.argan hátt af því, sem þessir málar-
ar hafa áður sýnt, og er þá smikið sagt
um ýmsa þeirra. Myndir eftir Ásgrím
og Jón Stefánsson, sem báðir eru nu
á áttræðisaldri, báru að sjálfsögðu hátt
yfir myndir hinna á sýningunni. í
mörgum af myndum þeirra kemur
fram algerlega ný hlið á þessum stór-
brotnu og frumlegu persónuleikum.
Má nefna t. d. myndir Ásgríms úr
Borgarfirði og Bóndann og stóru hesta-
myndina eftir Jón. f þessum myndum
birtast ekki aðeins nýir litir, nýtt ríkt
og töfrandi líf, heldur er hitt jafnvel
eftirtektarverðara, að í meginhugsun
virðast þeir enn þokast í áttina til meiri
áræðni og jafnvel auðugra hugi.mynda-
flugs.
Jón Þorleifsson átti á sýningunni sér-
staklega tvær myndir, sem voru langt-
um fremri því, sem hann hefur sýnt
áður, stór blómamynd og landslags-
mynd frá Eiðum. Sá yfirlætislausi og
hlédrægi innileik', samfara djúpri al-
vöru, sem svo mjög einkennir þennan
ágæta listamann í öllu dagfari hans,
kemur einnig æ greinilegar fram í list
hans.
Nokkuð svipað má og segja uoa
myndir Jóhanns Briem, að því leyti
sem þær tóku yfirleitt fram eldri mynd-
um hans, ýmist ríkari af tærri gleði
eða þungbúnari og litríkari í einfald-
leik sínum. Myndirnar voru allar ser-
kennilegar, hver á sinn hátt.
Það, sem oft áður virðist hafa verið
Sveini Þórarinssyni fjötur utn fót, er
hve mikið honum liggur á hjarta.
Hann heillast eins og barn af náttur-