Morgunblaðið - 24.01.2013, Blaðsíða 22

22 FRÉTTIRErlent
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 24. JANÚAR 2013
Kristján Jónsson
kjon@mbl.is
Verði Íhaldsflokkurinn áfram við
stjórn mun verða efnt til þjóðar-
atkvæðagreiðslu í Bretlandi eftir
næstu þingkosningar og í síðasta
lagi 2017 um það hvort breskir
kjósendur vilji yfirgefa Evrópu-
sambandið eða vera þar áfram en á
breyttum forsendum. Kom þetta
fram í ræðu Davids Camerons, for-
sætisráðherra Bretlands, í London
í gær um tengslin við ESB.
„Það er kominn tími til að
þjóðin segi hug sinn,“ sagði ráð-
herrann en ekki væri þó rétti tím-
inn núna. Mikil óvissa væri í ESB,
það hefði glatað trausti almennings
og margir ættu erfitt með að sætta
sig við stanslausa afskiptasemi þess
af stórum sem smáum málum. En
gefa yrði ESB tækifæri til að bæta
sig og endurskoða stefnuna. Hann
sagði að endurheimta yrði hluta
þeirra valda sem þjóðríkið hefði af-
salað sér til Brussel.
Fyrstu viðbrögð utanríkis-
ráðherra jafnt Þýskalands sem
Frakklands við hugmyndum Came-
rons voru neikvæð, ESB væri ekki
„hlaðborð“ þar sem menn gætu val-
ið og hafnað. En athygli vakti að
Angela Merkel Þýskalandskanslari
sagði Þjóðverja reiðubúna að ræða
málið.
„Evrópusamstarfið merkir
ávallt að finna verði málamiðlun og
jafnframt að finna verði sanngjarna
málamiðlun,“ sagði kanslarinn. „Í
þessu samhengi erum við að sjálf-
sögðu reiðubúin að ræða óskir
Breta en við verðum að muna að
aðrar þjóðir hafa einnig aðrar óskir
fram að færa.“
ESB-andstæðingar sáttir
Næstu þingkosningar verða í
síðasta lagi 2015. Mjög skiptar
skoðanir eru um ESB meðal íhalds-
manna. Einn af þekktustu and-
stæðingum ESB í Íhaldsflokknum,
Daniel Hannan, hrósaði mjög ræðu
Camerons og sagði hana marka
þáttaskil. Forsætisráðherrann hét
að berjast fyrir áframhaldandi að-
ild Breta að ESB á grundvelli nýs
samkomulags um breytt tengsl. En
ef ekki yrði komið til móts við kröf-
ur Breta gæti sambandinu mistek-
ist ætlunarverk sitt og Bretar
smám saman hrakist á brott.
„Kominn tími til að þjóðin segi hug sinn“
 Cameron heitir Bretum þjóðaratkvæði um aðild að Evrópusambandinu ekki síðar en 2017
 Merkel segir ESB-samstarfið byggjast á málamiðlunum og er reiðubúin að ræða óskir Breta
AFP
Í klípu Cameron flytur ræðu sína í London í gær en hennar hefur verið
beðið með mikilli eftirvæntingu síðustu mánuði.
Óttast sundrungu
» Forseti leiðtogaráðs
Evrópusambandsins, Herman
van Rompuy, sagði fyrir
skemmstu að ef Bretar fengju
að endurheimta vald frá sam-
bandinu myndi það rakna upp
enda færu þá fleiri þjóðir fram
á það sama.
» Skoðanakannanir undan-
farin ár hafa oft sýnt mikinn
stuðning á meðal Breta við
þjóðaratkvæði um veruna í
Evrópusambandinu. Flestar
kannanir hafa einnig sýnt fleiri
hlynnta úrsögn en áframhald-
andi aðild.
» Bretar gengu í ESB, sem
þá hét Efnahagsbandalag
Evrópu, árið 1973.
Kristján Jónsson
kjon@mbl.is
Ísraelar eru vanir stjórnarkreppum,
ríkisstjórnir endast sjaldan út kjör-
tímabilið enda flokkakraðakið mikið.
Erfitt kann að reynast að mynda
nýja stjórn í kjölfar kosninganna á
þriðjudag, atkvæði skiptust nær
jafnt á milli hægri- og vinstriflokka,
hvor fylking með 60 sæti. Hægri-
maðurinn Benjamin Netanyahu,
hinn 63 ára gamli forsætisráðherra
landsins og leiðtogi Likud-flokksins,
er reyndur stjórnmálamaður, var
forsætisráðherra 1996-1999 og tók
aftur við forystunni 2009. Netanyahu
var sigurviss í fyrra, boðaði kosning-
ar fyrir tímann og myndaði kosn-
ingabandalag með hægriflokknum
Yisrael Beiteinu. En bandalagið fékk
aðeins 31 sæti, hafði áður 42.
Pólitíska nefið virðist hafa brugð-
ist ráðherranum en óvenjumikil
kjörsókn hefur að líkindum ruglað
útreikningana. Skýringin á þessum
óvænta kosningaáhuga er sögð vera
hræðsluáróður af hálfu margra leið-
toga vinstrimanna og arabíska
minnihlutans. Stöðva yrði flokk
Naftalis Bennetts, auðkýfings og
fyrrverandi sérsveitarmanns, sem
væri á mikilli siglingu en hann er yst
til hægri og vill beinlínis innlima stór
svæði á Vesturbakkanum í Ísrael.
Bennett fékk 12 sæti en hann höfðaði
einkum til þeirra sem andmæla
meintri linku Netanyahus gagnvart
Palestínumönnum. Netanyahu er þó
að mati flestra líklegur til að mynda
næstu stjórn.
Margra flokka þreifingar
Deilan við Palestínumenn var ekki
ofarlega á baugi í kosningabarátt-
unni, þar bar meira á gagnrýni á
efnahags- og félagsmálastefnu
stjórnvalda og ljóst er af ummælum
Netanyahus í gær að hann ætlar að
bregðast við þeim áherslum. En
stærri flokkarnir, þ.á m. Verka-
mannaflokkurinn, sem er þriðji
stærsti flokkurinn á eftir nýjum
miðjuflokki, Yesh Atid sjónvarps-
mannsins Yairs Lapids, segjast þó
allir vilja semja um frið og ætti því að
vera mögulegt að brúa sjónarmiðin
þótt efast sé um heilindi sumra. For-
sætisráðherrans bíður það flókna
verkefni að tryggja sér stuðning
margra ólíkra flokka.
Og að mörgu er að hyggja. Reyni
Netanyahu t.d. að fá stuðning Benn-
etts gæti það kostað deilur við
Bandaríkjamenn sem aldrei myndu
samþykkja harðlínustefnu hans
gagnvart Palestínu. Rafi Smith,
kosningaspekingur sem ísraelska
ríkisútvarpið ræddi við, var ekki
bjartsýnn. „Þetta verður skamm-
vinnt þing, suðupottur, ríkisstjórn
þjóðarlömunar,“ sagði hann.
Netanyahu líklegur þrátt fyrir skell
 Með samanlagt sjö ára reynslu af embætti forsætisráðherra en næstu stjórn ekki spáð langlífi
 Fylkingar hægriafla og vinstrimanna verða sennilega jafnstórar á ísraelska þinginu
Benjamin
Netanyahu
Yair
Lapid
Flokkur sem var ekki búið að
stofna fyrir ári, Yesh Atid, vann
óvæntan sigur í þingkosning-
unum og fékk 19 sæti ef marka
má bráðabirgðaniðurstöður.
Formaður Yesh, Yair Lapid, var
vinsæll sjónvarpsmaður en tjáði
sig lítið um stjórnmál. Stjórn-
málaskýrandi Haaretz, Gideon
Levy, sagði kjósendur helst vilja
á þing menn sem forðuðust að
taka á erfiðum deilumálum.
Kjósendur vildu „flýja veru-
leikann“.
Óskrifað blað
SIGURVEGARI
Malíbúi á bænateppi sínu en í baksýn
sjást franskir hermenn með búnað
sinn. Hernaður Frakka gegn her-
skáum íslamistum í Afríkuríkinu Malí
veldur því að Frakkland er nú helsta
skotmark hryðjuverkamanna, að mati
Marc Trevidic, þekkts dómara sem
stýrir rannsóknum á árásum hryðju-
verkasamtaka. En Trevidic segir
hernaðinn nauðsynlegan, ella sé
hætta á að Mali verði nýtt hreiður
hermdarverkasamtaka.
Trevidic segir árásina á gas-
vinnslustöðina í Alsír, grannríki Malí,
nýverið hafa komið á óvart en ekki
að henni skyldi stýra Mokhtar Bel-
mokhtar sem staðið hefur fyrir fjölda
mannrána í norðanverðri Afríku á
síðustu árum. „Hann hefur reynt að
fá fjölda franskra borgara til að gera
sprengjuárásir í Frakklandi,“ sagði
Trevidic.
Fyrir um áratug hefðu liðsmenn
Belmokhtars verið 200-300. Hann
hefði mun meiri áhrif núna vegna
þess að með gíslatökum hefði hann
komist yfir fé til að kaupa vopn.
Frakkland
helsta
skotmarkið
AFP
 Belmokhtar hefur
eflst mjög síðustu ár