Morgunblaðið - 05.10.2013, Blaðsíða 31

31
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 5. OKTÓBER 2013
 Á bænum Skarðaborg í Reykja-
hverfi var gamalt fjós endurnýjað og
innréttað sem vottuð kjötvinnsla. Þar
hafa verið markvissar kynbætur í því
augnamiði að auka vöðvafyllingu og
minnka fitu fjár og er nú selt þar
bæði lamba- og ærkjöt. Skarðaborg
er aðili að samtökunum Beint frá býli
og Helga Helgadóttir ábúandi segir
að sífellt fleiri láti sig uppruna mat-
væla varða.
„Eftirspurnin hefur aukist ár frá ári
síðan við byrjuðum á þessu árið
2010,“ segir Helga. „Við höfum lagt
áherslu á ærkjötið, en erum líka með
lambakjöt.“ Helga segir ærkjötið
hafa verið nokkuð vanmetið í gegnum
tíðina. „Það er miklu bragðmeira og
betra en lambakjötið en það þarf að
gefa því meiri tíma í eldun.“
Meðal þess sem fá má í Skarða-
borg er hangikjöt af ám sem Helga
segir lostæti, bjúgu og lambakæfu
með oregano.
Sælkeravara úr
gömlu fjósi
Góðgæti Hluti af framleiðslunni frá
bændunum á Skarðaborg.
í ár verður líklega um 80 tonn.“
Að sögn Reynis eru vambirnar
notaðar í ýmsa rétti, t.d. soðnar í
súpum og kássum. „Þær eru mjög
próteinríkar og það er það sem fólk
er að sækjast eftir, það skortir svo
dýraprótein á þessum svæðum.“
Myndi þetta ekki smellpassa
inn í lágkolvetnamataræðið sem svo
margir aðhyllast núna hér á Íslandi?
„Jú, alveg örugglega. En við seljum
bara allt úr landi.“
Tittlingunum er strokið
„Svo eru það lappirnar. Við
byrjuðum að vinna þær í fyrra og
fáum þær núna frá fjórum slát-
urhúsum. Ég reikna með að við flytj-
um út á bilinu 100-120 tonn af þeim í
ár. Við tökum af þeim ullina á sér-
stakan hátt og seljum síðan til Afr-
íku þar sem þær eru notaðar til
manneldis.“
„Svo flytjum við líka út titt-
linga. Lambatittlinga. Þá seljum við
til Kína, þar sem þeir eru taldir kyn-
örvandi.“
Hvernig eru þeir verkaðir? „Við
strjúkum þeim aðeins og leggjum þá
svo í kassa. Það er allt og sumt. En
ég hef heyrt að þeir séu borðaðir
djúpsteiktir í Kína.“
„Nýru flytjum við líka til Kína
og frá árinu 2010 höfum við flutt út
um 150-160 tonn af lambabeinum til
Afríku á ári. Þau falla til við úrbein-
ingu og það er nokkuð af kjöti eftir á
þeim og þau eru notuð til að sjóða af
þeim súpur.“
Gorið fer til landgræðslu
Þegar allar þessar afurðir eru
taldar saman, þá gera þetta um 350
tonn á ári hverju af hráefni, sem til
skamms tíma var metið verðlaust og
þótti ekki nýtilegt til neins.
Þessu til viðbótar hefur því
gori, sem fellur til þegar vambirnar
eru hreinsaðar, verið safnað saman
síðustu ár. Þetta þykir fyrirtaks
áburður og er dreift á Hólasand á
kostnað fyrirtækisins í samvinnu við
Landgræðsluna, en í fyrra voru
þetta um 600 tonn.
„Við fáum auðvitað greitt fyrir
flest, en hagræðið felst ekki síst í
lækkun förgunarkostnaðar, en það
þarf að greiða háar upphæðir fyrir
förgun þess sem fellur til. Þannig að
þetta kemur vel út fyrir okkur. Und-
anfarin 5-6 ár hefur förgunin hjá
okkur minnkað úr 1.400 tonnum í
400 tonn. Við horfum líka til um-
hverfisverndar í þessu sambandi.
Það er gott að geta nýtt sem mest af
því sem af skepnunni fellur.“
Morgunblaðið/Skapti Hallgrímsson
Lappir í keri Reynir B.
Eiríksson framleiðslustjóri
Norðlenska, til hægri, og
Brian Woods frá Irish -
Casings með kindalappir.
Garnir Þær eru hreinsaðar og kæld-
ar og enda utan um þýskar pylsur.
Örlygur Hnefill Örlygsson, þrítugur Húsvíkingur,
opnaði í fyrrasumar hótel Húsavíkurhöfða – Húsa-
vík Cape hotel, og stendur að rekstrinum með fjöl-
skyldu sinni. Hann er með 40 herbergi alls, á fjór-
um stöðum í bænum, þar af nokkur fjölskyldu-
herbergi sem rúma sex manns hvert. „Fólk er
mjög ánægt með það; foreldrar þurfa þá ekki að
skipta sér á milli herbergja með börnum sínum,“
segir hann. Alls er Örlygur með pláss fyrir 101
gest.
Örlygur hefur mikinn áhuga á ferðum banda-
rískra geimfara hingað til lands árin 1965 og 1967,
þegar þeir bjuggu sig undir ferðir til tunglsins við
æfingar á svæðinu við Öskju.
Einn geimfaranna til Húsavíkur
Í sumar kom til landsins einn geimfaranna sem
fór með Appollo 8. „Það var mjög merkilegur túr
enda fyrsta ferð manna að tunglinu og í kringum
það. Bill Anders kom í sumar til Húsavíkur til að
taka þátt í íslenskri heimild-
armynd sem verið er að vinna
að um æfingar geimfaranna á
Íslandi og hafði gaman af. Mér
þykir þessi tenging okkar Ís-
lendinga við geimferðirnar
mjög merkileg.“
Margir gesta Örlygs á hót-
elinu eru Bandaríkjamenn og hann segir þá hafa
sýnt æfingasvæði geimfaranna mikinn áhuga.
„Ferðaþjónustufyrirtækið Fjallasýn hér fyrir norð-
an hyggst næsta sumar bjóða upp á ferðir á æf-
ingaslóðir geimfaranna og miðað við áhuga banda-
rískra viðskiptavina minna hef ég trú á að slíkar
ferðir geti orðið vinsælar.“
Örlygur fékk fyrir nokkrum árum mikinn áhuga
á ferðum geimfaranna til Íslands á sínum tíma.
Setti upp sýningu 2011 eftir að hafa safnað saman
ýmsum munum og sögum. Sýninguna kallaði hann
Geimfarar í Þingeyjarsýslu og gat m.a. að líta
myndir frá æfingum tunglfaranna hér, tunglsteinn
sem var afhentur íslensku þjóðinni árið 1972 ásamt
íslenskum fána sem flogið var með til tunglsins,
myndir NASA frá undirbúningi tunglferðanna og
smámunir tengdir tunglferðunum úr eigu Íslend-
inga. „Margt það fólk sem hafði samskipti við
geimfaranna er orðið mjög fullorðið og því ekki
seinna vænna að safna saman öllum upplýsingum.“
Eftir að Örlygur hélt sýninguna
hafði samband við hann Andri
Ómarsson hjá kvikmyndafélaginu
Mons í Reykjavík og hafði áhuga
á að gera heimildarmynd um mál-
ið. Þeir vinna nú að myndinni og
m.a. vegna hennar kom Bill And-
ers til landsins í sumar.
Örlygur er með gistirými fyrir 101
Á slóðum geimfara Feðgarnir Örlygur Hnefill og Örlygur Hnefill Jónsson, með Greg og Bill Anders.
Vekja athygli á æfinga-
svæði geimfaranna
 „Nei, ég hef ekki látið sögurnar mínar gerast hérna
á Húsavík. En það er aldrei að vita hvort svo verður,“
segir Eyrún Ýr Tryggvadóttir rithöfundur, sem búsett
er á Húsvík. Hún hefur einkum skrifað glæpa- og
spennusögur, hefur sent frá sér fjórar slíkar og að
auki eina unglingabók.
Bók Eyrúnar, Ómynd, var tilnefnd til Blóðdropans,
glæpasagnaverðlauna Hins íslenska glæpafélags, árið
2012. Þessa dagana vinnur hún að ýmsum hug-
myndum en á ekki von á að senda frá sér bók í ár.
„Hugmyndirnar fæ ég víða að, bæði héðan og ann-
ars staðar. Ég er með nokkrar bækur í takinu núna, er
m.a. að gæla við glæpasögu og svo langar mig til að
skrifa meira fyrir börn og unglinga.“
Eyrún er forstöðumaður Bókasafns Húsavíkur og
segir bókasmekk bæjarbúa líklega svipaðan og annarra landsmanna. „Nor-
rænu glæpasögurnar eru alltaf eftirsóttar. Svo er ættfræðin alltaf vinsæl.“
Er með nokkrar bækur í takinu
Rithöfundur Eyrún Ýr
hefur einkum skrifað
glæpasögur.
 Þórshöfn er næsti áningar-
staður á 100 daga hringferð
Morgunblaðsins.
Á mánudaginn
Við erum stolt fyrirtæki
á Húsavík
NORÐURÞING
SEAFOOD