Morgunblaðið - Sunnudagur - 09.02.2014, Qupperneq 42

Alltaf er eitthvað um að vera á skrifstofu
SÍNE, Sambands íslenskra námsmanna er-
lendis. Þar stendur Hjördís Jónsdóttir
vaktina og leiðbeinir námsmönnum á leið
út í heim.
Hvað eruð þið mörg í heimili?
Við erum fjögur: ég, synir mínir Magnús og
Daníel og Ole pabbi þeirra.
Hvað áttu alltaf til í ísskápnum?
Ég á alltaf til léttmjólk, smjörva, kaffijógúrt
frá Bio Bú (algjört uppáhald!) og egg.
Hvar kaupirðu helst inn?
Yfirleitt versla ég í Bónus en stundum fer
ég í Fjarðarkaup og Hagkaup. Við sem bú-
um í Hafnarfirði og nágrenni erum svo
heppin að hafa tvær mjög góðar sérversl-
anir í hverfinu sem eru Kjötkompaní og
Fiskbúðin Trönuhrauni 9. Þær heimsæki ég
báðar reglulega.
Hvað freistar mest í matvöru-
búðinni?
Halloumi-ostur. Ég er svo glöð að þessi
dásamlegi kýpverski ostur er loksins fáan-
legur á Íslandi. Einnig fersk ber, hindber,
brómber og jarðarber.
Hvernig sparar þú helst í heim-
ilishaldinu?
Ég reyni að kaupa bara inn það sem við
þurfum hverju sinni og nýta það vel. Við
búum líka til pitsudeig frá grunni og eigum
alltaf í frysti.
Hvað vantar á heimilið?
Umhverfisvænan, sparneytinn fjöl-
skyldubíl.
Eyðir þú í sparnað?
Já, en það mætti vera meira. Græddur er
geymdur eyrir var markaðsherferð sem
var keyrð af einhverjum bankanum í barn-
æsku minni og ég mætti taka meira mark á
þessum orðum.
Skothelt sparnaðarráð?
Að eiga fáa en fallega hluti á heimilinu.
Kaupa frekar gæði en magn. Einnig er gott
að fylgjast með vefsíðum sem halda utan
um fjölbreytta afþreyingu sem kostar oft
lítið sem ekkert, s.s. fyrirborn.is þar sem
haldið er utan um skemmtilegar hug-
myndir og viðburði fyrir barnafjölskyldur
og tonleikar.net þar sem hægt er að finna
tónleika sem í boði eru hverju sinni,
stundum ókeypis.
HJÖRDÍS JÓNSDÓTTIR
Velur gæði umfram magn
Hjördís segist eiga erfitt með að standast kýp-
verska Halloumi ostinn úti í búð.
Morgunblaðið/Þórður
Nú þegar styttist í Valentínusardag er við hæfi að
Aurapúkinn ræði um ást og peninga.
Púkinn hefur komið víða við á viðburðaríkri ævi,
og eftir margar misvel heppnaðar tilraunir í ást-
armálum hefur það runnið upp fyrir honum hversu
miklu peningar geta breytt fyrir ástarsamband.
Það getur nefnilega verið afskaplega erfitt að
byggja upp gott samband við manneskju sem ekki
kann að fara með peninga, eða er ekki fjárhagslega
sjálfstæð. Það getur haft skaðleg áhrif á heilbrigði
sambandsins ef mikill efnahagslegur valdamunur er
á einstaklingunum, og svo er það endalaus upp-
spretta leiðinda og núnings ef annar aðilinn er
gjarn á að sólunda fé í vitleysu.
Aurapúkinn veit að ástin er blind og ekki hægt
að ráðleggja lesendum að láta tilfinningar sínar
stjórnast af því hvað stendur í bankayfirlitinu eða
vanskilaskránni. En kannski er rétt að mæla með
því að fólk komi fjármálum sínum í lag, því það ger-
ir það að betra hráefni í gott og langlíft samband.
púkinn
Aura-
Peningarnir og ástin
*Fjármál heimilannaÞað er óskemmtileg lífsreynsla að lenda í slysi í nýju landi með engar tryggingar
Í
slendingar alast upp við sögur af forn-
hetjum sem héldu óttalausar út í heim.
Margir tileinka sér strax í barnæsku orð
Egils Skallagrímssonar og stefna að því
að „fara á brott með víkingum“ þegar tæki-
færi gefst.
En áður en haldið er af stað á vit tækifær-
anna þarf að skilja að tryggingamál geta
breyst mjög um leið og Ísland er yfirgefið.
Verndar Tryggingastofnunar ríkisins nýtur
alla jafna ekki lengur við þegar landið er
kvatt og ferðatryggingar gilda yfirleitt ekki
lengur en í 90 daga.
Fyrir suma getur verið að tryggingahliðin
setji svo stórt strik í reikninginn að það tak-
marki mjög hvaða lönd koma til greina til að
stofna heimili.
Árni Reynisson, vátryggingamiðlari og
eigandi Hagals, segir það fyrst og fremst
vera læknatryggingu, sem greiðir sjúkra-
kostnað vegna slysa og veikinda, og svo ör-
orkutryggingu sem huga verður að. Aðrar
tryggingar sem keyptar eru af íslenskum
tryggingafélögum, s.s. líftrygging, gilda óháð
búsetulandi hins tryggða.
Veltur á landinu
Árni segir tryggingaumhverfið mjög misjafnt
eftir löndum, og eins geti breytt miklu á
hvaða forsendum fólk er búsett á hverjum
stað. „Bandaríkin hafa t.d. algjöra sérstöðu
og eru tryggingar þar mjög dýrar, en líka
vaninn að vinnuveitandinn greiði fyrir trygg-
ingarnar sem hluta af launakjörum starfs-
manna. Á meðan er það alla jafna reglan í
Evrópu að Íslendingar ganga þar inn í al-
mannatryggingakerfi landsins þar sem þeir
taka upp búsetu.“
Utan Vesturlanda er svo allur gangur á
hvernig heilbrigðis- og tryggingakerfi eru
uppbyggð og eins hvaða gæði eru á þeirri
þjónustu sem í boði er t.d. á almennum
sjúkrahúsum. Árni segir viðunandi trygg-
ingar ekki svo dýrar. „Algengt verð á
sjúkrakostnaðartryggingu er um 160.000 kr.
á ári, og er það þá trygging sem gildir um
allan heim að Bandaríkjunum undanskildum,
og ákvæði í tryggingunni um sjúkraflutning
til heimalandsins. Algengt verð á ör-
orkutryggingu getur verið á bilinu 100-
200.000 kr. fyrir starfstryggingu, þar er
örorka miðuð við starf eða sérgrein hins
tryggða.“
Haraldur Thorlacius, tryggingasérfræð-
ingur hjá Tryggingamiðlun Íslands, bendir á
að fólk með slæma sjúkrasögu hafi lent í því
að vera neitað um tryggingu. „Ef langvinn
krónísk veikindi eru til staðar má eiga von á
að tryggingin verði dýrari, eða viðkomandi
sjúkdómur er undanskilinn tryggingavernd-
inni, eða að trygging er hreinlega ekki í
boði,“ útskýrir hann. „Ef fólk glímir við
kostnaðarsaman sjúkdóm gæti því verið
mjög dýrt að setjast að í landi þar sem ekki
er hægt að stóla á góðar almannatryggingar,
því kostnaðurinn af læknis- og lyfjakostnaði
vegna sjúkdómsins lendir annars væntanlega
allur á einstaklingnum sjálfum.“
Iðgjöldin fyrir alþjóðlegar tryggingar seg-
ir Haraldur að eigi að vera vel viðráðanleg
fyrir einstaklinga með ágætar tekjur. „Dæm-
ið getur þó horft öðruvísi við ef öll fjöl-
skyldan er með í för. Tryggja þarf hvern og
einn fjölskyldumeðlim á n.v. sömu kjörum og
getur verið dýrt ef fyrirvinnan er aðeins ein
og börnin mörg.“
Verður að skoða smáa letrið
Guðmundur Hafsteinsson hjá Consello starf-
aði á sínum tíma sem skrifstofustjóri hjá
flugfélaginu Atlanta og þekkir vel hvað að-
stæður geta verið breytilegar eftir löndum.
Hann varar við því að í mörgum heims-
hornum geti verið skelfilegt að vera ekki
með góðar tryggingar ef slys eða veikindi
ber að höndum. Hann minnir líka á að á
meðan TR annast kostnað vegna hvers kyns
atvika og slysa á Íslandi séu alþjóðlegar
sjúkra- og örorkutryggingar oft með mörg-
um undaþáguákvæðum. „Fólk þarf að lesa
samningana vel og skilja til hlítar hvaða
verndar það nýtur eða nýtur ekki. Það getur
t.d. verið að slys sem hendir vegna gáleysis
tryggingataka séu undanskilin, eða ef hinn
tryggði slasast við áhættusama iðju á borð
við fallhlífarstökk og mótorhjólaakstur.“
Loks þarf að nefna að þegar snúið er aft-
ur heim til Íslands virkjast réttindi í al-
mannatryggingakerfinu alla jafna ekki að
nýju fyrr en eftir sex mánaða búsetu. Þarf
því að kaupa tryggingu fyrir fyrsta hálfa ár-
ið eftir heimkomu.
BÍÐA TÆKIFÆRIN Í ÚTLÖNDUM?
Ekki sigra heim-
inn ótryggður
MARGIR LANDSMENN VELJA AÐ VERJA STUTTUM EÐA LÖNGUM HLUTA
ÆVINNAR ERLENDIS. ÞEGAR ÚT ER KOMIÐ GETUR VERULEIKINN Í TRYGG-
INGAMÁLUM VERIÐ ALLT ANNAR EN FÓLK Á AÐ VENJAST FRÁ ÍSLANDI
Ásgeir Ingvarsson ai@mbl.is
Það getur verið gaman að lifa og starfa erlendis, a.m.k. um skeið. Frá Indlandi.
AFP