Læknablaðið - 15.05.2000, Blaðsíða 58

UMRÆÐA & FRÉTTIR / LÆKNAR í VANDA
Læknafélagið þyrfti að eiga frumkvæði
að öryggisnefi fyrir lækna í vanda
Rætt við Svein
Rúnar Hauksson
heimilislækni um
skort á úrræðum
og ráðgjöf fyrir
lækna sem eiga í
áfengis- eða
vímuefnavanda
Sveinn Rúnar Hauksson
heimilislœknir á stofu sinni
i Domus Medica.
Rétt eins og aðrir dauðlegir menn geta læknar
lent í því að missa tökin á áfengis- eða vímuefna-
neyslu sinni. Oft getur reynst erfitt fyrir þá að leita
sér aðstoðar við að ná tökum á fíkninni því þótt ýmis
úrræði séu til staðar er eðli þessa sjúkdóms það að
viðkomandi afneitar honum og telur þar af leiðandi
litla þörf á því að leita sér hjálpar. Stundum gengur
þetta svo langt að allt umhverfi viðkomandi er farið
að líða fyrir neyslu hans en enginn tekur af skarið.
í læknablöðum í Danmörku og Svíþjóð var sagt
frá því nú í marsmánuði að samtök lækna hafa í
báðum þessum löndum sett á laggirnar það sem
nefnt er á skandinavísku „kollegial netværk“. Til-
gangurinn er að veita læknum sem lenda í einhvers
konar persónulegum vanda - ekki eingöngu vegna
ofneyslu - ráðgjöf og stuðning. En hvernig er
þessu háttað hér á landi? Er til eitthvert öryggis-
net eða viðvörunarkerfi sem fer í gang ef læknir
missir tökin á neyslunni?
Sveinn Rúnar Hauksson heimilislæknir hefur
fylgst grannt með meðferðarmálum undanfarin ár.
Hann var á sínum tíma yfirlæknir á meðferðar-
stöðinni Von í Reykjavík, sem tók á móti sjúkling-
um frá hinum Norðurlöndunum. Sveinn skipu-
lagði alþjóðlega ráðstefnu um fíknsjúkdóma, Euro
CAD/96 og hefur einnig fjallað um uppbyggingu
og árangur áfengismeðferðar hér á landi á ráð-
stefnum víða um heim. Læknablaðið tók hann tali
og spurði fyrst hvert læknir sem er að missa tökin
á neyslu sinni getur leitað.
Stöndum framarlega í meðferð
„Það hefur ekki verið í mörg hús að venda fyrir lækna
sérstaklega. Þó hefur verið starfandi nefnd á vegum
Læknafélagsins um skamma hríð sem ætlað er að
veita læknum ráð ef þeir lenda í vanda. Þetta hefur
verið hálfgerð leyninefnd og ég vissi ekki af henni
fyrr en nú á dögunum. I þessari nefnd eru þrír ágætir
kollegar, Halldóra Ólafsdóttir, Sverrir Bergmann og
Gestur Þorgeirsson, sem þekkja vel til ýmissa vanda-
mála lækna, félagslegra og annarra.
Þessi nefnd hefur tvíþætt hlutverk, annars veg-
ar að veita læknum ráð og hins vegar að taka við
ábendingum um aðsteðjandi vanda og jafnvel að
grípa inn í ef í óefni stefnir með því að tala við við-
komandi lækni, bjóða upp á samtöl og ráðgjöf um
meðferð.
Að öðru leyti stöndum við mjög vel að vígi hér
á landi því úrræðin eru fyrir hendi og við erum að
mörgu leyti miklu betur á vegi stödd heldur en
flest önnur lönd. Það er hvergi eins greiður að-
gangur að áfengis- og vímuefnameðferð og hér á
landi og það gildir einnig fyrir lækna. Enda hafa
mjög margir notfært sér það. Meðferðin beinir
fólki út í sjálfshjálparhópa og þess má geta að
hvergi eru AA-samtökin eins öflug og hér á landi.
Hér er ein AA-deild fyrir hverja 1.000 íbúa. Úr-
ræðin eru því fyrir hendi.“
Skortir raunverulegan stuðning
- Er ekki erfiðara fyrir lækna en margar aðrar starfs-
stéttir að horfast í augu við þennan vanda?
„Jú, það er vel þekkt staðreynd að það eru ekki
til erfiðari sjúklingar en læknar og þeir eru eflaust
enn harðari í afneitun á vandanum en aðrir. Það
getur líka verið að erfitt sé fyrir lækna að taka þátt
í AA-starfi eða fara í meðferð á almennum með-
ferðarstofnunum. Ég held þó að það sé óþarflega
376 Læknablaðið 2000/86