Læknablaðið - 15.04.2002, Page 24

FRÆÐIGREINAR / AUKA- OG MILLIVERKANIR NÁTTÚRULYFJA
Tafla II. Alvarlegustu aukaverkanir sem svarendur spurningalistans greindu frá. Um
flokkun alvarleika (A-E) vísast í töflu I.
Efni Fjöldi Alv.* Efni Fjöldi Alv.*
Herbalife® Sólhattur
Lifrarbilun i E Lost i E
Hjartsláttartruflun 2 E Gula i D
Hjartastopp 1 E Ofnæmisviðbrögð i D
Nýrnabilun 1 D-E Blómafrjókorn
Díabetísk ketoacidósa 1 D-E Ofnæmi 2 D
Geöhæö, bjúgur, CK hækkun 1 D-E Sturlun 1 D
Lifrarbólga 8 D Drottningarhunang
Bráö og langvarandi lifrarbólga 1 D Astmi 1 D
Bráö lifrarbólga m/gulu 1 D Efedrín
Lifrarpatología, lifrarbólga 1 D Háþrýstingur, krampar 1 E
Þornun, yfirliö 1 D Fæöubótarefni, ótilgreint
Gáttatif 1 D Nýrnabilun 1 E
Hjartsláttartruflanir, höfuðverkur 1 C-D Ginkgó bílóba
Brjóstverkir (angina) 1 C-D Geöhæö 1 D
Ginseng Hjartsláttaróregla Lágt kalsíum í blóði Geðhæö 1 1 1 E D D Hunangsbakstur Sýking Kannabis v/verkja Róun, rugl Kvöldvorrósarolía Ofnæmisviöbrögö Laetríl 1 1 D E
Ofsakláöi, bráðaofnæmi Yfirliö 1 1 D D 1 D
Ripped Fuel® Aukin mæði 1 E
Hraötaktur, almenn vanlíöan 2 D Mansjúríusveppur
Hraötaktur, almenn örvun 1 D Geöhæð 1 D
Krampar, meðvitundarleysi 2 D Tryptophan
Æsingur, höfuöverkur 2 D Eosinopilic cellulitis 1 D
Alv*: Alvarleiki, sjá töflu I.
% svarenda
50-i
Alltaf Oft Stundum Sjaldan Aldrei
Mynd 2. Hve oft spyrja svarendur sjúklinga sína hvort
þeir neyti náttúrulyfja, náttúruvara eða fœðubótarefna?
Mynd 3. Hvaðan fá svarendur mestan hluta þekkingar
sinnar um náttúrulyf náttúruvörur og fœðubótarefni?
spyrji sjúklinga sína hvort þeir neyti náttúrulyfja,
náttúruvara eða fæðubótarefna. Um 31% lyflækna
spyrja þessarar spurningar alltaf/oft, 28% geðlækna,
17% heimilislækna, 11% annarra og 5% skurðlækna
(mynd 2). Marktæk fylgni (P=0,0015) var milli aldurs
læknanna og hvort þeir spyrja sjúklinga áðurnefndrar
spurningar þannig að yngri læknar virðast líklegri til
þess.
Þegar spurt var um hversu miklu eða litlu máli
læknum finnst það skipta að sjúklingar nefni neyslu
sína á náttúrulyfjum, náttúruvörum og fæðubótarefn-
um í viðtölum hjá þeim svöruðu 55% af heild að það
skipti miklu/mjög miklu máli. Hlutlausir voru 24%
en 20% finnst það skipta litlu/mjög litlu máli. Um
79% geðlækna finnst það skipta miklu/mjög miklu
máli, 65% lyflækna, 59% heimilislækna en 27% skurð-
lækna voru sama sinnis. Marktæk fylgni (P<0,0001)
var milli aldurshópa þannig að yngri læknum virðist
finnast það skipta meira máli en þeim eldri að sjúk-
lingar nefni þessa neyslu.
Um 40% læknanna í heild finnst það skipta miklu/
mjög miklu máli að sjúklingar hafi samráð við lækni
áður en þeir neyta náttúrulyfja, náttúruvara eða fæðu-
bótarefna. Hlutlausir voru 32% en 27% finnst það
skipta litlu/mjög litlu máli. Meirihluti geðlækna (58%)
og lyflækna (50%) finnst það skipta miklu/ mjög
miklu máli, nokkur hluti heimilislækna (37%) er
sama sinnis en fáir skurðlæknar (16%).
Spurt var hvaðan mestur hluti þekkingar viðkom-
andi læknis um náttúrulyf, náttúruvörur og fæðubót-
arefni væri kominn (mynd 3). Boðið var upp á að
merkja við einn eða fleiri af sex svarmöguleikum en
einnig að skrifa aðra möguleika. Flestir fá þekking-
una úr auglýsingum (253 læknar), næst koma fag-
tímarit (144). Ekki var mikill munur hvað varðar
starfsgreinar og aldur. Það sker sig þó úr að hjá 44%
þeirra sem eru 40 ára og yngri kemur þekkingin úr
námi, hjá 17% 41-55 ára, hjá 6% 56-70 ára og hjá
16% þeirra sem eru 71 árs eða eldri.
Alls viija 75% svarenda fræðast meira um nátt-
úrulyf en 68% um náttúruvörur og fæðubótarefni. Á
rnilli starfsgreina er ekki munur fyrir utan að skurð-
læknar vilja í um 57% tilvika aukna fræðslu á móti
því að hinar starfsgreinarnar vilja að meðaltali í 85%
tilvika aukna fræðslu unt náttúrulyf og í 76% tilvika
um náttúruvörur og fæðubótarefni. Marktæk fylgni
var milli aldurshópa þannig að yngri læknar eru lík-
legri til að vilja aukna fræðslu um náttúrulyf (P=0,0059)
og náttúruvörur/fæðubótarefni (P=0,0068).
Þegar spurt var hverjir ættu að annast fræðslu til
lækna um náttúrulyf, náttúruvörur og fæðubótarefni
töldu 73% að lyfjafræðingar ættu að sjá um fræðsluna
og 68% að læknar ættu að sjá um hana.
Astœður innlagna/komu á bráðamóttökur
Sú leit sem áætluð var í upphafi hafði að geyma 1738
innlagnir en eftir að leitin hafði verið takmörkuð við
ákveðin skráningarnúmer voru eftir 289 innlagnir.
292 Læknablaðið 2002/88