Læknablaðið - 15.04.2002, Side 31

FRÆÐIGREINAR / GATTATIF
Notkun blóðþynningarlyfj a hjá
sjúklingum með gáttatif á Islandi
IngibjörgJ.
Guðmundsdóttir1
Kristján Orri
Helgason1-2
Emil L.
Sigurðsson2
Davíð O. Arnar13
'Lyflækningadeild Landspítala
Hringbraut,
2Heilsugæslustöðin Sólvangi,
Hafnarfirði, ’bráðamóttaka
Landspítala Hringbraut.
Fyrirspurnir og bréfaskipti:
Davíð O. Arnar,
lyflækningadeild, Landspítala
Hringbraut, 101 Reykjavík.
Sími: 560 1000, fax: 560 1287,
davidar@landspitali.is
Lykilorð: gáttatif,
blóðþynning, segarek.
Ágrip
Inngangur: Sjúklingar með gáttatif eru í aukinni
hættu á að fá segarek sem oft hefur slæm áhrif á lífs-
gæði þeirra og horfur. Nokkrar stórar rannsóknir á
undanförnum árum hafa sýnt fram á að blóðþynning
með warfaríni getur dregið talsvert úr hættu á sega-
reki hjá þeim sem hafa gáttatif án lokusjúkdóms.
Aspirín dregur lítillega úr hættu á segareki en er
engan veginn eins öflugt í því skyni og warfarín.
Ahættuþættir fyrir segareki hjá sjúklingum með
gáttatif án lokusjúkdóms eru: aldur yfir 65 ára, há-
þrýstingur, sykursýki, fyrri saga um heilaáfall auk
stækkaðrar vinstri gáttar og skerts vinstri slegils.
Blóðþynningarmeðferð með warfaríni er sérlega
gagnleg þeim sjúklingum sem hafa einn eða fleiri
ofantalinna áhættuþátta.
Efniviður og aðferðin Rannsókn þessi var tvíþætt.
Annars vegar var notkun warfaríns og aspirín hjá sjúk-
lingum með áður greint gáttatif könnuð hjá þeirn sem
leituðu á bráðamóttöku Landspítala við Hringbraut frá
febrúar til júní árið 2000. Hins vegar var notkun blóð-
þynningarlyfja könnuð hjá sjúklingum sem fýlgt hafði
verið á heilsugæslustöðinni Sólvangi og höfðu staðfest
gáttatif á árunum 1995-2000. Auk lyfjanotkunar voru
áhættuþættir fyrir segareki kannaðir hjá þessum hópi
svo og frábendingar gegn notkun blóðþynningarlyfja.
Niðurstöður: Af 68 sjúklingum (39 karlar, meðal-
aldur 73 ár) sem leituðu á bráðamóttöku Landspítala
við Hringbraut höfðu 65 (96%) sjúklinganna að
minnsta kosti einn áhættuþátt fýrir segareki. Þrátt
fyrir það voru aðeins 36 (53%) á warfarínmeðferð og
af þeim 32 sjúklingum sem voru ekki á warfaríni
höfðu aðeins átta skýra frábendingu gegn notkun
þess og þrír engan áhættuþátt. Þannig var 21 (31%)
sjúklingur ekki á warfarín blóðþynningu þrátt fyrir að
vera með áhættuþátt fyrir segareki og enga frábend-
ingu gegn warfaríni.
Af 71 sjúklingi (46 karlar, meðalaldur 72 ár) sem
voru skjólstæðingar Heilsugæslustöðvarinnar Sól-
vangs í Hafnarfirði voru 40 (56%) sjúklinganna á
warfaríni. Af þeim sem tóku ekki warfarín höfðu að-
eins tveir (3%) engan áhættuþátt fyrir segareki og
fjórir (6%) höfðu skýra frábendingu gegn lyfinu.
Tuttugu og fimm (35%) voru þannig ekki á warfaríni
þrátt fyrir að ábending hefði verið fyrir slíku.
ENGLISH SUMMARY
Guðmundsdóttir IJ, Helgason KO, Sigurðsson EL,
Arnar DO
Use of warfarin anticoagulation in patients with
atrial fibrillation in lceland
Læknablaðið 2002; 88: 299-303
Objective: Despite convincing evidence that warfarin
anticoagulation reduces the risk of thromboembolism in
patients with atrial fibrillation, recent data suggests that
this therapy may be underutilized. Some patients are at
higher risk than others and known risk factors for thrombo-
embolism in nonvalvular atrial fibrillation include hyper-
tension, diabetes, a prior history of a cerebrovascular
accident or a transient ischemic attack and age over 65
years. Additionally, decreased left ventricular function and
an enlarged left atrium increase the risk of emboli.
Objective: To study the use of anticoagulation in patients
with nonvalvular atrial fibrillation in lceland we looked at
the pattern of warfarin use in two different settings, the
emergency room at a University Hospital in Reykjavik and
those followed at the Solvangur Health Center, a primary
health clinic, in Hafnarfjordur.
Methods: Prospective data collection at the University
Hospital and retrospective chart review at Solvangur
Health Center.
Results: A total of 68 patients (39 men, average age 73
years) with known preexisting atrial fibrillation were seen at
the University Hospital during the 4 month study period.
Thirty six (53%) were taking warfarin. Of the 32 not taking
warfarin, 8 (25%) had a contraindication to anticoagulation.
A large majority (96%) of the cohort had at least one risk
factor for thromboembolism in atrial fibrillation. Fourteen
(54%) of those not taking warfarin were on aspirin. At
Solvangur Health Center, 40 of 71 patients (56%) (46 men,
average age 72 years) with atrial fibrillation were taking
warfarin while 4 of the 31 (13%) not on warfarin had a
contraindication to the use of the medication. However, 14
(45%) of those not on warfarin were taking aspirin. In all
94% of the patients at Solvangur Health Center had at
ieast one risk factor for thromboembolism.
Conclusions: The use of warfarin in patients with atrial
fibrillation in lceland was found to be less than optimal. We
speculate that reluctance to use anticoagulants in the
elderly and perhaps lack of awareness of the data showing
benefit of anticoagulation may contribute to this. Given the
relatively easy access of physicians to anticoagulation
clinics, the added burden of following an anticoagulated
patient is unlikely to be a factor.
Key words: atrial fibrillation, anticoagulation,
thromboemboli.
Correspondance: Davíð O. Arnar, davidar@landspitali.is
Læknablaðið 2002/88 299