Læknablaðið - 15.05.2002, Blaðsíða 49

UMRÆÐA & FRÉTTIR / BRÉF TIL H E I L B R I G Ð I S R ÁÐ H E R R A
Berjumst gegn ofeldi og sjúkdómum
Þökkum bréf ráðuneytisins frá 13. fyrra mánaðar
varðandi Ieiðir til að hefta kostnaðarauka vegna
lyfjanotkunar landsmanna. I bréfi þessu kemur fram
að í undirbúningi sé að innleiða svonefnt „analog
viðmiðunarverð“, sem hefur í för með sér að
greiðsluþátttaka almannatrygginga mun miða við
lægsta hámarksverð þeirra lyfja er hafa sambærileg
meðferðaráhrif. Sá undirbúningur sé kominn vel á
veg. Þá er vitnað til bréfs stjórnar Læknafélags ís-
lands til fjögurra lækna í nefnd ráðherra til að vinna
að nánari útfærslu á viðmiðunarverði lyfja með
sambærileg meðferðaráhrif, dags. 24. október 2000. í
bréfinu lýsir stjórnin sig m.a. fúsa til þátttöku í að
finna leiðir til að hefta vaxandi kostnað samfélagsins
vegna lyfja. Er í bréfi yðar frá 13. mars kallað eftir
hugmyndum stjómar LI þar að lútandi.
í fyrrnefndu bréfi stjórnar LÍ frá 24. október 2000
er þess hvergi getið að hún hafi fram að færa einhliða
tillögur um sparnað vegna þátttöku almannatrygg-
inga í lyfjakaupum heldur er boðið upp á samræðu
við heilbrigðis- og tryggingaráðuneytið um hugsan-
legar leiðir í þessu sambandi. í annan stað kemur
skýrt fram í bréfinu, að stjórnin leggst eindregið gegn
þeirri leið sem nú er boðuð, þ.e. að heimila að við-
miðunarverð greiðslu almannatrygginga á lyfjum
miðist við ódýrasta smásölumarkaðsverð lyfja, sem
hafa sambærileg meðferðaráhrif. Með því segir
stjórnin að lagður sé grunnur að þeim skilningi að
ákvarða megi í ráðuneytinu að mismunandi lyf geti
náð fullnægjandi árangri við meðferð og því megi
stýra ákvörðunum lækna um lyfjavai með verðstýr-
ingu að þessu leyti. Vill stjórn Læknafélags íslands
hér með ítreka þessa skoðun sína.
Stjóm LÍ hefur í erindi til læknafélaga á Norður-
löndum og í Bretlandi spurst fyrir um hvort slíkri að-
ferð sé beitt í þeim löndum og ef ekki, hvort félögunum
sé kunnugt um fyrirætlanir stjómvalda um að taka
hana upp. Svör hafa borist nú þegar frá Svíþjóð,
Finnlandi og Bretlandi, sem eru neitandi að þessu leyti.
Stjórn LÍ vill benda á að 11. febrúar síðastliðinn
sendi hún heilbrigðis- og tryggingamálaráðherranum
erindi þar sem bent var á að skráning og nýskráning
eldri og ódýrra lyfja væri torveld eða að minnasta
kosti þannig háttað, að innflytjendur og framleið-
endur sæju sér ekki hag í því að halda þeim á mark-
aði. Sum þessara lyíja eru með öllu ófáanleg en önn-
ur á undanþágu sem kallar á skriffinnsku og aukinn
kostnað við dreifingu. Var skorað á ráðherrann að
beita sér í málinu. Er það að mati stjórnar LÍ bein
tillaga um að hefta kostnað við lyfjakaup.
Þá vill stjórn LÍ beina athygli ráðuneytisins að
þeirri staðreynd að fjármunir til forvarna sjúkdómum
eru aðeins lítill hluti þess, sem þjóðin eyðir í afleið-
ingar sjúkdómanna, lyf og aðra meðferð. Þrátt fyrir
mikið umtal og góð áform, hefur þessi þáttur heil-
brigðisþjónustunnar verið hornreka og mikill skortur
á samræmdri pólitiskri stefnu ríkisstjórna til að ná
árangri í þessu tilliti. Má þó með ákveðinni vissu full-
yrða að árangur að þessu leyti sé helst til búdrýginda
þegar til lyfjakostnaðar er Iitið.
Rannsóknir víða um heim benda nú til þess að
ofeldi og sjúkdómar af þess völdum sé vandi, sem
Vesturlandabúar muni glíma við í auknum mæli í
framtíðinni. Ekkert bendir til þess, að Islendingar
hafi sérstöðu að þessu leyti og rannsóknir Hjarta-
verndar benda einmitt til hins gagnstæða. Aukin vel-
megun, þjóðfélagsbreytingar, þekkingarskortur og
almennt sinnuleysi um holla lifnaðarhætti eiga hér
vafalítið hlut að máli.
Því væri fengur að því að heilbrigðis- og trygginga-
ráðherrann hefði forgöngu um stefnumótun ríkis-
stjórnarinnar til að snúa við þessari óheillavænlegu
þróun. Rannsóknir á stórum, tilteknum þjóðfélags-
hópum erlendis til margra ára sýna, að einstaklingar
með eðlilegt mynstur áhættuþátta geta haft veruleg
áhrif á lífslíkur sínar með hegðun sinni einni saman.
Reykingar eiga þar stærstan þátt en hreyfingarleysi
og ofeldi skipta vaxandi máli. Það yrði því ekki til
einskis unnið og byggt á traustri vitneskju, ef ríkis-
stjórnin sneri sér sérstaklega að þessum þáttum,
hreyfingu og mataræði þjóðarinnar, í því skyni að
auka heilbrigði hennar. Að þessari stefnumótun
þyrftu að koma a.m.k. þrjú ráðuneyti auk heilbrigðis-
og tryggingaráðuneytisins, þ.e. ráðuneyti mennta-
mála, landbúnaðar og fjármála. í stefnumótuninni
fælust til dæmis breyttar áherslur í verðlagsmálum
neysluvara, almenningsfræðsla, breytt námsskrá leik-
og grunnskóla, aukin áhersla á almenningsíþróttir og
hugsanlega tilflutningur fjármuna frá keppnisíþrótt-
um. Umfram allt yrði að gera þetta að spennandi og
skemmtilegu verkefni fyrir þjóðina til að fást við og
vekja á því þverpólitískan áhuga.
Þó verkefni af þessu tagi mæti ekki fjárhagslegum
markmiðum ríkisstjórnar, þegar til skemmri tíma er
litið, væri það glæsilegt dæmi um framsýni og þolgæði
þeirra, sem um það tækju ákvörðun.
Stjórn Læknafélags íslands lýsir sig reiðubúna til
að taka þátt í verkefni því, sem að ofan er lýst, ef eftir
því verður leitað.
Virðingarfyllst, f.h. stjórnar Læknafélags Islands,
Sigurbjörn Sveinsson formaður
Sigurbjörn
Sveinsson
Bréf stjórnar
Læknafélags
íslands til
heilbrigðis- og
trygginga-
ráðherra
5. apríl sl.
Höfundur er formaöur
Læknafélags íslands.
Læknablaðið 2002/88 425