Læknablaðið - 15.11.2004, Qupperneq 14

RITSTJÓRNARGREINAR
í greinargerð frá VSÓ ráðgjöf frá árinu 2002 var
áætlað að kostnaður við uppbyggingu nýs spítala við
Hringbraut yrði um 30-31 milljarður. í nýútkominni
skýrslu nefndar heilbrigðisráðherra um uppbyggingu
Landspítala er áætlað að tæplega 37 milljarða þurfi
til byggingar nýs spítala. Reksturinn kostar um 27
milljarða á þessu ári. Vissulega var það von lækna að
byggt yrði nýtt sjúkrahús frá grunni en þar sem ekki
virðist vilji ráðamanna að fara í svo viðamikla fram-
kvæmd með hraði, verður að skoða aðra möguleika
og áfangaskipta uppbyggingu sjúkrahússins. í fyrsta
áfanga gæti verið bygging „bráðahúss" sem hýsti
bráðamóttöku, myndgreiningu, gjörgæslu og skurð-
stofur. Kostnaður við þær framkvæmdir sem þarf til
að sameina starfsemina á einum stað er ekki hár mið-
að við rekstrarkostnað sjúkrahússins.
B. Skilgreining á starfsemi. Þau verkefni sem hljóta
að verða í forgangi eru sérhæfð bráðaþjónusta og
læknisþjónusta sem ekki er hægt að veita annars stað-
ar, eða hagkvæmast er að veita á sjúkrahúsinu. Auk
þess þarf að veita heildstæða þjónustu til að stofnunin
geti sinnt sínu hlutverki er varðar kennslu og vísinda-
starfsemi. Margvíslegri starfsemi er sjálfsagt betur
komið fyrir hjá öðrum aðilum. Má þar nefna iangiegu-
vist sjúklinga, en nú eru um 100 sjúklingar á spítalan-
um sem lokið hafa læknismeðferð en bíða vistunarúr-
ræða. Þar sem spítalinn stendur frammi fyrir að draga
starfsemi sína saman er mikilvægt að hann minnki
þjónustu sem aðrir geta veitt jafnvel eða betur.
Horft var til þess með eftirvæntingu þegar heil-
brigðisráðherra setti af stað vinnu um endurskipu-
lagningu læknisþjónustu með sérstöku tilliti til Land-
spítala, FSA, heilsugæslunnar og einkarekinnar
læknisþjónustu. Því miður hefur starf þeirrar nefndar
dregist úr hófi og verður að telja ólíklegt að árangur
verði af starfi hennar.
Mikilvægt er að læknisþjónusta á höfuðborgar-
svæðinu sé skipulögð á heildrænan hátt þannig að
sem mest hagkvæmni náist. Til þess þarf sátt um
verkaskiptingu. Samstarf við sjálfstætt starfandi sér-
fræðinga og samvinna á sviði háskólakennslu og rann-
sókna gæti einnig styrkt spítalann. Ekki er ástæða til
að vera í samkeppni við aðra aðila í heilbrigðisþjón-
ustu heldur reikna með eðlilegri samvinnu, enda er
kostnaður við heilbrigðiskerfið að mestu greiddur úr
sameiginlegum sjóðum landsmanna. Formlegt sam-
starf milli spítalans og sjálfstætt starfandi sérfræðinga
gæti stuðlað að jákvæðri þróun til framtíðar.
Heimild HTR liggur fyrir til að sérfræðilæknar geti
sem verktakar rekið göngudeild í húsnæði spítalans
og stýrt starfseminni sjálfir. Fram kemur í skýrslu ferli-
verkanefndar að sjúkrahúsið er tilbúið til að ganga
til samninga um útleigu á aðstöðu spítalans fyrir slíka
starfsemi, á þeim forsendum að reksturinn sé á eigin
ábyrgð og reikning viðkomandi sérfræðinga.
Ljóst er að forsenda fyrir því að sátt náist um skip-
an læknisþjónustu er að samkomulag sé meðal lækna.
Því er eðlilegt að læknar hafi forgöngu í stefnumótun
og í samráði við heilbrigðisyfirvöld. Akjósanlegt er að
Læknafélag íslands skipi sér þar forystuhlutverk.
C. Fjármögnun. Auðvelda þarf áætlun um fjár-
mögnun sjúkrahússins, en vinna við að koma á al-
þjóðlegu skráningarkerfi læknisverka (DRG) er langt
komin og er til þess fallin að gefa raunhæfari mynd af
rekstri og framleiðslu. Þá er ákjósanlegt að aðskilja
rekstur göngudeilda frá öðrum rekstri og semja við
tryggingayfirvöld um greiðslur fyrir hvert verk. Um-
sýsla með S-merkt lyf hefur gefist illa og þarfnast
endurskoðunar. Þá þarf að semja um greiðslur fyrir
kennslu og ákveða hvernig fjármagna eigi vísinda-
starfsemi. Unnt væri að tengja slíkar greiðslur sem
viðbótarhlutfall af fjármögnun með DRG kerfinu, en
góð reynsla mun vera af því erlendis.
D. Endurskoðun stjórnskipulags. Á þessu ári var
stjórnskipulag endurskoðað. Læknaráð lagði fram
hugmyndir sem voru til þess fallnar að gera stjórn-
kerfið skilvirkara, auka hagkvæmni og spara í stjórn-
un. Því miður kaus stjórn Landspítala að skoða ekki
þær hugmyndir.
Landspítali er fjölmennasti vinnustaður landsins
með um 5000 starfsmenn. Starfsmenn þurfa að vera
samstilltir í vinnu við að þjónusta sjúka sem leita sér
lækninga. Eðli málsins samkvæmt eru læknar dýrustu
starfsmenn sjúkrahússins og kanna þarf hvernig unnt
sé að auka afköst lækna frekar með sérhæfðu aðstoð-
arfólki.
Nú hefur frumvarp til fjárlaga verið lagt fram.
Ljóst er að bygging nýs sjúkrahúss er ekki í forgangi.
Vonast var eftir að kröfu um frekari sparnað á yrði
aflétt. Bíða þarf eftir afgreiðslu fjárlaga, en ef fer sem
horfir, stendur Landspítali frammi fyrir þeim vanda
að þurfa að skerða þjónustu enn frekar og segja upp
starfsfólki. Núverandi ástand er því algerlega óvið-
unandi.
742 Læknablaðið 2004/90