Læknablaðið - 15.11.2004, Blaðsíða 55
UMRÆÐA & FRÉTTIR / AÐALFUNDUR LÍ
son framkvæmdastjóri Læknasetursins í Mjódd. Þeir
ræddu mest um göngudeildarstarfsemina og hvort
hún ætti betur heima á spítalanum eða utan hans.
Þeir Friðbjörn og Guðmundur töldu báðir að spítal-
inn hefði þörf fyrir göngudeildir og færðu fyrir því
ýmis rök.
Rökin voru þau helst að göngudeildir væru for-
senda þess að spítalinn gæti veitt heildstæða meðferð.
Þegar meðferð á bráða- eða legudeild lyki væru of-
tast ýmsir hnútar óhnýttir og sjúklingur þyrfti á frek-
ari meðferð, rannsóknum eða eftirliti að halda. Guð-
mundur taldi óeðlilegt að sú ófrávíkjanlega regla gilti
að þá væri sjúklingum vísað annað, málið þyrfti að
afgreiða á faglegan og ábyrgan hátt. Friðbjörn benti á
að bandarískir spítalar reistu gjarnan stórar bygging-
ar sem kallað væru stofuhús lækna þar sem starfrækt
væri göngudeildarþjónusta sem oftar en ekki væri á
vegum einstakra lækna en gæti hins vegar nýtt sér þá
faglegu breidd sem spítalinn ræður yfir. Þetta kæmi
að verulegu gagni við meðferð þeirra sjúklinga sem
ættu við flókin vandamál að glíma þótt þau teldust
ekki bráð.
Þeir nefndu líka þá röksemd fyrir göngudeildum
við spítalann að þær væru forsenda þess að spítalinn
gæti kennt læknanemum og ekki síður unglæknum.
Vandi Landspítala væri hins vegar sá að uppbygging
göngudeilda væri tilviljanakenndur og að þær nýttust
því ekki sem skyldi til kennslu.
Málaferli gegn yfirgangi
Guðmundur Ingi Eyjólfsson nálgaðist málið úr ann-
arri átt því hann hefur staðið og stendur enn í mála-
ferlum við yfirstjórn Landspítala sem hann segir að
þröngvi læknum til að velja á milli starfs á spítalanum
eða á stofu. Þar vísaði hann til þeirrar kröfu spítalans
til yfirlækna að þeir láti af stofurekstri. Hann hefur
kært þá starfshætti spítalans og er þess að vænta að
úrskurðað verði í því fyrir dómstólum áður en langt
um líður. Um þetta var ekki eining á fundinum og
Óskar Einarsson formaður LR kvaðst óttast að mála-
ferlin sköðuðu hagsmuni lækna í samningsgerð við
stjórnvöld.
Hins vegar tóku menn jákvæðar í önnur málaferli
sem Guðmundi Ingi stendur í en í því máli endur-
speglast að hans sögn sá yfirgangur sem læknar í einka-
rekstri mæta allt of oft hjá yfirstjórn Landspítala. Það
mál snýst um þjónustu rannsóknarstofu sem starfrækt
er í Læknasetrinu við heilsugæslustöðvarnar í Mjódd
og Grafarvogi. Þannig er að rannsóknarstofan hefur
þjónað heilsugæslustöðinni í Mjódd frá því sú síðar-
nefnda var opnuð og þegar stöðin í Grafarvogi tók
til starfa tókust samningar um að hún nyti þjónustu
rannsóknarstöðvar Læknasetursins.
„Svo gerist það að Heilsugæslan í Reykjavík
ákveður að sameina allar rannsóknarstofur sínar í
Heilsuverndarstöðinni. Ég sá ekkert athugavert við
það, þeir máttu hagræða hjá sér eins og þeim sýnd-
ist. En skömmu seinna gerist það að Heilsugæslan
í Reykjavík semur við Landspítalann um að hann
annist allar rannsóknir fyrir heilsugæslustöðvarnar í
borginni. Samningnum við okkur var sagt upp fyrir-
varalaust. Þetta taldi ég vera brot á samkeppnislög-
um og færði fyrir því tvíþætt rök: annars vegar fengi
Landspítali 26 eða 27 milljarða króna á fjárlögum ár-
lega og hefði því yfirburðastöðu á markaðnum. Hins
vegar veitti spítalinn heilsugæslunni afslátt af verði
þeirra rannsókna sem við getum sinnt en ekki öðr-
um,“ sagði Guðmundur.
Hann bætti því við að forstjóri Heilsugæslunnar
hefði fyrst neitað að leyfa sér að sjá samninginn, fyrst
á þeim forsendum að hann væri ekki til en síðan að
hann væri leynilegur. Hann sagði að þessi samnings-
gerð væri brot á samkeppnislögum, stjórnsýslulögum
og upplýsingalögum. Hann kvaðst bjartsýnn á að
hann ynni málið. „En ég er búinn að tapa viðskiptun-
um við stöðvarnar í Mjódd og Grafarvogi og þjónust-
an við sjúklingana hefur versnað. Hjá okkur er opið
allan daginn en á Landspítalanum er einungis tekið
blóð í tvo tíma á dag,“ sagði hann.
Hver er þörfin?
Umræðurnar snerust um þessi atriði og fleira. Óskar
Einarsson auglýsti eftir því að gerð yrði þarfagreining
á Landspítalanum og benti á að í ferliverkaskýrslu
sem unnin var fyrir Landspítalann og lokið við á liðnu
sumri væri hvergi rætt um það hvaða þörf væri fyrir
göngudeildir. Hann sagði þó ljóst að göngudeildir spít-
alans gætu aldrei tekið við allri þeirri starfsemi sem
nú færi fram í Læknasetrinu, Orkuhúsinu og öðrum
fyrirtækjum og einkastofum sérfræðilækna.
Friðbjörn gerði ferliverkaskýrsluna að umtalsefni
í erindi sínu og vitnaði til kafia í henni þar sem rætt er
um nauðsyn þess að sátt náist um verkaskiptingu sjálf-
stæðra læknastöðva, heilsugæslunnar og Landspítala.
Bent er á að það gildi í báðar áttir því sjálfstætt starf-
andi læknar þurfi oft að koma sjúklingum í aðgerð á
spítala ef upp koma fylgikvillar sem þeir ráða ekki
við. Einnig segir þar að fyrir liggi heimild ráðuneyt-
isins til að sérfræðilæknar get rekið göngudeildir sem
verktakar í húsnæði spítalans og stýrt þeirri starfsemi
sjálfir. Hann bætti því við að engar ákvarðanir lægju
fyrir um þetta en þær þyrfti að taka mjög fljótlega því
nú væri verið að undirbúa byggingu nýs spítala, arki-
tektavinnan hæfist vonandi innan nokkurra mánaða
og þá þyrfti þetta að liggja fyrir.
Stofureksturinn er hagkvæmur
Steinn Jónsson rakti forsögu þessarar umræðu til
skýrslu Ríkisendurskoðunar um sameiningu sjúkra-
Læknablaðið 2004/90 783