Læknablaðið - 15.01.2008, Blaðsíða 60

UMRÆÐUR O G FRÉTTIR
FRÁ SIÐANEFND
til umfjöllunar hjá siðanefnd LÍ að beiðni stjórnar LÍ og mun
nefndin skera úr um hvort þörf sé frekari aðgerða." Hér kveður
lögmaður Jóhanns Tómassonar ekki vera farið með rétt mál.
Landlæknir Sigurður Guðmundsson hafi vitað eða átt að vita
að það lækningaleyfi sem hann vitni til í yfirlýsingunni og hafði
verið gefið út 10. júní 1977 hafi þá fyrst orðið gefið út þegar
Kári Stefánsson hefði undirgengist að uppfylla skilyrði lækn-
ingaleyfis að lokinni námsdvöl í Ameríku. Með þessu vottorði
virðist Sigurður Guðmundsson, læknir, hafa stuðlað að þeirri
trú stjórnar Læknafélags íslands og fleiri að Kári Stefánsson
hefði raunverulega haft skilyrðislaust lækningaleyfi allt frá
1977. Lögmaðurinn telur að sú undanþága sem Kári Stefánsson
fékk til að unnt væri að veita honum lækningaleyfi 1977 eigi sér
ekki neina lagastoð og hafi allir aðrir læknar sem útskrifuðust
um svipað leyti úr læknadeild HÍ orðið að gegna læknisskyldu
sinni í héraði eins og kallað er, áður en þeir hafi getað hafist
handa um framhaldsnám í Bandaríkjum Norður-Ameríku. Þetta
skipti miklu máli þar sem verið hafi verið að breyta reglum í
Bandaríkjunum um aðgang erlendra lækna að framhaldsnámi
þar og hafi það getað seinkað framhaldsnáminu og gert það hjá
þeim sem orðið hafi að fara að lögum og gegna héraðsskyldu.
Undan því hafi Kári Stefánsson hins vegar komist með heit-
vinningu sinni hjá landlæknisembættinu. Samkvæmt þessu telj-
ist sannað að lækningaleyfi Kára Stefánssonar hafi verið skilyrt
þótt það kæmi ekki fram í lækningaleyfinu sjálfu, enda hefði það
þá verið ógilt. í stað þess að færa skilyrðið inn í lækningaleyfið
hafi það verið sett á sérstakt skjal og Kári Stefánsson látinn vinna
það heit að standa við skilyrðið. Það hafi Kári Stefánsson ekki
gert að því er best sé vitað og hafi því enn ekki uppfyllt skilyrð-
ið, en hann geti að sjálfsögðu gert það þótt síðar verði. Almennt
lækningaleyfi sé forsenda sérfræðilækningaleyfis og hefði því
ekki átt að veita Kára Stefánssyni það leyfi nema að uppfylltu
skilyrðinu.
NIÐURSTAÐA
Af hálfu Jóhanns hefur verið bent á ákvæði 3. mgr. 5. gr. siða-
reglna lækna sem tók gildi í september 2005. Segir þar að lækni
sem fái vitneskju um aðstæður sem hann telur faglega óvið-
unandi sé skylt að gera grein fyrir þeim skoðunum sínum.
Umfjöllun Jóhanns um þá ákvörðun að Kári Stefánsson leysti
af lækna á taugadeild Landspítalans felur í sér mjög hvassa
gagnrýni á þá ráðstöfun. Kemur þar fram mikil vandlæting
greinarhöfundar á ráðstöfun þessari sem hann er augljós-
lega mjög ósáttur við. Kári Stefánsson hefur kært ritstjóra
Læknablaðsins til siðanefndar vegna þess að greinin var birt í
blaðinu og telur að í greininni veitist höfundur að sér og starfs-
heiðri sínum sem læknir.
Til þess ber að líta að því eru takmörk sett hverjar skorður
læknum eru settar þegar þeir fjalla um störf starfssystkina sinna.
Of þröng túlkun gæti leitt til þess að menn teldu sér ekki fært að
fjalla um menn eða málefni af ótta við að verða sakaðir um brot
á siðareglum stéttarinnar og telur Siðanefnd að það sé til þess
fallið að hamla eðlilegri umræðu.
Því telur nefndin að ekkert hafa verið því til fyrirstöðu að
fjallað var um ráðningu Kára Stefánssonar til afleysinga á
taugadeild Landspítalans í grein í Læknablaðinu umrætt sinn.
Verður enda að játa höfundi svigrúm í þessu efni með vísan
til grunnraka þeirra sem liggja að baki ákvæðis 3. mgr. 5. gr.
siðareglna lækna.
Enda þótt nefndin telji að greinarskrifin í heild sinni feli ekki
í sér brot á siðareglum lækna segir þar á einum stað:
Ferill Kára í verklegu og klínísku námi í læknadeild Háskóla
Islands og á kandídatsári var með endemum.
Orð þessi verða engan veginn talin fela í sér háttvísi í umtali
greinarhöfundar um starfsbróður sinn og fela þau í sér brot á 3.
mgr. 22. gr. siðareglna lækna þar sem segir:
Lækni er skylt að auðsýna öðrum læknum drengskap og hátt-
vísi jafnt í viðtali sem umtali, ráðum sem gerðum, í ræðu og
riti og hann skal forðast að kasta rýrð á þekkingu eða störf
annarra lækna.
Þá segir í greininni:
Kári hefur skilyrt, takmarkað lækningaleyfi, útgefið til bráða-
birgða 10. júní 1977. Önnur lækningaleyfi, sem íslenzk heil-
brigðisyfirvöld hafa veitt honum, eru því sennilega ólögleg.
Leyfi það sem hér ræðir um er gefið út af heilbrigðisráðherra
og ekkert kemur fram um að ráðherra hafi bundið það skilyrð-
um eða takmörkunum. Er því sú fullyrðing að Kári Stefánsson
hafi skilyrt, takmarkað lækningaleyfi röng, enda þótt grein-
arhöfundur álíti að læknirinn hefði ekki fullnægt þeim skil-
yrðum sem giltu um útgáfu lækningaleyfis í júnímánuði 1977.
Þá segir að önnur lækningaleyfi sem íslensk heilbrigðisyfirvöld
hafi veitt Kára Stefánssyni séu sennilega ólögleg. Þetta er til
þess fallið að rýra traust og álit starfsbróður Jóhanns og telur
Siðanefnd að ummæli þessi feli í sér brot á fyrrgreindu ákvæði
siðareglna lækna.
Að öðru leyti telur Siðanefnd greinarskrif læknisins ekki fela
í sér brot á siðareglum lækna.
Af hálfu stjórnar Læknafélags íslands hefur engin krafa
komið fram um að Jóhann verði beittur viðurlögum vegna brots
á siðareglum og telur nefndin í ljósi þess að ekki séu efni til þess
að áminna lækninn vegna þessa brots hans.
ÚRSKURÐARORÐ
Læknirinn Jóhann Tómasson braut gegn siðareglum lækna
með eftirfarandi ummælum í grein hans sem birtist í 9. tbl. 91.
árgangs Læknablaðsins:
„Kári hefur skilyrt, takmarkað lækningaleyfi, útgefið til
bráðabirgða 10. júní 1977. Önnur lækningaleyfi, sem íslenzk heil-
brigðisyfirvöld hafa veitt honum, eru því sennilega ólögleg."
„Ferill Kára í verklegu og klínísku námi í læknadeild Háskóla
íslands og á kandídatsári var með endemum."
Allan V. Magnússon
Ingvar Kristjánsson
Stefán B. Matthíasson
60 LÆKNAblaðið 2008/94