Læknablaðið - 15.01.2008, Qupperneq 91

HUGLEIÐING HÖ
KVILLAR O G LYF í
F U N D A R
S í Ð U N N I
sem eftir var. Nokkur hræðsla var líka við garna-
flækju og krökkum var bannað að rúlla sér niður
brekkur því það gat flækt garnirnar. Þá var einnig
nokkur uggur í fólki við botnlangabólgu og lagt
ríkt á við krakka að gleypa ekki sveskjusteina því
þeir voru sérstaklega vel fallnir til að setjast um
kyrrt í botnlanganum og eyðileggja hann.
Og þá er komið að fótunum því um það sem er
milli magans og fótanna var aldrei rætt. Það fólk
sem var komið á efri ár þegar ég var krakki hafði
slitið sínum barnsskóm fyrir daga gúmmístígvél-
anna. Barnsskórnir voru úr eltiskinni og um þann
fótabúnað er lítið hægt að segja annað en að það
er einhver versti fótabúnaður sem þekkst hefur í
heimsbyggðinni. Sæi maður beran fót á eldra fólki
voru þeir yfirleitt afmyndaðir, hnýttir og skakk-
ir, tærnar riðluðust hver á annarri, stóratáin oft
þversum yfir allar hinar. Og margt gamalt fólk var
þjakað af fótasárum sem ekki vildu gróa, bæði á
lærum og leggjum. Flest fólk yfir fertugu gekk við
staf ef það brá sér bæjarleið.
Og hvað gerði fólk svo sér til lækninga?
A hverjum bæ voru nokkur meðul til daglegra
þarfa, á sumum bæjum voru sérstakir meðala-
skápar en á mörgum voru meðulin geymd í vegg-
klukkunni. Helstu meðul sem ég man eftir voru
sinkáburður að bera á auma húð, sár voru ýmist
þvegin úr lísóli eða joði. Joðglas var til á hverjum
einasta bæ og joðið borið á skeinur með fjöðurstaf.
Arnika, sem ég hef ekki hugmynd um hvað er, var
borin á mar, asperín var tekið inn við höfuðverk,
LANDSPÍTALI
Deildarlæknar
Stöður deildarlækna við lyflækningadeildir Landspítala eru lausar til umsóknar frá 1. júlí 2008. Um er að ræða námsstöður
í almennum lyflækningum til allt að 3 ára ætlaðar þeim sem hyggja á frekara sérfræðinám í lyflækningum eða skyldum
greinum. Deildarlæknar hljóta þjálfun í almennum lyflækningum með störfum á öllum sérdeildum lyflækningasviða I og II
ásamt bráðamóttökum og göngudeildum spítalans. Fjölbreytt tækifæri gefast til þátttöku í rannsóknarverkefnum í samvinnu
við sérfræðilækna á lyflækningasviðum. Umsóknarfrestur er til 1. febrúar 2008. Viðtöl eru liður í ráðningarferlinu. Umsóknum
skal skila á eyðublöðum sem finnast á www.heilbrigðisraduneyti.is ásamt náms- og starfsferilsskrá (curriculum vitae) og
tveimur meðmælabréfum til Steins Jónssonar, framhaldsmenntunarstjóra lyflækningasviða, Landspítala Fossvogi sem veitir
nánari upplýsingar steinnj@landspitali.is ásamt umsjónardeildarlæknunum Ragnari Frey Ingvarssyni ragnari@landspitali.is
og Steinunni Þórðardóttur steintho@landspitali.is
víða voru til verk- og vindeyðandi dropar, en þá
var ekki lengur hægt að fá þegar ég fór að muna
eftir mér. En margir áttu leifar frá betri tímum.
Mér hefur síðar verið sagt að verk- og vindeyð-
andi hafi verið hreint ópíum, hvað sem til er í
því. En það þótti gott að lúra á þessum dropum
og margir treindu þá fram yfir miðbik aldarinnar.
Vaselín var einnig til á flestum bæjum en við auk-
inn kúabúskap leysti júgursmyrslið það af hólmi.
Mér var að minnsta kosti kennt að júgursmyrsl og
vaselín væru eitt og það sama. Laxerolía var einn-
ig til víða og það þótti oft gefast vel ef það var ein-
hver pest í krökkum að láta þá laxera. Súlfalyfjum
man ég einnig eftir, ekki hvað síst vegna þess
að föður mínum tókst að lækna köttinn okkar af
kattafári með súlfalyfjum.
Sums staðar lumaði fólk á heimatilbúnum
áburði og grasaseyði, en það var sjaldgæft. Ég
man eftir gömlum manni sem gaf okkur þriggja-
pelaflösku fulla af gigtarmeðali sem hann sauð úr
fíflaleggjum. Það var grængrátt á litinn og af því
var sérkennileg, römm lykt. Það átti að bera á gigt-
ina og var sagt að hefði undarlegan lækningamátt.
Þegar ég komst á gigtaraldurinn var gamli mað-
urinn löngu dáinn og þriggjapelaflaskan tæmd,
svo ég get ekki talað af eigin raun.
Þetta held ég að hafi verið algengustu heimilis-
meðulin, en þau gætu verið fleiri, því við minn-
isleysi hefur ekki enn fundist neitt almennilegt
meðal.
LÆKNAblaðið 2008/94 91